Hẹp khe khớp háng: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị

Hẹp khe khớp háng có thể kéo dài trong nhiều năm và thường không gây đau đớn trong giai đoạn đầu. Bệnh xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu không được phát hiện, điều trị sớm có nguy cơ sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Vì vậy, việc theo dõi để chẩn đoán ngay từ sớm là thực sự quan trọng.

Hẹp khe khớp háng là gì?

Hẹp khe khớp háng là một rối loạn cơ học liên quan đến cấu trúc khớp háng, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả những người trẻ. Cụ thể, khớp háng là nơi liên kết của xương đùi và xương chậu, theo đó chỏm xương đùi sẽ di chuyển trơn tru ngay trong ổ cối. Ngoài ra, ở giữa còn là một lớp sụn mỏng thực hiện vai trò đệm và bảo vệ xương khỏi ma sát. (1)

Tuy nhiên, khi một trong hai gặp vấn đề, hoạt động của cấu trúc này ngay lập tức bị ảnh hưởng. Nguyên nhân chính chủ yếu xuất phát từ chấn thương do gập háng lặp đi lặp lại làm hỏng ổ cối, phần sụn bị tổn thương dẫn đến hiện tượng hẹp khớp háng. Đây cũng được cho là yếu tố chính gây ra thoái hóa khớp háng sớm ở những người dưới 40 tuổi.

Triệu chứng hẹp khe khớp háng

Trong giai đoạn đầu, hẹp khe khớp háng có thể không xuất hiện với những triệu chứng rõ ràng hoặc rất mơ hồ khiến người bệnh rất khó nhận biết. Do đó, tình trạng này thường có xu hướng kéo dài trong nhiều năm liền, đã để lại các biến chứng nghiêm trọng khi được phát hiện. Trong giai đoạn sau, một số triệu chứng điển hình có thể nhận biết bao gồm: (2)

• Vùng đùi, hông hoặc háng bị căng cứng.
• Cảm giác đau đớn khi ngồi lâu hoặc leo dốc.
• Không thể thực hiện động tác gập hông vượt quá 90 độ.
• Vùng háng bị đau nhức sau khi chạy nhảy, ngồi lâu, thậm chí là khi nghỉ ngơi.

Ngoài ra, khi cơn đau xuất hiện vào ban đêm hoặc khi đi bộ trên mặt đất bằng phẳng, đây là dấu hiệu cho thấy sụn và ổ cối đã bắt đầu bị mài mòn nghiêm trọng (viêm xương khớp).

Xem thêm: Hẹp khe khớp là gì?

Nguyên nhân gây bệnh hẹp khớp háng

Hai nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng hẹp khe khớp háng bao gồm:

• Chỏm xương đùi bị biến dạng: Nếu phần chỏm xương đùi không được định hình theo cấu trúc bình thường, phần đầu sẽ rất dễ bị kẹt trong ổ cối khi gập háng. Tình trạng này thường xảy ra trong khi đi xe đạp hoặc buộc dây giày.
• Ổ cối bị biến dạng: Khi mái ổ cối bị nhô ra quá xa, cổ xương đùi có thể va chạm vào vành ổ cối khi gập hông hoặc chuyển động bình thường.

Trong một số trường hợp, vấn đề xảy ra với cả chỏm xương đùi và ổ cối cũng đem đến tác động tương tự. Ngoài ra, các yếu tố nguyên nhân cũng có thể gây ra chứng hẹp khớp háng bao gồm:

• Bệnh Legg-Calve-Perthes (Hoại tử chỏm xương đùi): Đây là bệnh mà phần chỏm xương đùi của khớp háng không nhận đủ máu khiến xương bị hoại tử.
• Chứng trượt chỏm xương đùi: Tình trạng này thường xảy ra phổ biến ở trẻ em béo phì, là hiện tượng chỏm xương trượt ra khỏi đầu trên xương đùi theo hướng lên trên, về phía trước, gây cảm giác đau và mất ổn định khớp háng.
• Bệnh cổ xương đùi xoay trong: Đây là tình trạng xương đùi và chỏm xương không phát triển cùng tốc độ, dẫn đến biến dạng khớp háng.

Biến chứng hẹp khe khớp háng

Nếu tình trạng hẹp khe khớp háng không được điều trị sớm, về lâu dai phần sụn có nguy cơ chịu ma sát cơ học quá mức dẫn đến mài mòn nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, sụn còn có thể bị tách ra khỏi xương, gây thoái hóa. (3)

Ngoài ra, các biến chứng nguy hiểm khác phải kể đến bao gồm:

• Hoại tử xương.
• Mất chức năng vận động.
• Chảy máu gần khớp.

Phương pháp chẩn đoán

Đối với chứng hẹp khe khớp háng, ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe, đặt một số câu hỏi liên quan đến vị trí đau, mức độ đau, tiền sử chấn thương, khả năng chuyển động… để nắm cơ bản về tình trạng này. Sau đó, một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh có thể được chỉ định thực hiện, bao gồm:

• Chụp X-quang: Thông qua phương pháp chụp X-quang, bác sĩ có thể quan sát rõ về cấu trúc bên trong khớp háng, bao gồm cả những bất thường liên quan đến chỏm xương đùi.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là thủ thuật sử dụng từ trường, sóng vô tuyến và máy tính để thu được hình ảnh chi tiết về các mô bên trong cơ thể. Thông qua chụp MRI, bác sĩ có thể quan sát được phần sụn bị rách, kể cả sụn viền ổ cối.
• Chụp CT: Đây là kỹ thuật sử dụng kết hợp tia X và máy tính để tạo ra nhiều hình ảnh bên trong cơ thể. Thông qua kết quả thu được, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác từ đó chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Cách điều trị hẹp khe khớp háng

Điều trị bảo tồn

Với mọi trường hợp bị hẹp khớp háng, người bệnh nên tạm dừng tất cả các hoạt động nặng để tránh làm triệu chứng trở nên trầm trọng. Ngoài ra, một số phương pháp điều trị bảo tồn có thể áp dụng bao gồm:

• Vật lý trị liệu: Người bệnh có thể trao đổi với chuyên gia vật lý trị liệu để thực hiện các bài tập giúp giảm đau nhức, cải thiện sự cân bằng và tăng cường các cơ xung quanh khớp.
• Điều trị bằng tế bào gốc: Nếu nghỉ ngơi và vật lý trị liệu hoàn toàn không mang lại tác dụng, bác sĩ có thể sẽ chỉ định điều trị bằng tế bào gốc. Một số loại phổ biến gồm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), tiêm tế bào gốc…

Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật thường được khuyến nghị trong điều trị hẹp khe khớp háng khi các phương pháp bảo tồn hoàn toàn không mang lại tác dụng. Trong đó, nội soi thường được ưu tiên thực hiện vì ít xâm lấn, thời gian phục hồi nhanh và hiệu quả cao. Cụ thể, bác sĩ sẽ đưa một ống nhỏ cùng các dụng cụ khác đi qua vết rạch nhỏ trên hông để quan sát và sửa chữa tổn thương bên trong.

Đối với hầu hết trường hợp hẹp khớp háng, phẫu thuật giúp giảm đau cũng nhưu cải thiện chức năng hông đáng kể. Tuy nhiên, một số trường hợp cần cân nhắc bao gồm:

• Người bệnh có dấu hiệu viêm khớp háng trước khi phẫu thuật.
• Xuất hiện tình trạng bóc tách sụn khớp trước khi phẫu thuật.
• Người cao tuổi.

Tuy nhiên, nếu tổn thương sụn đã tiến triển ở mức nghiêm trọng, thay khớp háng có thể là phương pháp điều trị duy nhất cần được tiến hành.

Biện pháp phòng ngừa

Trong nhiều trường hợp, hẹp khe khớp háng không thể chủ động phòng ngừa, đặc biệt khi đây là dấu hiệu ban đầu của viêm khớp. Tuy nhiên một số giải pháp hữu ích sau đây có thể giúp duy trì chức năng khớp, khả năng vận động và giảm tổn thương đáng kể: (4)

• Quản lý cân nặng hợp lý, thực hiện kế hoạch giảm cân (nếu cần thiết) để hạn chế tối đa áp lực dồn lên khớp.
• Thói quen tập thể dục đều đặn, duy trì vận động mỗi ngày sẽ giúp giảm nguy cơ cứng khớp, trong đó, đi bộ, bơi lội, đạp xe… là những hoạt động giúp rèn luyện sức bền và kéo giãn các khớp vô cùng hiệu quả.
• Nên đi lại thường xuyên trong ngày, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu.
• Luôn mang đồ bảo hộ khi thực hiện bất kỳ bài tập nào để tránh các chấn thương không mong muốn.
• Chủ động liên hệ ngay với bác sĩ khi xảy ra bất kỳ chấn thương nào liên quan đến khớp háng.
• Luôn duy trì tư thế đúng để tránh dồn căng thẳng lên khớp háng và giảm nguy cơ chấn thương lên các cơ xung quanh, đặc biệt là khi thực hiện các chuyển động lặp đi lặp lại, mang vác vật nặng…
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, lành mạnh để cải thiện sức khỏe của khớp bằng cách bổ sung đầy đủ nhóm thực phẩm giàu Protein, Canxi, Omega-3, Vitamin D… vào thực đơn hàng ngày, bao gồm: sữa, cá hồi, cá thu, dầu oliu, quả mọng, các loại hạt…

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến tình trạng hẹp khe khớp háng. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh sẽ có thêm nhiều cập nhật hữu ích để chủ động theo dõi, phát hiện để điều trị kịp thời và hiệu quả.