Vôi hóa cột sống là một hiện tượng lão hóa cơ xương khớp, thường xảy ra ở những người thuộc độ tuổi trung niên. Bệnh không có triệu chứng cụ thể vào giai đoạn đầu, tuy nhiên sau một thời gian phát triển, tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến thần kinh khiến người bệnh suy giảm khả năng vận động vì các cơn đau. Để bệnh không ảnh hưởng đến chất lượng đời sống, người bệnh cần điều trị sớm ngay khi triệu chứng xuất hiện.
Vôi hóa cột sống là một hiện tượng lão hóa tự nhiên của cơ thể, thường xảy ra ở những người trung niên và người già. Đây là những đối tượng bắt đầu có sự suy giảm chức năng hoặc thoái hóa cơ xương khớp do nguyên nhân tuổi tác. (1)
Khi cột sống bị vôi hóa đồng nghĩa với việc cột sống dần mất đi cấu trúc và chức năng bình thường.
Cột sống ở người có chức năng chính là bảo vệ tủy sống, rễ thần kinh cũng như các cơ quan nội tạng bên trong cơ thể. Bên cạnh đó, cột sống cũng là cơ quan cung cấp sự linh hoạt cho chuyển động, hỗ trợ cấu trúc và cân bằng tư thế thẳng cho người.
Toàn bộ cột sống có 33 đốt sống, 2 phần đốt sống hợp nhất tự nhiên, xương cùng và xương cụt. Trong đó, xương cụt, nằm ở vị trí cuối cùng của cột sống, đóng vai trò hỗ trợ cột sống thực hiện chức năng của chúng.
Mỗi cột sống gồm 5 vùng chính:
Cột sống bị vôi hóa là hiện tượng các dây chằng bám vào thân đốt sống hoặc mấu ngang của cột sống đang bị tích tụ canxi. Nói cách khác, khi những đốt sống hoặc mấu ngang thuộc cột sống xảy ra hiện tượng lắng đọng canxi, phổ biến nhất là vì nguyên nhân lão hóa do tuổi tác, thì đây là khi cột sống bị vôi hóa.
Người bệnh sẽ cảm thấy những cơn đau lưng, cứng khớp, tê bì ở các vùng chân, tay và thắt lưng. Từ đó, gây ra nhiều sự bất tiện trong hoạt động đời sống hằng ngày của người bệnh.
Mặt dù, hầu hết những trường hợp vôi hóa xương là do sự lão hóa tự nhiên của xương khớp, vẫn có những ca vôi hóa cột sống xảy ra ở người trẻ tuổi. Đây thường là hệ lụy của khối u bên trong cột sống hoặc nhiễm trùng, viêm nhiễm khớp. Và những lý do điển hình dẫn đến tình trạng này ở người trẻ gồm:
Nhìn chung, người bị vôi hóa cột sống do lão hóa tự nhiên vẫn có thể cải thiện chức năng cột sống bằng vật lý trị liệu và các bài tập phù hợp. Đối với những trường hợp vôi cột sống ở người trẻ hoặc không do lão hóa tự nhiên, người bệnh cần tìm hiểu và điều trị nguyên nhân gốc, kết hợp với tập luyện, thay đổi lối sống để phục hồi chức năng cột sống.
Vôi hóa cột sống thường không có triệu chứng cụ thể ở những giai đoạn đầu. Khi bệnh kéo dài một thời gian, các đốt sống bắt đầu giảm đi chức năng của chúng, người bệnh sẽ dần cảm nhận được những cơn đau tại vùng lưng, gặp khó khăn trong các hoạt động hàng này, đau cứng khớp hoặc tê bì tay chân. (2)
Cần lưu ý, các triệu chứng lâm sàng của căn bệnh này gần như tương đương với tình trạng gai hóa cột sống. Tuy nhiên, đây là 2 loại bệnh lý khác nhau đến từ những nguyên nhân khác nhau. Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến khích người bệnh đến khám tại những cơ sở y tế chuyên môn ngay khi nhận thấy những cơn đau bất thường ở cột sống để có chẩn đoán và phương án điều trị đúng nhất.
Những triệu chứng rõ ràng nhất để bạn có thể nghi ngờ bản thân mắc bệnh là đau cột sống và rối loạn cảm giác.
Đau cột sống là một trong những triệu chứng khá điển hình của tình trạng cột sống bị thoái hóa, dần mất đi chức năng của chúng. Vì cột sống là hơi chịu trọng lượng của cơ thể, cũng như giữ cho cơ thể người cân bằng ở tư thế đứng thẳng. Việc cột sống bị đau và suy giảm chức năng sẽ khiến cho các hoạt động của người bệnh trở nên bất tiện và khó khăn hơn.
Khi người bệnh có triệu chứng đau cột sống do vôi hóa cột sống, đây là tình trạng tủy sống và thần kinh ở vùng cột sống bị chèn ép. Từ đó, gây ra cảm giác đau cột sống, đặc biệt là khi hoạt động.
Người bị đau cột sống sẽ thường gặp những triệu chứng sau đây:
Rối loạn cảm giác là một nhóm những tình trạng về cơ khớp mà người bị vôi hóa cột sống sẽ gặp phải. Đây là tình trạng khi cơ, gân, dây chằng, dây thần kinh hoặc đĩa đệm bị tổn thương, ở đây cụ thể là cột sống bị vôi hóa. Điều này là nguyên nhân gây ra những chấn thương và rối loạn ở hệ thống cơ xương khớp ở người.
Rối loạn cảm giác sẽ tạo ra những cảm giác bất tiện ở người bệnh. Những triệu chứng phổ biến của tình trạng này gồm:
Ngoài ra, vôi hóa cột sống cũng có thể gây ra những triệu chứng khác gồm:
Nguyên nhân trực tiếp của vôi hóa cột sống là sự lão hóa của cột sống. Đây là tình trạng cột sống mất dần cấu trúc và chức năng vốn có. (3)
Đây là tình trạng lão hóa tự nhiên của cơ thể, vì vậy bệnh thường xảy ra những những người trên 50 tuổi vì đây là mốc thời gian cơ thể người bắt đầu có sự suy giảm chức năng.
Bên cạnh đó, cột sống bị vôi hóa cũng có thể là biến chứng của chấn thương từ tủy sống hoặc các rễ thần kinh. Chấn thương có thể là do thoát vị đĩa đệm hoặc trượt đĩa đệm. Điều này sẽ tạo a sự chèn ép lên dây chằng hoặc dây thần kinh và gây nên căn bệnh này.
Ngoài ra, vôi hóa cột sống cũng là hậu quả của những nguyên nhân sau đây:
Vôi hóa xương ở người trẻ, không phải do lão hóa tự nhiên, thường hệ lụy của quá trình tạo áp lực lớn lên cột sống trong thời gian dài. Điều này thường xảy ra nhiều ở những người làm các công việc tay chân, hoặc thường xuyên khuân vác. Đôi khi, nó cũng xảy ra ở những vận động viên và người hoạt động nhiều với cường độ cao.
Những đối tượng ngày có nguy cơ gặp chấn thương cột sống, ảnh hưởng đến các dây chằng, tủy sống nhiều hơn người khác. Đây được xem là một yếu tố hàng đầu khiến người trẻ bị vôi hóa cột sống sớm.
Ngoài ra, những người ít vận động, ngồi một chỗ cũng có khả năng bị vôi hóa sớm. Việc ít vận động sẽ gây ra tình trạng khí huyết lưu thông kém, từ đó dẫn đến các khớp xương bị chèn ép. Như thế, nguy cơ bị viêm nhiễm ở cơ xương khớp cũng sẽ tăng dần theo đó. Vì cơ bắp kết nối với xương thông qua gân và dây chằng, đóng vai trò là đòn bẩy hỗ trợ cho xương khớp. Đây là lý do, nếu bạn ít vận động,= thì các mô cơ không có đủ dưỡng chất để duy trì chức năng và phát triển. Và hệ lụy lớn của việc này chính là vôi hóa cột sống khi tình trạng các khớp và xương tại đây đã sớm suy giảm khả năng làm việc của chúng.
Vôi hóa cột sống nếu phát hiện sớm có thể điều trị và cải thiện tốt. Tuy nhiên, bệnh cũng cũng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng đời sống và khả năng hoạt động của người bệnh.
Những biến chứng mà người bệnh cần phải đề phòng gồm:
Hoạt động chẩn đoán vôi hóa cột sống thông thường là chẩn đoán bằng hình ảnh. Các bác sĩ sẽ xem xét tình trạng cột sống và các chấn thương nếu có của người bệnh. Kết hợp với những thông tin lâm sàng mà người bệnh cung cấp, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về tình trọng cột sống của người bệnh và xác nhận liệu đây có phải là vôi hóa cột sống hay không.
Một số phương pháp chẩn đoán vôi hóa cột sống thường được sử dụng trong y khoa gồm:
Tùy vào tình trạng của mỗi người cũng như điều kiện sức khỏe mà bệnh có thể chữa khỏi hay không. Dù vậy, hầu hết các ca vôi hóa cột sống đều có thể điều trị dứt điểm và phục hồi chức năng cột sống tốt nếu được điều trị kịp thời và đúng cách.
Người có cột sống bị vôi hóa nếu không phải là biến chứng do những bệnh lý mạn tính khác, có thể điều trị bằng tập luyện và vật lý trị liệu. Rất hiếm những trường hợp bác sĩ chỉ định phẫu thuật.
Thông thường, những trường hợp của vôi hóa cột sống đều có thể được điều trị không qua phẫu thuật. Phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào phục hồi và cải thiện tính linh hoạt của cột sống bằng các bài tập phù hợp. Nếu người bệnh có những cơn đau lưng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ cũng sẽ chỉ định một số loại thuốc giảm đau phù hợp.
Những phương pháp điều trị vôi hóa cột sống thường được áp dụng là:
Đối với những trường hợp không đáp ứng được những phương pháp điều trị nội khoa và tiêm ngoài màng cứng, bác sĩ sẽ cân nhắc đến phương pháp phẫu thuật cột sống. Một trường hợp khác mà phương pháp phẫu thuật cũng được cân nhắc để áp dụng điều trị cho người bệnh. Đó là khi các triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, gây ra tình trạng rối loạn chức năng ruột hoặc bàng quang, sức khỏe tay chân.
Phương pháp phẫu thuật để điều trị vôi hóa cột sống không phải là một phương pháp ưu tiên vì tính rủi ro khá tương đối. Bác sĩ sẽ cẩn thận xem xét dựa trên sức khỏe và tình trạng bệnh của người bệnh để chỉ định mổ hở hoặc nội soi.
Vôi hóa cột sống do lão hóa không thể phòng ngừa vì đây là cơ chế tự nhiên của cơ thể khi đến độ tuổi trung niên. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể làm chậm quá trình lão hóa này và phòng ngừa sớm bằng những thói quen sinh hoạt đơn giản.
Những biện pháp phòng ngừa và làm chậm tiến trình lão hóa cột sống gồm:
Vôi hóa cột sống là tình trạng lắng đọng canxi ở các cột sống, thường là do cột sống bị suy giảm chức năng tự nhiên. Dù vậy, vẫn có những trường hợp vôi hóa cột sống ở người trẻ do sai tư thế, tạo áp lực quá mức lên cột sống, làm việc nặng với cường độ cao. Bệnh gây ra những cản trở nhất định trong cuộc sống hàng ngày, nhất là hoạt động di chuyển vì cột sống đóng vai trò chịu trọng lượng cơ thể và giữ thăng bằng cho người ở tư thế thẳng.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Vôi hóa cột sống có thể gây ra những cơn đau, cảm giác tê bì tay chân, kiến bò cho người bệnh. Bệnh có thể cải thiện và phục hồi chức năng cột sống tốt nếu điều trị kịp thời và đúng cách. Thông thường, điều trị nội khoa, không phẫu thuật là phương pháp luôn được ưu tiên đối với các trường hợp mắc bệnh.
