Khoảng 80% người từ 11 – 30 tuổi sẽ bị mụn trứng cá và cứ 5 người sẽ có 1 người bị sẹo. Sẹo lõm là biến chứng đáng tiếc và có nguy cơ tồn tại vĩnh viễn. Sẹo đem lại những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thách thức điều trị đối với các bác sĩ da liễu. Vậy sẹo lõm có tự đầy không? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ về nguyên nhân và các dạng sẹo lõm thường gặp nhất.
Sẹo lõm (sẹo rỗ) là hệ quả của quá trình phục hồi da sau khi tổn thương, khiến da bị lõm xuống với nhiều hình dạng và kích thước khác nhau. Do lớp collagen (một trong những thành tố quan trọng giúp xây dựng các khối xương, da, cơ, gân và dây chằng trong cơ thể) và elastin (dạng protein tham gia cấu tạo của sợi đàn hồi trong cấu trúc da) bị đứt gãy, không thể tái tạo mô một cách hoàn chỉnh khiến da không thể trở lại trạng thái ban đầu. (1)
Sẹo lõm mới hình thành là hiện tượng trên da vừa xuất hiện những mảng vết lõm với kích thước khác nhau. Khi da bị tổn thương sâu, các mô da nhanh chóng tăng sinh collagen để bù đắp vào những vùng bị thiếu.
Tuy nhiên, quá trình này bị mất cân bằng khi cơ chế sản sinh collagen thiếu hụt khiến vết lõm không thể trở lại trạng thái phẳng mịn như các vùng da xung quanh. Đây chính là cơ chế khiến hình thành các vết lõm, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Theo các bác sĩ da liễu – thẩm mỹ da, sẹo lõm lâu năm là những vết sẹo tồn tại từ 1 năm trở lên. Lúc này phần gốc của vết sẹo cứng lại và chuyển sang màu trắng xám. Các mô biểu bì bị sẹo không thể tự tổng hợp collagen và elastin nên dày hơn. Lúc này, các can thiệp tự nhiên hay dùng thuốc đều không mang lại hiệu quả cao mà cần giải quyết bằng các biện pháp chuyên khoa.
Sẹo được tạo thành từ quá trình chữa lành tự nhiên của cơ thể. Có 2 cách phân loại sẹo cơ bản tùy thuộc vào việc có sự thiếu hụt collagen (sẹo lõm) hay sự tăng sinh collagen (sẹo phì đại và sẹo lồi). Sẹo lõm hình thành bởi quá trình viêm dẫn đến suy thoái các sợi collagen và mô mỡ bên dưới da. (2)
Sẹo lõm chiếm khoảng từ 80%–90% ca bệnh so với sẹo phì đại và sẹo lồi. Sẹo lõm có thể được chia thành 3 loại:
Sẹo lõm dạng chân vuông có dạng đầu tròn hoặc hình bầu dục hoặc hình chữ U, miệng sẹo rộng, thành sắc nét. Các vết lõm với miệng sẹo sâu hình thành từ quá trình mụn trứng cá bị vỡ ra do nặn mụn sai cách khiến cho vùng da bị viêm nhiễm và tổn thương nặng. Vết sẹo càng nông sẽ đáp ứng tốt hơn với các phương pháp điều trị tái tạo bề mặt da.
Sẹo hình đáy tròn khá phổ biến, thường xảy ra trong quá trình lành mụn. Chúng có hình dạng những vết lõm trên da và rộng khoảng vài mm. Với cạnh dốc, đáy rộng, hình thành các gợn sóng nhấp nhô, chúng có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn vết thương ban đầu tùy vào cách mà da lành lại. Đây là loại sẹo thường gặp ở những vùng da dày trên khuôn mặt, chẳng hạn dưới quai hàm hoặc hai bên má.
Nặn mụn không đúng cách khiến sẹo rỗ hình thành nhiều hơn. Ngoài ra, nặn mụn khi không vệ sinh tay hay dụng cụ chưa được tiệt khuẩn sạch sẽ cũng dẫn đến tình trạng viêm nhiễm. Điều này giúp vi khuẩn tấn công vào da, khiến cho da bị tổn thương và để lại sẹo.
Các bệnh trên da như thủy đậu gây ngứa, khó chịu. Tuy nhiên khi chạm vào sẽ khiến cho mụn bị rách ra, dễ để lại sẹo lõm vào khoảng từ 3-8mm, cực kì khó lành và khó chữa trị.
Sẹo lõm hình thành từ những vết thương sau tai nạn hay bị bỏng khi không có phương pháp điều trị thích hợp. Những trường hợp này thường để lại vết sẹo khá lớn và cũng khó điều trị hơn.
Khả năng xuất hiện sẹo sau khi trải qua quá trình dao kéo rất cao. Kích thước và số lượng sẹo phụ thuộc vào mức độ của cuộc phẫu thuật và cả cách chăm sóc sau mổ quyết định đến khả năng hình thành sẹo và có phục hồi hay không.
Việc thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay chăm sóc da không đúng cách cũng khiến sẹo lõm xuất hiện và trầm trọng hơn.
Không. Sẹo lõm là một dạng tổn thương nằm sâu bên trong da và tồn tại vĩnh viễn, vì vậy sẹo lõm không thể tự đầy. Vậy sẹo lõm có thể tan biến bằng cách sử dụng các biện pháp tự nhiên hay không? Cốt lõi vấn đề nằm ở loại sẹo. Chúng tùy thuộc vào loại da và mức độ viêm nhiễm nghiêm trọng của vết thương trước đó.
Nhìn chung, hầu hết các vết sẹo sẽ không tự biến mất. Để thực sự loại bỏ sẹo mụn cần kết hợp các phương pháp điều trị để có được làn da đều màu với kết cấu mịn màng.
Có. Da có sẹo lõm là điều mà không ai mong muốn vì không chỉ gây mất thẩm mỹ, chúng còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình sức khỏe da và là tác nhân gây ra nhiều căn bệnh về da khác.
Việc các tế bào sợi tại vùng da sẹo lõm càng để lâu không được chăm sóc sẽ càng bị tổn thương, dẫn đến việc không thể sản sinh và cung cấp dưỡng chất cho vùng sẹo lõm. Chúng gây nên tình trạng da khô, chai sần và cứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan.
Sẹo lõm cũng tạo ra các lỗ li ti nên bụi dễ bám bẩn và tích tụ bã nhờn, làm da xỉn màu, hình thành mụn bọc, mụn trứng cá, mụn đầu đen và gây viêm da.
Việc điều trị sẹo lõm nên được tiến hành càng sớm càng tốt. Đặc biệt ở giai đoạn đầu, việc điều trị sẽ phát huy tốt vai trò và công dụng. Các vết sẹo lõm sẽ nhanh chóng được lấp đầy, rút ngắn được cả thời gian lẫn chi phí điều trị.
Các hội chứng tâm lý như stress, trầm cảm, lo âu,… là vấn đề của rất nhiều người bị sẹo lõm. Việc thiếu tự tin về làn da khiến cho các cuộc gặp gỡ thêm phần khiên cưỡng, các cuộc trò chuyện khó khăn, công việc không thuận lợi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Các vết sẹo lõm xuất hiện bởi sự thiếu hụt từ các mô sợi nằm sâu phía dưới da sau khi tổn thương. Khi ấy vùng da quanh vết thương sẽ bị kéo xuống để bù đắp lại, từ đó tạo ra những vết lõm, thấp và sâu hơn các vùng còn lại. Nếu không điều trị kịp thời, vết lõm có nguy cơ ăn sâu vào tế bào da càng khó chữa trị hơn nữa.
Công nghệ hiện đại phát triển đã đem đến rất nhiều tiến bộ vượt bậc trong ngành y khoa, đặc biệt là các xu hướng thẩm mỹ – điều trị sẹo hiện nay.
Dưới đây là một số lưu ý để các liệu trình điều trị sẹo lõm đạt hiệu quả tối ưu:
Cách tốt nhất để không để lại sẹo lõm trên mặt là luyện tập cách chăm sóc da một cách đều đặn để đem đến kết quả tối ưu nhất. Rửa mặt ít nhất hai lần một ngày để kiểm soát mụn trứng cá và ngăn ngừa mụn, giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Nếu da chỉ bị viêm nhẹ, mô sẹo ít có khả năng hình thành và mụn sẽ nhanh lành hơn. Trường hợp da dầu hãy sử dụng các phương pháp khác để giảm lượng dầu bám trên da, chẳng hạn như trang điểm hoặc giấy thấm dầu.
Ngoài ra lối sống lành mạnh như tập thể dục thường xuyên, chế độ ăn uống cân bằng và ngủ đủ giấc sẽ đem đến các tác động tích cực trong việc điều trị sẹo rỗ.
Kiểm soát tâm lý căng thẳng là yếu tố quan trọng không kém giúp bạn có làn da mịn màng.
Từ bỏ mọi thói quen xấu có hại cho da như hút thuốc hay uống nhiều rượu bia là cách chăm sóc da hiệu quả.
Bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng kem chống nắng phổ rộng mỗi ngày.
Các chất dinh dưỡng hết sức cần thiết cho quá trình hồi phục có trong một số loại thực phẩm như các loại đậu, quả mọng, bí ngô, cải xoăn, khoai lang, chanh và súp lơ.
Các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu nành và đậu phộng đều có hàm lượng đường huyết thấp, vì vậy chúng có thể giúp ổn định lượng đường trong máu và giảm bùng phát mụn trứng cá. Hơn nữa, loại thực phẩm này rất giàu chất dinh dưỡng và chứa rất ít chất béo, vì vậy khả năng gây viêm trong cơ thể thấp và giúp các tế bào tự chữa lành một cách dễ dàng hơn.
Các loại quả mọng (dâu tây, dâu tằm, cherry, việt quất, mâm xôi…) là sự lựa chọn tuyệt vời cho việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch và khả năng chữa lành vết thương của cơ thể vì chúng chứa rất nhiều chất dinh dưỡng và vitamin.
Một số chất dinh dưỡng quan trọng trong nhiều loại quả mọng là vitamin C và chất chống oxy hóa sẽ làm giảm vết thâm trên da, ngăn chặn việc hình thành các đốm đen và loại bỏ các hóa chất độc hại ra khỏi cơ thể.
Bí đỏ chứa kẽm, một khoáng chất giúp da điều chỉnh lượng chất béo mà nó tạo ra. Hơn nữa, bí ngô cũng chứa đầy axit alpha hydroxy và enzyme trái cây, giúp làm mềm da và khôi phục lại sự cân bằng độ pH của bạn.
Cải xoăn là thực phẩm nổi tiếng ít calo và giàu vitamin A, B-6, C và K cũng như nhiều loại khoáng chất. Tất cả các chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng có trong thực phẩm này giúp giảm tăng sắc tố da, làm đều màu da và thúc đẩy sự hình thành collagen. Chúng giữ cho làn da trông trẻ trung, thúc đẩy quá trình lành vết thương và đẩy nhanh tiến trình điều trị.
Retinol là một dẫn xuất của vitamin A, nguyên tố cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa nếp nhăn và chống lại các tình trạng da như mụn trứng cá. Nếu bạn bị mụn tái phát, sẹo cứng hoặc nếp nhăn sớm, hãy kiểm tra xem bạn có đang bổ sung đủ thực phẩm giàu vitamin A trong chế độ ăn uống của mình hay không. Khoai lang cũng chứa vitamin B, C, E, kali và mangan.
Bôi nước cốt chanh trực tiếp lên da có thể hạn chế các nếp nhăn và vết thâm, nhưng điều này không được khuyến khích vì chanh có tính axit rất cao, dùng lâu dài dễ ăn mòn da.
Hãy kết hợp thực phẩm này trong chế độ ăn uống, chẳng hạn bằng cách thêm một ít nước cốt chanh vào nước sốt, đồ uống hoặc trên thịt của bạn. Ngoài việc giảm sẹo mụn, chanh còn ngăn chặn các gốc tự do và tăng sản xuất collagen của cơ thể, có tác dụng chống ung thư.
Súp lơ có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như vitamin B6, C và K, magiê, phốt pho, folate và chất xơ. Hơn nữa, loại rau này chứa nhiều histidine, một loại axit amin có tác dụng ngăn chặn tia UV gây hại cho da và làm trầm trọng thêm các vết sẹo mụn trứng cá.
Càng nhận được nhiều vitamin và khoáng chất từ nguồn tự nhiên thì càng tốt. Tuy nhiên, chỉ từ chế độ ăn uống thì cơ thể rất khó để hấp thụ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết.
Vì vậy nếu xuất hiện các triệu chứng thiếu hụt dinh dưỡng thì việc sử dụng các thực phẩm bổ sung sẽ cung cấp cho cơ thể các dưỡng chất cần thiết, giúp cho quá trình tái tạo và sản sinh collagen tiếp diễn nhanh hơn, tăng trưởng quá trình phục hồi sẹo lõm.
BVĐK Tâm Anh TP.HCM được trang bị hệ thống máy móc hiện đại chất lượng cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc điều trị các vấn đề về da liễu – thẩm mỹ da bằng các phương pháp tối tân: laser, điện di, lăn kim… giúp xóa tan mọi mặc cảm về sẹo rỗ. Các bác sĩ sẽ là người trực tiếp thăm khám, kết hợp điều trị chuyên sâu và quy trình chuẩn y khoa giúp quá trình hồi phục của từng người bệnh được tối ưu nhất.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết trên giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gây sẹo lõm và những ảnh hưởng của sẹo lõm đến đời sống, sự tự tin trong giao tiếp. Việc điều trị sẹo lõm cần được khám, tư vấn, điều trị bởi bác sĩ có chuyên khoa da liễu – thẩm mỹ da để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng tình trạng da và loại kỹ thuật hiệu quả, chính xác.
