Vô sinh do tắc vòi trứng: Nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp điều trị

Tư vấn chuyên môn bài viếtPGS.TS.BS LÊ HOÀNG

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội

13 năm mòn mỏi tìm con, uống hàng trăm thang thuốc, trải qua nhiều lần chọc trứng chuyển phôi ở các bệnh viện từ Bắc vào Nam, nhưng chị vẫn chưa từng một lần được ôm con vào lòng. Đó là câu chuyện của chị Phạm Thị Thúy Bé (Quảng Ninh), người phụ nữ không may bị tắc vòi trứng – nguyên nhân hàng đầu cản trở hàng nghìn phụ nữ chạm tay vào hạnh phúc làm mẹ.

13 năm mong con, 9 năm theo đuổi các liệu pháp hỗ trợ sinh sản từ Nam ra Bắc là cơn ác mộng do tắc vòi trứng gây ra cho chị Phạm Thị Thúy Bé. Tưởng chừng cơ hội làm mẹ bị chặn đứng bởi căn bệnh này nhưng phép màu đã đến với gia đình chị sau khi được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội.

Qua điều trị, thăm khám và thực hiện theo phác đồ của bệnh viện và với kinh nghiệm của Bác sĩ Lê Hoàng – Giám đốc trung tâm hỗ trợ sinh sản bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (Hà Nội), lần đầu tiên chị đón nhận được hạnh phúc vô bờ sau 13 năm mong con. Một bé trai kháu khỉnh chào đời trong niềm hân hoan của gia đình.

Câu chuyện của chị Thúy Bé đã truyền cảm hứng cho hàng trăm chị em không may mắn gặp vấn đề về tắc vòi trứng, đừng buông bỏ, cứ hy vọng, tìm được đúng thầy, đúng nơi khám chữa, hành trình làm mẹ vẫn luôn rộng cửa đón chờ.

Tắc vòi trứng là gì?

Vòi trứng (vòi tử cung) là bộ phận sinh sản quan trọng của người phụ nữ bên cạnh buồng trứng và tử cung. Vòi trứng nối thông từ buồng tử cung đến buồng trứng, đây là con đường tinh trùng bơi lên để thụ tinh với trứng. Phần cuối vòi trứng có loa vòi trứng, được cấu tạo như những cánh tay giúp bắt lấy trứng khi có “sự rụng trứng”, trứng này sẽ được di chuyển trong lòng vòi trứng đến vị trí thích hợp, và khi gặp được tinh trùng trong lòng vòi trứng, sự thụ tinh có thể xảy ra. Sau khi trứng và tinh trùng được thụ tinh, các lông mao trong vòi trứng có chức năng nâng đỡ và vận chuyển trứng đã được thụ tinh về hướng tử cung, bắt đầu cho một hành trình tạo thành phôi thai đầy diệu kỳ của tạo hóa.

Vòi trứng đóng vai trò quan trọng trong việc thụ thai vì đây là nơi hầu hết trứng được thụ tinh. Nếu vòi trứng bị tổn thương, gặp các vấn đề như viêm, sẹo, ứ dịch… sẽ gây nên hiện tượng tắc vòi trứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình thụ tinh và mang thai của phụ nữ.

Tắc vòi trứng (tắc ống dẫn trứng/tắc buồng tử cung) là yếu tố chiếm từ 25 – 30% trong tất cả các trường hợp vô sinh ở phụ nữ. Đây là tình trạng vòi trứng bị chít hẹp, ngăn cản trứng và tinh trùng gặp nhau để thụ thai; hoặc trứng và tinh trùng đã thụ tinh không thể di chuyển vào buồng tử cung để “xây nhà”. Chính vì vậy có thể dẫn đến phôi làm tổ ngay tại vòi trứng gây ra tình trạng thai ngoài tử cung rất nguy hiểm.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã điều trị thành công cho hàng nghìn cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, đặc biệt là phụ nữ có vòi trứng bị tắc

Tắc vòi trứng có biểu hiện gì?

Vòi trứng bị tắc thường không gây ra biểu hiện hay dấu hiệu đặc biệt, vì thế rất nhiều người không hề hay biết hoặc dễ bị nhầm lẫn với các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác. Điều này được phát hiện khi họ khó thụ thai và được kiểm tra bằng phương pháp chụp X-quang tử cung vòi trứng.

Trong một số trường hợp, tắc ống dẫn chứng có thể gây ra một số triệu chứng như cơn đau ở vùng bụng, tương tự với cơn đau xảy ra trong kỳ kinh nguyệt, tuy nhiên mức độ nặng nhẹ sẽ tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của từng người.

Bên cạnh đó, người bị bệnh có thể gặp có thể gặp các vấn đề như chu kỳ kinh nguyệt thất thường, thời gian hành kinh kéo dài và nhiều hơn, kèm theo đó là hiện tượng đi tiểu nhiều lần, đi tiểu gấp khiến các chị em cảm thấy mệt mỏi và bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân gây tắc ống dẫn trứng

Theo một số thống kê, phụ nữ ở độ tuổi sinh sản nhưng không thể mang thai do tắc buồng tử cung chiếm tỷ lệ khá cao. Vì những triệu chứng không rõ ràng của bệnh khiến nhiều chị em bối rối không biết tại sao mình lại bị tắc vòi trứng.

Theo nghiên cứu, ống dẫn trứng bị tắc thường do những yếu tố sau đây:

Bệnh viêm vùng chậu (PID): Theo thống kê, cứ 8 phụ nữ có tiền sử bị PID sẽ có 1 người gặp khó khăn trong việc thụ thai. Bệnh này hình thành mô sẹo ở cả trong và ngoài ống dẫn trứng, hoặc gây ứ dịch buồng trứng (Hydrosalpinx) tạo thành các vật cản, cản trở quá trình vận chuyển trứng thụ tinh đến tử cung.

Lạc nội mạc tử cung: Tế bào nội mạc tử cung phát triển ở bên ngoài tử cung của phụ nữ. Các tế bào này gây tổn thương vòi trứng và ống dẫn trứng, dẫn đến cản trở nhu động ống dẫn trứng và làm rối loạn sự phóng noãn.

Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục: Chlamydia và lậu là hai bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến có thể gây vô sinh. Cả hai vi khuẩn trên đều có thể gây nhiễm ở niệu đạo, viêm cổ tử cung, nếu không được điều trị sẽ dẫn đến tổn thương và hình thành sẹo ở vòi trứng.

Tiền sử mang thai ngoài tử cung: Việc mang thai ngoài tử cung gây nguy hiểm cho phụ nữ trong thai kỳ, điều này bắt buộc phải can thiệp bằng phẫu thuật hút thai để đảm bảo an toàn cho thai phụ, tuy nhiên tiềm ẩn nguy cơ gây sẹo ở vòi trứng.

Ngoài ra, tình trạng tắc ống dẫn trứng còn có thể do bẩm sinh hoặc di chứng sau phẫu thuật ổ bụng, đặc biệt là các phẫu thuật trên ống dẫn trứng hay sự phát triển của các u xơ… Để hạn chế tối đa các nguyên nhân khiến vòi trứng bị tắc, bạn nên có đời sống tình dục an toàn, áp dụng biện pháp dự phòng hàng đầu tránh các viêm nhiễm phụ khoa gây viêm tắc ống dẫn trứng. Ngoài ra, giữ vệ sinh sạch sẽ vùng kín cũng là điều hết sức quan trọng đối với nữ giới. Điều này giúp chị em phòng tránh được các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, tắc ống dẫn trứng, nâng cao sức khỏe sinh sản cho bản thân.

Làm thế nào để chẩn đoán tắc vòi trứng?

Hiện nay, để xác định bệnh nhân có gặp phải vấn đề về tắc vòi trứng hay không, bác sĩ sẽ thực hiện một trong hai chẩn đoán sau:

Chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG): Đây là một chẩn đoán hình ảnh được bác sĩ chỉ định để kiểm tra tình trạng bên trong tử cung và vòi trứng. Để thực hiện kỹ thuật này, một mỏ vịt được sử dụng để mở âm đạo, sau đó một ống thông được đưa vào để bơm chất lỏng (có chứa thuốc nhuộm) qua cổ tử cung của bạn vào tử cung. Thuốc nhuộm trong chất lỏng giúp bác sĩ nhìn rõ hơn bên trong ống dẫn trứng trên X-quang. Dòng chất lỏng chảy ra từ đầu của một hoặc cả hai ống dẫn trứng thì có thể xác định xem một hoặc cả hai ống có thông hay không. Nếu không bị tắc ống dẫn trứng, dòng chất lỏng sẽ tràn từ từ ra hết khỏi đầu ống và được cơ thể hấp thụ. Nếu chất lỏng không xâm nhập hoặc chảy hoàn toàn qua một hoặc cả hai vòi trứng, cho thấy vòi trứng đã bị ảnh hưởng.
Nội soi: Trong thủ thuật ngoại trú xâm lấn tối thiểu này, một dụng cụ phẫu thuật gọi là nội soi được đưa vào qua một vết mổ rất nhỏ bên dưới rốn. Bác sĩ phẫu thuật có thể nhìn qua nội soi để xem liệu một hoặc cả hai ống có thông không. Nội soi cũng có thể được sử dụng để tìm kiếm, phát hiện các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, chẳng hạn như mô sẹo (dính) hoặc lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, bác sĩ không đề xuất chẩn đoán sớm bằng kỹ thuật thăm dò này vì gây xâm lấn và khó trong điều trị.

Tắc vòi trứng có thai được không?

Hiện nay, tỷ lệ tắc vòi trứng ở phụ nữ trong độ tuổi mang thai đang ngày càng tăng. Điều này là nguyên nhân làm chậm đường con cái và cản trở người phụ nữ chạm tay vào hạnh phúc được làm mẹ. Tuy nhiên, đó không phải là dấu chấm hết cho hành trình làm mẹ của người phụ nữ.

Nhưng với các tiến bộ vượt bậc trong ngành y tế nước nhà, tắc ống dẫn trứng có khả năng được điều trị dứt điểm, chỉ cần tìm đến đúng cơ sở khám chữa bệnh uy tín, và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được biết đến như một trong những bệnh viện đi đầu về việc điều trị vô sinh hiếm muộn trên cả nước với tỷ lệ thành công trung bình lên đến 60,9%. Hiện nay, việc điều trị tắc vòi trứng tại bệnh viện có thể được tiến hành theo các phương hướng xử trí nội khoa hoặc ngoại khoa.

Nội khoa: Đối với trường hợp nhẹ, do viêm, bác sĩ có thể điều trị bằng các thuốc kháng sinh giúp tiêu viêm, thông tắc vùng bị tắc.

Ngoại khoa: Áp dụng khi việc điều trị bằng thuốc tại nhà không mang lại hiệu quả cho người bệnh. Có nhiều cách để chữa tắc vòi trứng như sau:

Dùng bơm hơi để thông tắc vòi trứng: Đây là biện pháp áp dụng trong những trường hợp nhẹ.
Phẫu thuật nội soi vòi trứng: Đây là phương pháp đặt dụng cụ nội soi vào buồng tử cung, sau đó sẽ đưa một dụng cụ chuyên khoa vào vòi trứng để đẩy và thông tắc vòi trứng.
Phẫu thuật cắt và nối ống dẫn trứng: Các bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ đoạn ống dẫn trứng bị tắc không thể thông, rồi nối lại với nhau, nếu thành công trứng sẽ di chuyển và thụ tinh như bình thường.
Phẫu thuật cắt ống dẫn trứng: Đây là phương pháp chỉ sử dụng khi các biện pháp thông tắc không mang lại hiệu quả, vòi trứng, buồng trứng bị tắc quá nặng, dịch ứ nhiều, không còn hy vọng có thể thụ thai tự nhiên. Đối với trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định làm phương pháp hỗ trợ thụ tinh ống nghiệm và người mẹ vẫn có thể mang thai và sinh con bình thường. Trong các trường hợp vòi trứng ứ dịch nặng nề, việc cắt bỏ vòi trứng cũng sẽ giúp tỷ lệ thụ tinh ống nghiệm thành công tăng lên.

PGS.TS.BS Lê Hoàng, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội trực tiếp khám, tư vấn và điều trị cho các trường hợp vô sinh hiếm muộn

Với trang thiết bị hiện đại trong chẩn đoán và điều trị, chuyên gia giàu kinh nghiệm, thường xuyên cập nhật kỹ thuật mới, Trung tâm hỗ trợ sinh sản Bệnh viện đa khoa Tâm Anh (IVFTA) đã điều trị thành công cho hàng nghìn gia đình vô sinh hiếm muộn như: phụ nữ bị tắc vòi trứng, dự trữ buồng trứng (amh) thấp, niêm mạc mỏng…; đàn ông không có tinh trùng, tinh trùng yếu, tinh trùng dị dạng… với tỷ lệ thành công trung bình cao nhất cả nước, lên đến 60,9%, trong đó nhiều trường hợp phụ nữ lớn tuổi, bệnh nhân có bệnh lý kèm theo. Riêng nhóm bệnh nhân trên 35 tuổi, tỷ lệ IVF thành công tại IVFTA lên tới 61,8% và 70% với nhóm bệnh nhân dưới 30 tuổi.

Để đặt lịch thăm khám và tư vấn tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH