Co thắt tâm vị là một trong các bệnh lý ở thực quản hiếm gặp. Bệnh gây ảnh hưởng tiêu cực tới ăn uống và hấp thu dinh dưỡng của người bệnh. Vì thế, người bệnh nên điều trị bệnh càng sớm càng tốt nhằm cải thiện các triệu chứng và phòng tránh những biến chứng nghiêm trọng.
Co thắt tâm vị (achalasia) là một dạng rối loạn chức năng mà thực quản không thể đẩy thức ăn xuống dạ dày (bất thường nhu động thân thực quản), cơ vòng dưới thực quản không mở ra hoàn toàn (tăng áp lực cơ vòng dưới) gây ứ đọng thức ăn tại thực quản.
Co thắt tâm vị có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính. Tuy nhiên, nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là tuổi trung niên. Ngoài ra, bệnh có thể xuất hiện ở những người thường xuyên lo âu, dễ xúc động hoặc có thói quen ăn vội.
Co thắt tâm vị là do sự thoái hóa tiến triển của những tế bào hạch trong đám rối thần kinh thực quản tại thành thực quản, dẫn tới không thể giãn cơ thắt thực quản dưới, đi kèm mất nhu động ở đoạn xa.
Nguyên nhân gây thoái hóa tế bào hạch thần kinh vẫn chưa rõ ràng. Bệnh có thể do nhiễm trùng hay nguyên nhân tự miễn…
Người bệnh co thắt tâm vị thường có các triệu chứng như:
Khi xuất hiện các triệu chứng co thắt tâm vị, người bệnh nên nhanh chóng đi khám ngay để có biện pháp can thiệp sớm, ngăn ngừa các biến chứng nặng. Nếu trì hoãn điều trị, bệnh diễn tiến có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:
Khi khám, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cung cấp thông tin về các triệu chứng gặp phải như nuốt khó, nôn ọe, đau tức ở ngực, ợ nóng, sụt cân.
Để chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ có thể tiến hành khám cận lâm sàng cho người bệnh thông qua những phương pháp như:
Khi người bệnh xuất hiện triệu chứng nuốt khó, bác sĩ cần phân biệt với:
Đối với các trường hợp co thắt tâm vị nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc isosorbid nitrat ngậm dưới lưỡi trước khi ăn khoảng 10 – 15 phút, thuốc chẹn kênh calci giúp làm giãn cơ thắt dưới, làm giảm triệu chứng nuốt khó. Tuy nhiên, thuốc chỉ có tác dụng tạm thời trong giai đoạn đầu, không còn tác dụng về sau. Tránh dùng nifedipin tác dụng ngắn vì có thể xuất hiện các dụng phụ không mong muốn như hạ huyết áp nghiêm trọng, biến chứng thiếu máu.
Phương pháp nong cơ vòng dưới thực quản bằng bóng hơi trong được áp dụng phổ biến trên thế giới. Bóng hơi điều trị có nhiều loại, đường kính khác nhau như 3cm; 3,5cm; 4cm. Người bệnh có thể nong 1 – 3 lần (nếu tái phát).
Ưu điểm của phương pháp điều trị này là thời gian thực hiện 5 – 7 phút, cho hiệu quả nhanh. Thông thường, sau một ngày, người bệnh sẽ không còn bị nuốt nghẹn, thoát khỏi ách tắc với tỷ lệ gần như tuyệt đối. Tuy vậy, nhược điểm của phương pháp này là có kết quả dài hạn với tỷ lệ tái phát cao hơn so với phẫu thuật.
Người bệnh sẽ được cắt đứt cơ vòng dưới thực quản, giúp làm giảm áp lực cơ vòng dưới.
Hiện nay, phẫu thuật này chủ yếu được thực hiện bằng phẫu thuật nội soi đường bụng, nội soi qua đường miệng (POEM). Phần lớn người bệnh sau cắt cơ vòng dưới qua phẫu thuật nội soi đều có triệu chứng trào ngược. Hướng xử trí: Quá trình chống trào ngược được thực hiện bằng nhiều phương pháp gồm Dor, Toupet, Nissan…, giúp phục hồi hàng rào chống trào ngược, làm giảm triệu chứng sau phẫu thuật. Đối với trường hợp cắt cơ vòng dưới thực quản phương pháp POEM, bác sĩ chỉ cắt cơ vòng, không tiến trình chống trào ngược.
Ngoài ra, việc tạo lập và duy trì thói quen ăn uống hợp lý, lành mạnh và đầy đủ các chất dinh dưỡng là điều vô cùng cần thiết. Trong chế độ ăn uống cần lưu ý:
Tiên lượng bệnh co thắt tâm vị sẽ thay đổi tùy theo triệu chứng của mỗi người bệnh có sau điều trị. Nhiều phương pháp điều trị bệnh đôi khi cần thiết.
Thông thường, tỷ lệ thành công sẽ giảm theo từng lần nong kế tiếp. Vì thế, bác sĩ có thể tìm kiếm giải pháp thay thế nếu một số lần nong không thành công, chỉ tối đa 3 lần. Nong thất bại có thể chuyển sang mổ và ngược lại.
Nếu xuất hiện bất cứ triệu chứng co thắt tâm vị, người bệnh nên nhanh chóng đi khám để được kiểm tra và tư vấn. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, bạn có thể ngăn ngừa bệnh tiến triển, hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm, nhờ đó mau chóng phục hồi sức khỏe.(1)
Hiện nguyên nhân gây bệnh co thắt tâm vị không rõ ràng, không rõ các yếu tố nguy cơ để phòng tránh. Tuy nhiên, việc thăm khám và điều trị sớm có thể giúp người bệnh ngăn ngừa những biến chứng nặng. Vì thế, khi có những triệu chứng bệnh, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín càng sớm càng tốt để có hướng xử trí kịp thời, rút ngắn thời gian điều trị và phục hồi.
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh co thắt tâm vị nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực tới sức khỏe của người bệnh. Người bệnh khi càng trì hoãn điều trị, cơ thể sẽ càng khó chịu, đau nhức, không ăn uống nhiều. Lâu dần, người bệnh sẽ bị sút cân, gầy yếu, dễ tới tình trạng suy dinh dưỡng. Cơ thể khi bị thiếu chất trầm trọng sẽ tạo cơ hội thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
