Thông qua các biểu hiện lâm sàng của người bệnh hoặc các xét nghiệm như siêu âm tim, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ… để bác sĩ có thể chẩn đoán nhồi máu cơ tim nhằm can thiệp kịp thời.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, Khoa Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, Khoa Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho biết, nhồi máu cơ tim là một bệnh lý trong đó mạch máu của tim (mạch vành) bị hẹp nặng hoặc tắc nghẽn hoàn toàn khiến quá trình cung cấp máu cho cơ tim không đảm bảo. Đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm vì khi không nhận đủ oxy, cơ tim sẽ bị tổn thương, không đảm bảo chức năng co bóp vốn có. Trường hợp dòng máu đến cơ tim không được tái lập một cách kịp thời, nhồi máu cơ tim có thể gây ra tổn thương tim vĩnh viễn, dẫn đến choáng tim, suy tim không hồi phục và thậm chí dẫn đến tử vong. (1)
Nhồi máu cơ tim là bệnh lý nặng nề và không hiếm gặp trong cuộc sống. Tính riêng tại Hoa Kỳ, mỗi năm có 635.000 người bị nhồi máu cơ tim và có khoảng 300.000 người mỗi năm bị nhồi máu cơ tim lần thứ hai. Khoảng 1/7 trường hợp tử vong là do bệnh mạch vành.
Theo bác sĩ Long, hiện nay có thể chia làm 3 loại nhồi máu cơ tim, bao gồm:
Xem thêm: Phân loại nhồi máu cơ tim – Loại nào nguy hiểm nhất?
Dù là dạng biểu hiện nào, bệnh lý nhồi máu cơ tim cũng đều trầm trọng và nặng nề nếu không được chẩn đoán cũng như điều trị tái thông kịp thời. Do đó việc chẩn đoán nhồi máu cơ tim đóng vai trò quan trọng. (2)
Để xác định người bệnh mắc nhồi máu cơ tim, các bác sĩ sẽ dựa vào tiêu chuẩn chẩn đoán nhồi máu cơ tim sau:
Một người có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim khi có một số đặc điểm: tuổi cao; thường xuyên sử dụng thuốc lá; có các bệnh lý tim mạch nguy cơ cao như bệnh cao huyết áp, đái tháo đường, suy thận, rối loạn lipid máu.
Ngoài ra, những bệnh nhân có chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa; sử dụng nhiều chất có hại như bia, rượu; hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh động mạch vành hoặc tiền sử cá nhân của bệnh động mạch vành thì cũng có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.
Những người bị nhồi máu cơ tim thường có các triệu chứng như: cảm thấy khó thở; đổ mồ hôi lạnh; buồn nôn, khó chịu hoặc đau dạ dày (có thể cảm thấy khó tiêu hoặc ợ chua); hoặc tim đập nhanh, cảm giác khó chịu khi nhịp tim như đang bỏ nhịp hoặc thêm nhịp; cảm thấy lâng lâng, chóng mặt hoặc thậm chí là ngất xỉu.
Bên cạnh các dấu hiệu kể trên, người có nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim còn có triệu chứng yếu, liệt tay chân hoặc đau thắt ngực, có biểu hiện đau kiểu nặng tức, bóp nghẹn ở sau xương ức, cơn đau có thể kéo dài 5 – 7 phút hoặc nhiều hơn (nếu là nhồi máu cơ tim); cơn đau có thể lan lên cằm hoặc cánh tay trái.
Để có thêm thông tin, bác sĩ có thể tiến hành thăm khám lâm sàng bằng cách nghe tim, đánh giá hô hấp, kiểm tra mạch, huyết áp… Sau đó, thông qua người bệnh hoặc thân nhân, bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử để thu thập thông tin về người bệnh, bao gồm chi tiết về lối sống hiện tại, hoàn cảnh cá nhân và tiền sử bệnh lý nếu có.
Để hỗ trợ cho chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định một số các xét nghiệm cần thiết. Và điện tâm đồ nhồi máu cơ tim là một trong những cách quan trọng nhất để chẩn đoán tình trạng bệnh. Nhồi máu cơ tim sẽ gây tổn thương cơ tim, từ đó gây ra những biến đổi về mặt điện học của cơ tim. Thông qua những biến đổi của sóng điện tim, bác sĩ sẽ chẩn đoán được tình trạng tổn thương của tim. Phương pháp này phát hiện hoạt động bất thường của tim và hiển thị dưới dạng sóng. Một cơn nhồi máu cơ tim có thể gây ra những thay đổi trong mô hình, bác sĩ sẽ dựa vào đây để chẩn đoán tình trạng tim của người bệnh. (3)
Khi các tế bào cơ tim bị tổn thương hoặc chết đi vì bất cứ lý do gì, một chất hóa học được gọi là troponin sẽ được giải phóng và có thể được phát hiện bằng các xét nghiệm máu. Đây là một xét nghiệm rất quan trọng để chẩn đoán dạng nhồi máu cơ tim không ST chênh lên, trong đó các bác sĩ có thể dựa và kết quả men tim lần đầu hoặc nhiều lần để chẩn đoán bệnh.
Ngoài ra, xét nghiệm này cũng giúp phân biệt nhồi máu cơ tim với một số bệnh lý khác có biểu hiện trên lâm sàng hoặc điện tim như hình thái nhồi máu cơ tim, ví dụ: viêm cơ tim hoặc màng ngoài tim, rối loạn nhịp, rối loạn điện giải, các vấn đề về tim do căng thẳng quá độ hoặc căng thẳng về cảm xúc (bệnh cơ tim takotsubo, còn được gọi là hội chứng trái tim tan vỡ). Do đó, xét nghiệm men tim là một trong những thông tin đáng tin cậy để chẩn đoán nhồi máu cơ tim.
Đây là kỹ thuật tiêu chuẩn trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim. Dựa trên hình ảnh siêu âm tim, bác sĩ sẽ thấy được những hình ảnh rối loạn vận động của quả tim do hậu quả của tắc mạch vành tim, nhồi máu cơ tim. Bên cạnh đó, siêu âm tim cũng giúp đánh giá chức năng của tâm thất trái và biến chứng sau nhồi máu cơ tim như hở van tim, tràn dịch màng ngoài tim, thủng thành tim,…
Ngày nay, siêu âm tim là một công cụ hỗ trợ quan trọng và được sử dụng phổ biến để giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh lý nhồi máu cơ tim.
Bác sĩ Long cho biết, nhồi máu cơ tim đến đột ngột nhưng bệnh đã khởi phát và tiến triển trong một thời gian dài. Do đó, để phòng tránh nhồi máu cơ tim, mỗi người cần thực hiện: (4)
Được đầu tư hệ thống máy móc hiện đại như máy siêu âm tim và mạch máu 4D hiện đại, máy chụp cộng hưởng từ 1,5 – 3 Tesla, MSCT tim và động mạch vành (kiểm tra lại thông tin) lát cắt, hệ thống máy DSA chụp mạch vành với cánh tay robot Artis Pheno…, Trung tâm Tim mạch Hệ thống BVĐK Tâm Anh tiếp nhận và điều trị cho người bệnh bị nhồi máu cơ tim cũng như các bệnh lý tim mạch (tăng huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh van tim, thiếu máu cơ tim…).
Phác đồ điều trị được xây dựng cá thể hóa cho từng người bệnh, đem lại hiệu quả cao trong việc cải thiện triệu chứng và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm, nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Có nhiều cách để thay đổi lối sống rất đơn giản mà bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa các cơn đau tim và duy trì cuộc sống lành mạnh sau cơn đau tim. Nhưng điều quan trọng cần nhớ là không nên áp dụng các phương pháp điều trị thay thế nếu bạn đang có các triệu chứng. Thay vào đó, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức để được chẩn đoán nhồi máu cơ tim sớm và hiệu quả nhất.
