Vật lý trị liệu sau phẫu thuật đứt dây chằng chéo trước là biện pháp giúp phục hồi chức năng của các cơ, xương khớp tại khu vực bị đứt dây chằng. Tùy vào mức độ của vết thương và kỹ thuật mổ, mỗi người bệnh sẽ thực hiện những bài tập sau phẫu thuật đứt dây chằng chéo trước phù hợp.
Phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước bằng kỹ thuật ALL INSIDE là phương pháp xâm lấn tối thiểu khi chữa trị tình trạng đứt dây chằng chéo trước. Phương pháp này sẽ dùng thanh ngang bằng titan và chỉ siêu bền, hỗ trợ cố định phần gân xương chắc chắn, giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm trùng, hiệu quả giảm đau trong và sau phẫu thuật tương đối cao. Điểm mạnh của kỹ thuật ALL INSIDE: (1)
Khớp gối là khớp kiểu bản lề với các xương kết nối nhau bởi hệ thống dây chằng gồm dây chằng chéo trước (ACL), dây chằng chéo sau (PCL), dây chằng bên trong (MCL) và dây chằng bên ngoài (LCL).
Trong đó, dây chằng chéo trước là dây chằng chạy theo đường chéo từ trong ra ngoài ở giữa đầu gối. Dây chằng này giúp ngăn xương chày trượt ra phía trước xương đùi và tạo sự ổn định khi quay đầu gối.
Dây chằng mới cần một khoảng thời gian nhất định để gắn kết hoàn toàn với phần xương và mạch máu mới đến nuôi. Sau phẫu thuật, lực căng của dây chằng chéo trước sẽ thay đổi trong những cử động khác nhau của khớp gối. Nếu nôn nóng vận động sớm hay thực hiện bài tập sai cách, người bệnh có nguy cơ bị giãn dây chằng, lỏng khớp gối, thậm chí là bong dây chằng mới.
Vì thế, mang nẹp khi vận động là điều người bệnh nào cũng nên tuân thủ. Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn cách di chuyển với nạng để lên xuống cầu thang, đi vệ sinh cá nhân, di chuyển khỏi giường… Qua mỗi giai đoạn, những bài tập sẽ được tăng tiến dần nhưng vẫn đảm bảo sự an toàn cho dây chằng mới. (2)
Sau phẫu thuật, những mô mềm vùng gối sẽ bị tổn thương. Để giảm sưng tấy, bạn cần thực hiện bài tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của chuyên viên càng sớm càng tốt. Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn áp dụng phương pháp R.I.C.E (nghỉ ngơi, chườm đá, băng ép, kê cao chân) gồm:
Lợi ích của phương pháp R.I.C.E là hỗ trợ máu lưu thông máu và ngăn ngừa hình thành huyết khối.
Biến chứng phổ biến sau khi phẫu thuật dây chằng chéo trước là giảm tầm vận động. Khớp gối phẫu thuật sẽ co hay duỗi ít hơn so với khớp gối bình thường do thiếu cơ chế vận động (ít di chuyển), cử động bất thường của khớp gối, giảm sức mạnh của cơ tại vùng gối và sẹo tại mặt trước gối.
Do đó, để tránh tình trạng giảm tầm vận động của khớp gối, bạn cần tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ càng sớm càng tốt. Các bài tập gồm bài gập duỗi gối, kéo giãn cơ tại vùng đùi, cẳng chân. Người bệnh cần lưu ý duỗi thẳng gối hoàn toàn sau phẫu thuật. Cử động gấp gối sẽ được tiến hành theo từng giai đoạn trong quá trình phục hồi.
Sau khi mổ, vì cử động bị hạn chế, người bệnh dễ bị yếu và teo cơ vùng đùi, cơ mông và cơ tại cẳng chân. Cơ bị yếu sẽ làm giảm sự ổn định của khớp gối. Vì thế, người bệnh nên sớm tập vật lý trị liệu nhằm duy trì và gia tăng sức mạnh của cơ.
Những bài tập này cần được thiết kế phù hợp với mỗi giai đoạn phục hồi, đảm bảo không ảnh hưởng đến dây chằng mới. Người bệnh sẽ bắt đầu làm quen với những bài tập gồng cơ nhẹ nhàng rồi tập nặng dần lên theo sự phục hồi của cơ thể.
Khi người bệnh đã đạt những mục tiêu về tầm vận động, lực cơ, chuyên viên vật lý trị liệu sẽ giúp bạn nhanh chóng trở lại sinh hoạt bình thường hay trở lại chơi các môn thể thao. Dây chằng chéo trước giúp ổn định khớp gối khi thực hiện các động tác. Vì thế, để sớm quay trở lại những hoạt động trước đây, người bệnh cần có phản xạ nhanh chóng trong các tình huống bất ngờ như bị trượt, té ngã, va chạm…, đặc biệt là những người chơi thể thao.
Khả năng phản xạ chỉ được phục hồi thông qua việc tập luyện. Ngoài ra, các cơ cũng cần sự linh hoạt như khi bắt đầu hay kết thúc cử động, khi chuyển hướng đột ngột, khi thay đổi tốc độ cử động. Người bệnh chỉ nên vận động mạnh hay quay lại chơi thể thao khi khả năng phản xạ đã được phục hồi hoàn toàn. Nếu không, nguy cơ tái phát tổn thương dây chằng của bạn là rất cao.
Những bài tập phục hồi do choc.org đưa ra, chúng ta cùng tham khảo:
Xem thêm: Bài tập phục hồi sau phẫu thuật dây chằng
Để đảm bảo hiệu quả của các bài tập vật lý trị liệu, người bệnh cần lưu ý những điều sau đây: (3)
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Tham khảo thêm bài viết Sau mổ đứt dây chằng nên ăn gì để biết thêm thông tin về các thực phẩm tốt cho quá trình hồi phục. Bài viết được tư vấn chuyên môn từ BS.CKI Đào Thị Yến Thủy, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Sự phục hồi của người bệnh sẽ tiến bộ mỗi ngày. Chuyên viên vật lý trị liệu dựa theo quá trình phục hồi chức năng của bạn để thiết kế các bài tập vận động thích hợp. Nếu có bất cứ mối lo ngại nào, bạn cần trao đổi ngay với chuyên viên vật lý trị liệu để không làm ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Người bệnh nên nhanh chóng liên hệ với chuyên viên vật lý trị liệu khi:
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS Trần Anh Vũ; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ tiên tiến hàng đầu thế giới.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và phẫu thuật điều trị thành công các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Người bệnh sau khi phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước cần tập vật lý trị liệu càng sớm càng tốt. Bạn cần tuân thủ chương trình tập luyện theo hướng dẫn của chuyên viên. Điều này sẽ giúp rút ngắn thời gian phục hồi, đảm bảo an toàn cho dây chằng mới, ngăn ngừa biến chứng. Nếu thực hiện tốt các bài tập sau phẫu thuật đứt dây chằng chéo trước, người bệnh có thể sớm qua trở lại với những hoạt động bình thường, tập luyện và thi đấu thể thao.
