Các động mạch vành trái và phải là những động mạch xuất phát từ xoang vành trái và xoang vành phải trong gốc của động mạch chủ, ngay phía trên van động mạch chủ. Động mạch vành trái bắt đầu là một động mạch thân chung và nhanh chóng được phân chia thành động mạch liên thất trước và động mạch mủ. Động mạch vành trái và phải có nhiệm vụ cung cấp máu cho tim. Khi tình trạng xơ vữa động mạch vành xảy ra sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành và khi mảng xơ vữa trong thành động mạch bị viêm loét và nứt trên bề mặt, dẫn đến sự kết tập tiểu cầu và các yếu tố đông máu, tạo thành cục máu đông – căn nguyên của cơn nhồi máu cơ tim vô cùng nguy hiểm.
Quá trình xơ vữa mạch vành diễn ra trong nhiều năm, dần dần thu hẹp lòng mạch và gây tắc nghẽn động mạch vành nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Xơ vữa động mạch vành hay xơ vữa mạch vành xảy ra khi các mảng bám tích tụ trên thành bên trong động mạch, khiến động mạch trở nên cứng và hẹp. Mảng bám là một chất kết dính được tạo thành từ chất béo, cholesterol, canxi và các chất khác. (1)
Khi mảng xơ vữa xuất hiện trên thành bên trong động mạch vành sẽ gây hẹp động mạch vành, dẫn đến thiếu máu cơ tim. Nếu không được phát hiện và có biện pháp điều trị phù hợp, người bệnh sẽ đối mặt với các vấn đề sức khỏe nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và thậm chí có thể đột tử.
Khi tỷ trọng LDL – Cholesterol hay cholesterol “xấu” – quá cao khiến cơ thể không đào thải hết sẽ dần tích tụ trong thành động mạch vành. Lúc này, cơ thể gửi một “phi hành đoàn” bao gồm tế bào bạch cầu và các tế bào khác đến vị trí nhiễm độc để xử lý tổn thương. Suốt nhiều năm sau đó, cholesterol tiếp tục tích tụ trong lòng động mạch vành, và quá trình cơ thể phản ứng với nó tạo ra mảng bám. Chính mảng bám này là tác nhân làm thu hẹp lòng mạch, cản trở lưu lượng máu và gây ra bệnh. (2)
Các yếu tố sau góp phần làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch vành:
Xơ vữa động mạch vành thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi động mạch hẹp nặng hoặc bị tắc hoàn toàn. Nhiều người thậm chí không biết mình mắc bệnh cho đến khi được cấp cứu y tế bởi một tình trạng khẩn cấp, chẳng hạn như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Bạn có thể cảm nhận được các triệu chứng nếu động mạch vành bị tắc nghẽn trên 70%. Sự tắc nghẽn này làm cho lưu lượng máu đến tim chậm lại, kết quả là tim không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết.
Bệnh nhân cần thăm khám định kỳ để kiểm soát tình trạng bệnh và can thiệp kịp thời.
Một số dấu hiệu cảnh báo sớm tình trạng mạch vành bị xơ vữa bao gồm:
Nếu mạch vành bị tắc nghẽn bởi cục máu đông, bạn có thể đối mặt với cơn nhồi máu cơ tim với những triệu chứng như:
Khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ xơ vữa động mạch vành, hoặc bạn có một trong số các yếu tố nguy cơ của bệnh, cần đến bệnh viện thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Các mảng xơ vữa trong động mạch vành có khả năng dẫn tới những biến chứng sau: (3)
Mảng bám bị vỡ, làm cho cục máu đông hình thành bên trong động mạch vành. Sau đó, có 2 trường hợp xảy ra:
Để xác định xem bạn có bị xơ vữa động mạch hay không, trước tiên, bác sĩ sẽ tìm hiểu về tiền sử gia đình cũng như bệnh sử cá nhân của bạn, các yếu tố nguy cơ mắc xơ vữa động mạch của bạn. Tiếp đó, bác sĩ thăm khám một cách toàn diện. (4)
Bạn sẽ được chỉ định làm xét nghiệm máu để xác định chỉ số cholesterol, định lượng đường trong máu, chức năng gan và chức năng thận.
Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn tiến hành các cận lâm sàng. Việc làm này sẽ giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị tốt nhất cho bạn. Các cận lâm sàng giúp chẩn đoán xơ vữa động mạch vành bao gồm:
Siêu âm tim gắng sức xe đạp giúp đánh giá tình trạng thiếu máu cơ tim trong lúc bạn hoạt động thể chất
Theo ThS.BS Phạm Đỗ Anh Thư, mục tiêu trong điều trị xơ vữa động mạch vành bao gồm:
Các phương pháp hiệu quả giúp điều trị bệnh xơ vữa mạch vành bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc và tiến hành thủ thuật hoặc phẫu thuật. Tùy thuộc vào tình trạng xơ vữa và nguy cơ biến chứng tiềm ẩn, bác sĩ sẽ đưa ra cho bạn biện pháp tốt nhất.
Duy trì lối sống lành mạnh là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng xơ vữa động mạch vành, giúp các triệu chứng không trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Người bệnh cần:
Các loại thuốc được kê đơn trong điều trị xơ vữa động mạch vành có tác dụng:
Một số trường hợp bị xơ vữa động mạch tiến triển có thể phải tiến hành các thủ thuật/phẫu thuật, chẳng hạn như:
Tuy không ngăn ngừa được hoàn toàn chứng xơ vữa động mạch vành nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách:
Tăng cường vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp làm chậm tiến trình xơ vữa động mạch.
Được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, Trung tâm tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ tin cậy trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch. Người bệnh khi thăm khám tại đây sẽ được siêu âm tim với máy siêu âm 4D, chụp CT mạch vành 768 lát cắt, siêu âm Doppler động mạch cảnh, đo điện tim 12 chuyển đạo, trắc nghiệm gắng sức thảm lăn, xe đạp… từ đó phát hiện bệnh sớm để có hướng can thiệp kịp thời. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn hướng điều trị phù hợp, ngăn ngừa bệnh tiến triển và giúp người bệnh sớm hồi phục, tránh biến chứng về sau.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Với việc chẩn đoán và điều trị sớm, những người bị xơ vữa động mạch vành vẫn có thể duy trì cuộc sống khỏe mạnh và năng động. Tuy vậy, không nên bỏ qua những nguy cơ tiềm ẩn của căn bệnh này, trong đó nguy hiểm nhất là tắc nghẽn động mạch vành và nhồi máu cơ tim. Để giảm thiểu rủi ro, bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về phác đồ trị bệnh, hướng tới lối sống khoa học và đi tái khám đúng lịch hẹn.
