Vật lý trị liệu phục hồi chức năng là liệu trình hoàn lại tối đa chức năng cơ thể bằng biện pháp nội khoa, hoàn toàn không xâm lấn. Trong y học, phục hồi chức năng vật lý trị liệu được áp dụng cho nhiều chuyên khoa với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, vật lý trị liệu phổ biến nhất ở chuyên khoa cơ xương khớp, giúp người bệnh rút ngắn thời gian hồi phục và cải thiện khả năng hoạt động sau tai nạn, phẫu thuật.
Phục hồi chức năng được đánh giá là một lĩnh vực quan trọng trong y khoa. Là một quá trình thăm khám, đánh giá và hồi phục chức năng cho người bệnh. Những nguyên nhân khiến người bệnh mất hoặc suy giảm chức năng hoạt động cơ thể rất đa dạng. Có thể là dị tật bẩm sinh, biến chứng của bệnh lý nặng, tai nạn đột ngột,… (1)
Phục hồi chức năng đóng vai trò ngăn ngừa các thương tật thứ cấp, đồng thời tăng cường khả năng hoạt động phần lành lặn còn lại cho người bệnh, hạn chế khả năng tàn tật cho người bệnh. Cuối cùng, giúp người bệnh có thể hòa nhập hay tái hòa nhập cộng đồng.
Có 3 hình thức phục hồi chức năng gồm: Phục hồi tại viện, phục hồi ngoại viện và phục hồi tại cộng đồng. Trong đó, phục hồi tại viện được đánh giá đem lại hiệu quả cao, do người bệnh được trải qua quá trình điều trị chuyên sâu, đầy đủ với những máy móc và trang thiết bị tại bệnh viện.
Những hình thức phục hồi chức năng phổ biến là:
Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp thuộc lĩnh vực phục hồi chức năng. Đây là phương pháp điều trị nội khoa không xâm lấn, giúp rút ngắn thời gian phục hồi bệnh, nâng cao hiệu quả điều trị. Đối với điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, vật lý trị liệu giúp người bệnh hạn chế được tình trạng mất cơ, teo cơ do bất động chi trong thời gian dài. Do vật, các bác sĩ luôn ưu tiên kết hợp vật lý trị liệu song song với một phương pháp điều trị khác để phác đồ điều trị được diễn ra tối ưu nhất.
Hiện nay, vật lý trị liệu có 2 hình thức: (2)
Mục tiêu điều trị của vật lý trị liệu & phục hồi chức năng là như nhau, vì vật lý trị liệu là một hình thức thuộc phục hồi chức năng. Cả hai đều hướng đến việc giúp người bệnh có thể phục hồi lại tối đa khả năng hoạt động của cơ thể. Hạn chế được những thương tật thứ cấp có thể xảy ra như: Teo cơ ở người bị liệt 2 chi dưới hoặc yếu cơ ở người bệnh.
Phục hồi chức năng đóng vai trò giúp hoàn lại cho người bệnh tối đa khả năng vận động để họ có thể tự chủ động trong các hoạt động hằng ngày như chăm sóc bản thân, đi lại. Vai trò của phục hồi chức năng mang tinh cộng đồng cao, vì hoạt động y khoa giúp cho người bệnh có cơ hội được bình đẳng và tham gia vào các hoạt động xã hội. Từ đó, hạn chế được những suy nghĩ tiêu cực của người bệnh về tình trạng sức khỏe của bản thân. (3)
Trong khi đó, vật lý trị liệu chủ yếu là giúp cho người bệnh giữ được khối lượng cơ bắp trong thời gian điều trị. Những bài tập hoặc áp dụng các tác nhân vật lý giúp thúc đẩy quá trình hồi phục phần mô tổn thương được diễn ra nhanh hơn. Và việc giữ và tăng tiến sức mạnh cơ bắp giúp người bệnh nhanh chóng quay trở lại cuộc sống bình thường.
Phục hồi chức năng được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ, bao gồm thăm khám, đánh giá khả năng hồi phục và chỉ định hình thức hồi phục cho người bệnh, Người bệnh có các lựa chọn về hình thức phục hồi chức năng gồm:
Sau khi được chỉ định phục hồi chức năng bằng hình thức vật lý trị liệu, các bác sĩ sẽ trao đổi với kỹ thuật viên về tình trạng sức khỏe và mục tiêu điều trị của người bệnh. Dựa vào những thông tin này, kỹ thuật viên sẽ sắp xếp cho người bệnh một giáo án cụ thể gồm những bài tập phù hợp.
Có thể thực hiện kết hợp tác nhân vật lý và vận động trị liệu nếu cần thiết. Kỹ thuật viên sẽ là người giám sát và theo dõi người bệnh trong quá trình trị liệu, cũng như đánh giá hiệu quả điều trị và khả năng phục hồi của người bệnh.
Đối tượng cần thực hiện vật lý trị liệu & phục hồi chức năng là những người bị chấn thương do tai nạn hoặc các dị tật bẩm sinh làm suy yếu hoặc mất tạm thời khả năng hoạt động. (4)
Ngoài ra, người sau phẫu thuật chấn thương chỉnh hình cũng cần thực hiện vật lý trị liệu & phục hồi chức năng để ngăn ngừa tình trạng mất cơ thường gặp. Nhất là đối với người là vận động viên, vật lý trị liệu & phục hồi chức năng giúp người bệnh có thể hồi phục cơ quan tổn thương trong thời gian ngắn với sức mạnh tương đương lúc khỏe mạnh.
Vật lý trị liệu phục hồi chức năng có thể được thực hiện tại nhà nếu tình trạng sức khỏe của người bệnh phù hợp để thực hiện phục hồi ngoại viện.
Hình thức phục hồi chức năng ngoại viện tạo điều kiện cho những người bệnh ở xa, không tiện đi lại trung tâm trị liệu/bệnh viện. Kỹ thuật viên sẽ đến nhà người bệnh cùng với những máy móc cần thiết cho việc điều trị. Tuy nhiên, đây cũng là điểm hạn chế của hình thức này.
Vì một số máy móc cồng kềnh sẽ không thể di chuyển đực, và kỹ thuật viên sẽ tìm một phương pháp thay thế, có thể sẽ không đạt hiệu quả cao bằng.
Hơn hết, vật lý trị liệu & phục hồi chức năng nhằm mục đích giúp người bệnh có thể hồi phục được khả năng đi lại, tự thực hiện những hoạt động hằng ngày. Vì vậy, việc thực hiện phục hồi chức năng tại nhà là hoàn toàn có thể. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn nếu bạn và gia đình có nhu cầu phục hồi chức năng ngoại viện để được chỉ định hình thức điều trị phù hợp nhất.
Rủi ro có thể mắc phải khi thực hiện vật lý trị liệu & phục hồi chức năng thường gặp là áp dụng bài tập không phù hợp, dẫn đến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Điều này thường xảy ra ở những người chọn tập vận động trị liệu tại nhà, không có sự giám sát của kỹ thuật viên. Những bài tập sai không chỉ không đem lại hiệu quả điều trị mà còn làm tình trạng tổn thương của người bệnh nghiêm trọng hơn.
Vì vậy, dù lựa chọn hình thức phục hồi chức năng nào, tình trạng có nặng hay không, người bệnh cũng cần phải tham vấn ý kiến của bác sĩ và kỹ thuật viên về các bài tập vật lý trị liệu của mình. Tốt nhất vẫn nên thực hiện dưới sự giám sát của kỹ thuật viên để được hỗ trợ ngay lập tức khi có bất cứ vấn đề gì xảy ra.
Khả năng hồi phục hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra việc mất/suy yếu khả năng hoạt động của người bệnh.
Những trường hợp bệnh nhẹ, hoặc phục hồi chức năng sau phẫu thuật (phẫu thuật nối dây chằng, phẫu thuật thay khớp, phẫu thuật kết hợp xương,…) đều có thể phục hồi được hoàn toàn.
Tuy nhiên, những trường hợp bệnh như dị tật bẩm sinh, người bị liệt chi, người bị tai biến sau đột quỵ, hoặc người mắc các bệnh mạn tính,… Đây là những tình trạng không có khả năng phục hồi hoàn toàn. Vật lý trị liệu & phục hồi chức năng ở đâu sẽ đóng vai trò ngăn ngừa những biến chứng thứ cấp có thể xảy ra. Hỗ trợ người bệnh lấy lại tối đa phần khả năng còn lại để có thể tiếp tục sinh hoạt và hòa nhập với xã hội mà không cần đến sự hỗ trợ từ người khác.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thấu hiểu được tầm quan trọng của lĩnh vực phục hồi chức năng trong điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh lý về cơ xương khớp. Bệnh viện sở hữu một khu vực lớn chuyên biệt dành riêng cho các hoạt động phục hồi chức năng cùng với các trang thiết bị máy móc hiện đại, chất lượng cao.
Đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có đủ các thiết bị máy móc để thực hiện vật lý trị liệu – tác nhân vật lý, bao gồm:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có dịch vụ vật lý trị liệu – phục hồi chức năng cho các nhóm bệnh lý:
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; BS.CKII Nguyễn Xuân Thắng; ThS Trần Văn Dần; BS.CKI Đỗ Thị Hồng Ánh; BS.CKI Đào Văn Hoàn; BS.CKI, Lê Văn Tâm; BS Đặng Ngọc Minh Thùy; BS.CKI Huỳnh Hoàng Anh; BS Trịnh Thị Ngọc Lan; BS Nguyễn Đỗ Vũ; BS.CKI Cát Hồng Hà; BS Mai Thị Chi Mai; BS.CKI Trần Thị Thu Hương; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Vật lý trị liệu phục hồi chức năng là một phần quan trọng giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại được khả năng hoạt động với sức mạnh ban đầu, trở lại với cuộc sống bình thường. Người bệnh nên thực hiện vật lý trị liệu & phục hồi chức năng theo giáo án được chỉ định bởi kỹ thuật viên và bác sĩ để đảm bảo được mức độ an toàn trong điều trị, nâng cao khả năng hồi phục.
