Bố mẹ đều nặng trung bình 4,5 kg khi chào đời, sinh con đầu lòng ở tuần 39, nặng 5 kg, sức khỏe ổn định.

Do cân nặng ước lượng qua siêu âm gần 4,8 kg và theo dõi sinh thường không thuận lợi, chị Linh được bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chỉ định mổ lấy thai hôm 7/10. Sau sinh, bé hồng hào, tự thở khí trời. Bác sĩ sơ sinh đánh giá sức khỏe tốt, đủ điều kiện da kề da cùng mẹ.

Chị Linh cho biết, mẹ chị sinh 3 người con đều nặng trên 4 kg, người con út nặng 4,8 kg. Bản thân chị Linh chào đời với cân nặng 4,4 kg, chồng chị tương tự với 4,5 kg. “Lúc bác sĩ báo con trai nặng 5 kg, vợ chồng tôi cũng không quá bất ngờ”, chị Linh chia sẻ, thêm rằng hiện con trai chính thức “phá kỷ lục” trở thành em bé sơ sinh nặng nhất hai bên dòng họ.

BS.CKII Lê Thanh Hùng, Phó khoa Sản, Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM trực tiếp mổ lấy thai cho chị Linh cho biết, cân nặng bình quân của trẻ sinh đủ tháng từ 2,8-3,5 kg. Trẻ nặng trên 4 kg được xếp nhóm trẻ to, trên 4,5 kg là rất to. Những trường hợp từ 5 kg trở lên rất ít gặp, chỉ chiếm khoảng 0,1-0,2% số ca sinh.

Suốt quá trình mang thai chị Linh tăng 20 kg (mức cho phép trung bình: 8-15kg), không mắc đái tháo đường thai kỳ. Từ tuần thai 29, cân nặng thai nhi đã vượt trội so với chuẩn. Bác sĩ tư vấn chị Linh cố gắng tiết chế ăn uống như người tiểu đường thai kỳ. Chị tuân thủ, song cân nặng thai tiếp tục tăng, vì thế chị được theo dõi thai nghiêm ngặt hơn qua siêu âm, đánh giá sức khoẻ thai nhi và theo dõi đường huyết mỗi lần thăm khám.

“Qua thăm khám sức khỏe thai phụ và thai nhi đều tốt. Điều này chứng tỏ bé lớn gấp đôi trẻ sơ sinh do thừa hưởng gene gia đình là chính, không phải do bệnh lý đái tháo đường hay do mẹ tẩm bổ quá mức”, bác sĩ Thanh Hùng nói.

Theo các nghiên cứu di truyền học, cân nặng trẻ lúc sinh chịu ảnh hưởng khoảng 40-60% từ yếu tố gene. Trong đó, gene của mẹ ảnh hưởng đến môi trường nuôi dưỡng thai nhi trong tử cung, đặc biệt qua khả năng trao đổi chất và vận chuyển dinh dưỡng. Gene từ bố lại liên quan đến tốc độ phát triển mô và cơ của thai nhi.

Trường hợp vợ chồng chị Linh đều mang gene trội về phát triển thể chất, nên con sinh ra nặng cân hơn trung bình, vượt trội hơn bố mẹ. Tuy nhiên, không phải tất cả các bé sinh ra có cân nặng vượt trội đều do gene. Thực tế ghi nhận tại Trung tâm Sản Phụ khoa, có những em bé chào đời có cân nặng trên 5 kg, liên quan chế độ ăn và bênh lý thai kỳ của mẹ. Đặc biệt, các thai phụ bị đái tháo đường có nguy cơ sinh con to (thai to, trên 4 kg) do lượng đường huyết cao truyền qua nhau thai, khiến thai nhi phát triển quá mức.

Tình trạng thai to làm tăng nguy cơ chấn thương khi sinh, sinh non, suy hô hấp, hạ đường huyết sau sinh ở trẻ, và các vấn đề sức khỏe lâu dài như béo phì, tiểu đường tuýp 2. Người mẹ có nguy cơ tổn thương cơ quan sinh dục, băng huyết sau sinh, chuyển dạ kéo dài hoặc mổ lấy thai, nhiễm trùng hậu sản, và các vấn đề sức khỏe lâu dài như đái tháo đường type 2, tăng huyết áp. Hai mẹ con chị Linh được theo dõi sát sau sinh, sức khỏe mẹ và bé đều ổn định.

BS.CKII Phạm Lê Mỹ Hạnh, Trưởng khoa Sơ sinh, Trung tâm Sơ sinh cho biết, sản phụ sinh con to cần cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, theo dõi biểu đồ tăng trưởng định kỳ để đảm bảo cân nặng nằm trong giới hạn bình thường. Khi trẻ lớn cần xây dựng cho trẻ thói quen vận động, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt.

Dù mang gene trội về cân nặng, điều này không đồng nghĩa bé sẽ béo phì hay phát triển mất cân đối. Yếu tố quyết định nằm ở lối sống, dinh dưỡng và môi trường nuôi dưỡng sau sinh.

Mẹ bầu mang thai to cần theo dõi cân nặng của mẹ, vòng bụng, lượng nước ối và Doppler động mạch rốn nhằm đánh giá tuần hoàn và sự phát triển của thai nhi. Thai phụ cần làm xét nghiệm dung nạp đường vào tuần 24-28 để phát hiện sớm đái tháo đường thai kỳ, nguyên nhân phổ biến khiến thai to. Tránh quan niệm “ăn cho hai người”, mà nên ăn đủ chất, kiểm soát tinh bột, đường và chất béo, tăng cường rau xanh, trái cây.

“Không phải thai to nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu không được theo dõi kỹ, mẹ và bé đều có thể gặp biến chứng. Vì vậy, cần khám thai đều, tầm soát đúng giai đoạn và tuân thủ hướng dẫn bác sĩ”, bác sĩ Thanh Hùng lưu ý.