Thiếu máu cơ tim là một trong những bệnh lý tim mạch thường gặp với triệu chứng đặc trưng là cơn đau thắt vùng ngực. Đây là căn bệnh nguy hiểm, hơn 40% ca tử vong liên quan đến tim mạch xuất phát từ bệnh thiếu máu cơ tim.
Bài viết do BS.CKII Võ Ngọc Cẩm, Phó khoa Hồi sức Tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM tư vấn chuyên môn.
Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu: số người chết hàng năm do bệnh tim mạch cao hơn bất kỳ nguyên nhân nào khác. Ước tính có 17,9 triệu người chết vì bệnh tim mạch trong năm 2016, chiếm 31% tổng số ca tử vong trên toàn cầu. Trong số này, 85% là do nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Hơn 40% ca tử vong liên quan đến tim mạch xuất phát từ bệnh thiếu máu cơ tim.
Thiếu máu cơ tim (còn gọi là thiếu máu cục bộ cơ tim – Ischemic Heart Disease) là bệnh lý xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm, cơ tim không nhận đủ lượng oxy cần thiết cho hoạt động co bóp tuần hoàn máu. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do lòng mạch vành dẫn lưu máu hình thành các mảng xơ vữa che khuất khiến máu khó lưu thông. Khi các mảng xơ vữa này vỡ ra, tích tụ với các tế bào máu sẽ hình thành nên các cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch vành và có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Triệu chứng phổ biến và điển hình nhất của thiếu máu cơ tim là những cơn đau thắt vùng ngực, đặc biệt là vùng ngực trái. Tuy nhiên, ở một số bệnh nhân, bệnh lý này không có biểu hiện gì, dẫn đến khó phát hiện và kiểm soát gây nguy hiểm hơn.
“Bị thiếu máu cơ tim có nguy hiểm không?” là lo lắng chung của nhiều bệnh nhân khi mắc căn bệnh này. Các triệu chứng của thiếu máu cơ tim ban đầu có thể chưa ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và cuộc sống người bệnh. Tuy nhiên, theo thời gian bệnh tiến triển nặng, tim không được cung cấp đủ lượng oxy và dinh dưỡng cần thiết trong thời gian dài có thể dẫn đến suy giảm chức năng. Lúc này người bệnh đối mặt với nhiều biến chứng tim mạch nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, suy tim…
Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, thiếu máu cơ tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các bệnh lý tim mạch, chiếm đến 40% các trường hợp tử vong trên toàn thế giới. Hiện nay, nhiều người chủ quan cho rằng bệnh chỉ xuất hiện ở nhóm người cao tuổi hoặc người có bệnh tim bẩm sinh. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh tim mạch đang ngày càng phổ biến và trẻ hóa, bệnh nhân ở độ tuổi 25 – 40 tuổi xuất hiện ngày càng nhiều hơn.
Cần nhận thức thiếu máu cơ tim là bệnh lý nguy hiểm và có quan tâm đúng mức. Nếu bản thân hoặc người xung quanh có những dấu hiệu của thiếu máu cơ tim như cơn đau thắt vùng ngực, thiếu oxy… cần dừng ngay công việc và đưa ngay đến cơ sở y tế để can thiệp kịp thời, phòng ngừa biến chứng nhồi máu cơ tim.
Ngoài những biến chứng nguy hiểm kể trên, thiếu máu cơ tim gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống người bệnh và gây tốn kém trong điều trị. Tùy vào thể thiếu máu cơ tim (thể có đau ngực hay thể không có đau ngực) mà người bệnh bị ảnh hưởng khác nhau. Cụ thể là:
Thiếu máu cơ tim thể không có đau ngực, hay còn được gọi là thiếu máu cơ tim thầm lặng. Thể này thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường (tiểu đường) hoặc người cao tuổi có bệnh lý tim mạch.
Ở thể này, người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng đau thắt vùng ngực, có thể chỉ thấy hơi khó chịu và nặng ngực. Các biểu hiện của thiếu máu cơ tim chỉ có thể phát hiện trên điện tâm đồ.
BS.CKII Võ Ngọc Cẩm cho biết, phần lớn người bệnh thiếu máu cơ tim thể không có đau ngực chủ quan không quan tâm điều trị, dẫn đến nguy cơ gặp biến chứng nhồi máu cơ tim hoặc tử vong đột ngột.
Triệu chứng điển hình ở người bệnh thiếu máu cơ tim thể có đau ngực là cơn đau thắt vùng ngực, đặc biệt là vùng ngực trái, có cảm giác bị đè ép ở vùng sau xương ức lan ra đến cổ, hàm, vai trái và cánh tay trái. Ngoài ra, người bệnh còn cảm giác lo âu, hồi hộp, khó thở, vã mồ hôi, đánh trống ngực, choáng váng, buồn nôn, nôn…
Chu kỳ xuất hiện các cơn đau ở người bệnh rất đa dạng, có thể vài tuần đến vài tháng một lần, nghiêm trọng nhất là vài lần trong một ngày. Thời gian đau kéo dài trong khoảng vài giây đến vài phút, thông thường không quá 5 phút. Trong trường hợp cơn đau kéo dài hơn 15 – 20 phút, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được can thiệp xử trí kịp thời, ngăn ngừa nguy hiểm do nhồi máu cơ tim.
Hầu hết các cơn đau thắt vùng ngực do thiếu máu cơ tim thường xuất hiện sau khi hoạt động gắng sức, xúc động mạnh hoặc do thời tiết quá lạnh… Nếu cơn đau xuất hiện lúc nghỉ ngơi, không chịu tác động nào thì đó là dấu hiệu cảnh báo của cơn đau thắt ngực không ổn định nguy hiểm. Phần lớn các cơn nhồi máu cơ tim cấp đều xuất phát từ cơn đau thắt ngực này.
Chắc hẳn người bệnh đã có đáp án cho câu hỏi “thiếu máu cơ tim có nguy hiểm không”. Khi đã nhận thức được sự nguy hiểm của bệnh, khuyến cáo người bệnh cần trang bị kiến thức về các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả để chăm sóc và quản lý tốt bệnh lý, sống vui khỏe.
Vệc điều trị bệnh thiếu máu cơ tim chủ yếu là dùng thuốc hoặc phẫu thuật kết hợp với thay đổi lối sống để mang lại hiệu quả cao nhất.
Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị được bác sĩ chỉ định đầu tiên trong điều trị thiếu máu cơ tim. Các loại thuốc điều trị bao gồm:
Lưu ý: Người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ về thời gian và liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý dừng thuốc bởi có thể làm các triệu chứng nghiêm trọng hơn, nguy hiểm nhất là gây đột tử.
Trong những trường hợp điều trị bằng thuốc không cải thiện lưu lượng máu qua mạch vành, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp phẫu thuật:
Lối sống khoa học và lành mạnh là yếu tố tiên quyết giúp duy trì thể trạng ổn định, tăng cường hiệu quả cho các phương pháp điều trị. Người bệnh thiếu máu cơ tim cần lưu ý những vấn đề sau:
Thăm khám sức khỏe tim mạch định kỳ cũng là biện pháp giúp phòng ngừa bệnh thiếu máu cơ tim nói riêng và các bệnh lý tim mạch nói chung. Trung tâm Tim mạch, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia tim mạch đầu ngành, sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại như máy đo điện tâm đồ giúp kiểm tra nhịp tim ECG, máy MSCT tim và mạch vành, máy Holter ECG cùng hệ thống máy DSA chụp mạch vành 2 bình diện… giúp tầm soát, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý tim mạch.
Để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia hàng đầu tại Trung tâm Tim mạch, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách hàng vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Khi tìm hiểu các biến chứng nguy hiểm của thiếu máu cơ tim, rất nhiều người bệnh hoảng hốt khi biết rằng đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có cơ hội ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm nếu biết cách chăm sóc, kiểm soát và điều trị hiệu quả bệnh lý.
