Nong mạch vành được thực hiện để khôi phục lưu lượng máu của động mạch vành khi động mạch bị thu hẹp và giảm các biến chứng nặng nề của bệnh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Phạm Hoàng Trọng Hiếu, Bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Nong mạch vành có hoặc không đặt stent là một thủ thuật được sử dụng để khôi phục lưu lượng máu của động mạch vành bị tắc nghẽn hoặc hẹp do xơ vữa. (1)
Bản chất của nong động mạch vành là một thủ thuật qua da, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình can thiệp. Bác sĩ sẽ tiếp cận vào hệ thống động mạch vành thông qua động mạch quay ở cổ tay hay động mạch đùi dưới nếp bẹn.
Một ống thông dẫn đường sẽ đi trước và đi vào lỗ động mạch vành trái và phải. Một lượng thuốc cản quang sẽ được bơm vào ống thông giúp bác sĩ có thể dễ dàng quan sát thấy đoạn động mạch bị tắc hẹp. Nếu tình trạng tắc hẹp khu trú và chỉ xảy ra ở đoạn gần, bác sĩ sẽ đưa bóng vào tại vị trí đoạn động mạch bị hẹp, sau đó bơm hơi với mức áp lực phù hợp.
Sau khi bóng căng lên, mảng xơ vữa sẽ bị ép sát vào thành mạch. Lúc này, bác sĩ sẽ đưa stent vào và bung ra tại vị trí này. Bản chất của stent là một giá đỡ bằng kim loại, nó giúp duy trì khả năng tái lưu thông của dòng máu vừa được giải phóng lâu dài. Cuối cùng, bác sĩ sẽ tháo toàn bộ dụng ra ngoài và cầm máu bằng băng ép tại vị trí chọc kim.
Bệnh mạch vành (bệnh tim thiếu máu cục bộ) là một bệnh lý nguy hiểm do nguy cơ tử vong cao. Tình trạng tắc nghẽn mạch máu gây ra sự mất cân bằng giữa cung – cầu oxy cơ tim do tưới máu không đủ. Điều này sẽ dẫn đến thiếu máu cơ tim hoặc hoại tử cơ tim. (2)
Nong mạch vành được thực hiện để khôi phục lưu lượng máu của động mạch vành khi động mạch bị thu hẹp. Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, giúp bệnh nhân tránh phải can thiệp mổ mở lồng ngực để điều trị bệnh mạch vành.
Phương pháp nong mạch vành thường được chỉ định ở các trường hợp sau: (3)
Phương pháp nong động mạch vành được chỉ định ở những người mắc bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ. Nhưng nếu các trường hợp này không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, trước khi diễn tiến đến suy tim, các triệu chứng không thuyên giảm, bác sĩ có thể xem xét can thiệp sớm trước khi cơ tim bị tổn thương thực thể.
Ở các trường hợp suy tim do thiếu máu cục bộ, chức năng tim có thể phục hồi phần nào nếu được tái tưới máu hiệu quả.
Nong mạch vành thường được chỉ định như một giải pháp điều trị khẩn cấp cho các trường hợp bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp.
So sánh với phẫu thuật bắc cầu, phương pháp này có ưu điểm nổi bật hơn trong việc tái tưới máu tức thì. Do vậy, các trường hợp bị đau ngực cấp tính trong những giờ đầu và men tim tăng cao thường được hội chẩn chỉ định chụp mạch vành và đặt stent tại vị trí động mạch bị tắc nghẽn.
Phương pháp này giúp vùng cơ tim được tưới máu trở lại nhanh chóng, bảo toàn khả năng co bóp, từ đó làm giảm nguy cơ diễn tiến dẫn đến hoại tử, suy bơm.
Tuy nhiên, nong mạch vành không phải là chỉ định tối ưu ở mọi bệnh nhân. Chẳng hạn như các trường hợp một nhánh bị hẹp nhiều chỗ hoặc nhiều nhánh mạch vành bị hẹp cùng lúc. Đặc biệt ở các bệnh nhân đồng mắc bệnh tiểu đường hoặc tim có nhiều khiếm khuyết cần sửa chữa.
Đối với các trường hợp như vậy nhưng có nguy cơ phẫu thuật có thể chấp nhận được thì phẫu thuật bắc cầu thường được lựa chọn nhiều hơn.
Thủ thuật nong mạch vành và can thiệp mạch vành có tỷ lệ biến chứng thấp; trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp: (4)
Đột quỵ và thuyên tắc mạch: Do can thiệp qua đường mạch máu, người bệnh có nguy cơ cao bị thuyên tắc mạch bởi các mảng xơ vữa.
Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP.HCM áp dụng các kỹ thuật tiên tiến như: chụp mạch vành 360 độ với lượng thuốc cản quang tối thiểu (Cardiac Swing), siêu âm trong lòng mạch (IVUS), đo phân suất lưu lượng mạch vành (iFR/FFR), khoan cắt mảng xơ vữa vôi hóa bằng đầu khoan phủ kim cương (Rotablator), phần mềm dẫn đường hỗ trợ can thiệp (Roadmap)… giúp đánh giá chính xác tình trạng trước và sau can thiệp, thực hiện thủ thuật can thiệp phù hợp, an toàn, ít biến chứng, giảm nguy cơ tái hẹp sau nong mạch vành, kéo dài tuổi thọ và chất lượng sống cho người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nong mạch vành là một thủ thuật cần được đánh giá kỹ lưỡng trước khi thực hiện. Không phải trường hợp hẹp mạch vành nào cũng có thể nong mạch vành hoặc cần nong mạch vành. Vì điều này, người bệnh mạch vành cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, đánh giá kỹ lưỡng để đưa ra chỉ định đúng đắn. Người bệnh nên đến các bệnh viện, Trung tâm Tim mạch uy tín, có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt là nơi có sự phối hợp giữa các chuyên khoa Tim mạch, Cấp cứu, Hồi sức, Can thiệp mạch, Phẫu thuật tim… để được hỗ trợ kịp thời trong các trường hợp khẩn cấp. Đặc biệt, nơi thăm khám, điều trị bệnh mạch vành cũng cần có phương tiện chẩn đoán, điều trị hiện đại nhằm tối ưu kết quả điều trị cho người bệnh, tránh tối đa các biến chứng có thể xảy ra.
