Viêm ruột thừa là bệnh lý có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào và thường gặp trong độ tuổi 10 – 30. Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Vì thế, điều trị viêm ruột thừa sớm là rất quan trọng.
Bệnh viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị viêm do tắc nghẽn lòng ruột thừa, có thể do các nguyên nhân như tăng sinh mô lympho, sự xâm nhập của vi sinh vật, khối u, sỏi phân tắc nghẽn, … Người bệnh thường bị đau xung quanh rốn hoặc trên rốn, chuyển dần sang hố chậu phải.
Ruột thừa là cấu trúc hình ống tiêu hóa nối với ruột già, ở phần dưới bên phải bụng. Ở trẻ nhỏ, cơ quan này là một phần trong hoạt động của hệ thống miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật. Ở người trưởng thành, chức năng này không còn đóng vai trò quan trọng như trước. Chức năng của ruột thừa ở người trưởng thành hiện vẫn đang được nghiên cứu. Hiện tại, phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho bệnh lý này vẫn là phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa.
Những nguyên nhân phổ biến gây viêm ruột thừa gồm:
Tất cả các yếu tố này đều có thể làm ruột thừa bị viêm và sưng đau nhiều. Quá trình vận chuyển máu tới cơ quan sẽ bị ngưng lại khi triệu chứng sưng tấy nặng hơn. Khi máu không được cung cấp đủ, ruột thừa sẽ bắt đầu thiếu máu, gây hoại tử ruột thừa. Khi viêm ruột thừa diễn tiến mà không được điều trị, ruột thừa có nguy cơ bị vỡ khiến phân, chất nhầy, virus, vi khuẩn,… rò rỉ vào bụng, gây ra những vấn đề nguy hiểm như viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn…
Triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa cấp là đau bụng, buồn nôn, sốt. Khi triệu chứng sưng, viêm trở nên trầm trọng hơn, thành bụng sẽ bị kích thích, cơn đau khu trú tại vùng hố chậu phải. Các triệu chứng thường không điển hình ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.
Ban đầu, người bệnh sẽ cảm thấy đau âm ỉ quanh rốn, sau vài giờ chuyển sang đau vùng hố chậu phải. Khi đó, thành bụng trở nên nhạy cảm với áp lực nhẹ. Đối với trường hợp ruột thừa khu trú phía sau manh tràng, sờ bụng vùng hố chậu phải có thể không đau. Tương tự, khi ruột thừa nằm hoàn toàn trong khung chậu, người bệnh hoàn toàn không nhận thấy triệu chứng căng cứng vùng bụng. Đối với trường hợp này, thăm khám trực tràng có thể có dấu hiệu đau ở túi cùng Douglas.
Khi thăm khám, bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm để đưa ra hướng điều trị phù hợp cho mỗi người bệnh, cụ thể:(2)
Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa có thể được thực hiện dưới dạng:
Đối với phẫu thuật nội soi, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ mổ nội soi cùng ống kính camera đưa vào khoang bụng qua các vết rạch nhỏ để tiến hành cắt bỏ ruột thừa. Phương pháp này thường được ưu tiên thực hiện vì thời gian phục hồi nhanh, ít đau, ít để lại sẹo. Phẫu thuật nội soi cũng là lựa chọn điều trị phù hợp với người lớn tuổi và người béo phì.
Nếu ruột thừa đã vỡ, nhiễm trùng lan rộng hay xuất hiện áp xe, tùy bác sĩ đánh giá có thể mổ nội soi được hay không, và sẽ cần đặt ống dẫn lưu trong mổ. Sau mổ, người bệnh sẽ cần nằm lại bệnh viện vài ngày để theo dõi và chăm sóc.
Sau khi phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa do viêm, người bệnh nên thực hiện những biện pháp chăm sóc dưới đây để đảm bảo vết thương được hồi phục tốt:
Bệnh viêm ruột thừa đa số không thể tự khỏi. Bác sĩ sẽ cần phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa cho người bệnh càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng kháng sinh điều trị. Tuy nhiên, do chỉ áp dụng được ở một số đối tượng có bệnh cảnh đặc thù và khả năng tái phát tới 30% nên không được khuyến cáo.
Hiện tại, điều trị tiêu chuẩn cho bệnh lý viêm ruột thừa vẫn là phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa bị viêm. Đây là phương pháp điều trị kinh điển, được đồng thuận bởi tất cả những bác sĩ lâm sàng trên toàn thế giới từ trước tới nay.
Khoa Phẫu thuật ở Trường Đại học Y khoa Duke đưa ra bằng chứng cho thấy, nếu kết quả chụp cắt lớp vi tính không thấy biến chứng, người bệnh không có các yếu tố nguy cơ tăng nặng, sử dụng thuốc kháng sinh điều trị thành công đến 70% những trường hợp viêm ruột thừa thay vì phải phẫu thuật cắt ruột thừa viêm.(1)
Tuy nhiên, có một lưu ý vô cùng quan trọng, việc chọn lựa sử dụng kháng sinh hoặc phẫu thuật trong điều trị viêm ruột thừa cần sự tham vấn từ bác sĩ chuyên khoa và chỉ áp dụng trong những trường hợp đặc thù với các tiêu chuẩn cụ thể và cần theo dõi sát. Điều này nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và đảm bảo khả năng phục hồi cho người bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh viêm ruột thừa không thể điều trị tại nhà. Bởi đây là một bệnh lý ngoại khoa, cần được theo dõi và điều trị bởi nhân viên y tế chuyên khoa. Người bệnh viêm ruột thừa không nên tự ý sử dụng thuốc điều trị tại nhà.
Tuy nhiên, vẫn có một số biện pháp tự nhiên có thể giúp thuyên giảm cơn đau do viêm ruột thừa. Điều quan trọng là cần đưa người bệnh tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Thời gian phục hồi sau phẫu thuật tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật nội soi hay mổ mở, viêm ruột thừa đã xuất hiện biến chứng hay chưa. Đối với những trường hợp viêm ruột thừa không biến chứng, phẫu thuật nội soi giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn. Thông thường, người bệnh có thể xuất viện sau phẫu thuật 1 – 2 ngày, sau 2 – 3 ngày có thể quay trở lại với các hoạt động hàng ngày. Đối với những trường hợp viêm ruột thừa xuất hiện biến chứng, thời gian phục hồi có thể lâu hơn.
Để phục hồi nhanh hơn, người bệnh cần lưu ý:
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Viêm ruột thừa là một bệnh lý cấp cứu ngoại khoa thường gặp. Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa là phương pháp tiêu chuẩn để điều trị dứt điểm, phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm. Vì thế, nếu xuất hiện các dấu hiệu viêm ruột thừa, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có hướng điều trị viêm ruột thừa.
