Vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng tương đối phổ biến, có thể biểu hiện ở mức độ nhẹ hoặc nặng. Bệnh lý này thường không gây đau đớn nhưng nếu không được phát hiện và điều trị sớm, nguy cơ cao sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ở tuổi trưởng thành. Tùy theo từng mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật để điều chỉnh cấu trúc cột sống.
Vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng xương cột sống bị cong bất thường, trông giống như hình chữ C hoặc chữ S thay vì thẳng dọc theo lưng một cách tự nhiên. Hiện tượng này thường xảy ra ở vùng cột sống ngực, đôi khi là vùng cột sống thắt lưng hoặc cả hai.
Nếu vẹo cột sống không được phát hiện và điều trị kịp thời, đường cong có thể tiến triển nghiêm trọng hơn trong giai đoạn tăng trưởng của bé. Tình trạng này có thể xuất hiện ở trẻ mới biết đi và trước thời điểm dậy thì. (1)
Tham khảo: Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp
Vẹo cột sống xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau, cụ thể như sau:
Một số nguyên nhân khác cũng có thể gây ảnh hưởng, bao gồm:
Nghiên cứu cho thấy, khoảng 30% trẻ em mắc chứng vẹo cột sống đều có tiền sử gia đình mắc bệnh này. Vì vậy, đây được coi là yếu tố nguy cơ hàng đầu.
Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng cong vẹo cột sống không được phát hiện cho đến khi trẻ bước vào giai đoạn phát triển ở tuổi dậy thì. Những dấu hiệu điển hình có thể thấy bao gồm: (2)
Nhiều trường hợp trẻ bị vẹo cột sống chỉ được phát hiện trong quá trình sàng lọc, kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nếu kết quả nghi ngờ về tình trạng này, người bệnh có thể được chuyển đến bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình nhi hoặc bác sĩ phẫu thuật dị dạng cột sống để được đánh giá đầy đủ, từ đó lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Tình trạng cong vẹo cột sống ở trẻ nhỏ nếu không điều trị kịp thời có thể tiến triển thành nhiều biến chứng nghiêm trọng trong giai đoạn trưởng thành. Một số vấn đề nguy hiểm có thể kể đến như: (3)
Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được chỉ định đối với chứng vẹo cột sống ở trẻ:
Trẻ được hướng dẫn cúi người về phía trước ở tư thế đầu gối thẳng, hai bàn chân chụm lại và cánh tay buông thõng. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ quan sát từ phía sau để phát hiện sự bất thường về hình dạng xương sườn mỗi bên. Biến dạng cột sống thường dễ nhận thấy nhất ở vị trí này.
Ngoài ra, trẻ cũng được hướng dẫn đứng thẳng để kiểm tra sự cân bằng của hông, vai và vị trí của đầu. Qua đây, bác sĩ sẽ xem xét được khả năng chuyển động của cột sống theo mọi hướng.
Chụp X-quang toàn trục cột sống là phương pháp cung cấp hình ảnh rõ ràng nhất về xương cột sống. Thông qua kết quả chụp, bác sĩ sẽ xác định vị trí đường cong chính xác và đo góc vẹo, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng. Nếu độ vẹo trên 20 độ, trẻ sẽ được yêu cầu điều trị ngay lập tức, phương pháp tùy vào từng độ tuổi.
Bác sĩ sẽ xem xét một số vấn đề sau trước khi lập kế hoạch điều trị cong vẹo cột sống ở trẻ:
Bằng cách đánh giá các yếu tố này, bác sĩ sẽ xác định được mức độ tiến triển của đường cong, từ đó đề xuất phương án điều trị phù hợp nhất. Một số giải pháp được chỉ định phổ biến bao gồm:
Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu đường cong của trẻ lớn hơn 40 – 45 độ, giải pháp dùng nẹp hoàn toàn không mang lại hiệu quả. Phẫu thuật, các đốt sống sẽ được nắn chỉnh, cố định lại để điều chỉnh và ngăn quá trình tiến triển của đường cong.
Dụng cụ được sử dụng là thanh kim loại gắn với cột sống bằng móc, vít và dây. Trong trường hợp này, chỉ có các đốt sống cong được nắn chỉnh cố định, những đốt sống khác vẫn có thể di chuyển và hỗ trợ chuyển động.
Dưới đây là một số giải pháp hữu ích giúp phòng ngừa hiệu quả tình trạng trẻ em bị vẹo cột sống: (4)
Trẻ bị cong vẹo cột sống hoàn toàn có thể tham gia hoạt động thể chất bình thường. Điều này giúp tăng cường sức mạnh thể chất, bao gồm cả cấu trúc cơ, xương.
Chơi thể thao có làm chứng vẹo cột sống nặng hơn không
Chơi thể thao sẽ không làm chứng vẹo cột sống trở nên nghiêm trọng hơn. Trên thực tế, hoạt động thể chất còn giúp thúc đẩy tính linh hoạt và sức mạnh cơ, xương, từ đó giúp cải thiện cơn đau lưng đáng kể. Một số bộ môn có thể gợi ý cho trẻ bao gồm: bơi lội, thể dục dụng cụ…
Hầu hết các môn thể thao đều phù hợp với trẻ đang bị cong vẹo cột sống. Tuy nhiên, nếu bé vừa trải qua phẫu thuật lưng, lưu ý cần tránh các bộ môn va chạm, chẳng hạn như: khúc côn cầu, bóng đá… Đối với bóng rổ, bóng đá, quần vợt, bơi lội, bé hoàn toàn có thể quay lại tập luyện sau 6 tháng phẫu thuật. Trong mọi trường hợp, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo hồi phục hiệu quả, tránh rủi ro không mong muốn.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin hữu ích liên quan đến tình trạng vẹo cột sống ở trẻ. Hy vọng với những chia sẻ này, các bậc phụ huynh đã có thêm nhiều kiến thức mới giúp trẻ phòng tránh được bệnh lý không mong muốn.
