Ngoài yếu tố di truyền, dinh dưỡng và lối sống cũng góp phần khiến bệnh suy giãn tĩnh mạch tiến triển. Đưa vào thực đơn các loại thực phẩm tốt và loại bỏ những thực phẩm không tốt cho tĩnh mạch sẽ góp phần cải thiện triệu chứng bệnh, đồng thời làm chậm tốc độ phát triển của bệnh. Vậy bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch kiêng ăn gì và ăn gì?
Dinh dưỡng cho người suy giãn tĩnh mạch chi dưới có những mục tiêu sau: (1)
Thực đơn lý tưởng dành cho bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch nên bao gồm các loại thực phẩm giúp đẩy lùi quá trình viêm, cải thiện lưu thông máu, đồng thời chữa lành tình trạng giãn tĩnh mạch và ngăn ngừa tái phát. Trong khi đó, một chế độ ăn chứa nhiều chất béo chuyển hóa, đường, caffein, rượu và thực phẩm chế biến sẵn sẽ góp phần làm tổn thương mạch máu, khiến máu lưu thông kém, gây ra các vấn đề về huyết áp, mất cân bằng nội tiết tố và cân nặng.
Ngoài ra, nhiều loại thực phẩm có hàm lượng natri cao, làm mất nước và chứa các chất độc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy giãn tĩnh mạch.
Những loại thực phẩm và đồ uống mà bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch nên tránh bao gồm: (2)
Uống quá nhiều rượu sẽ gây rối loạn chức năng gan, làm cho hệ thống tĩnh mạch hoạt động chậm chạp. Ngoài ra, rượu còn gây mất nước, góp phần làm giảm lưu thông máu và dẫn đến nguy cơ hình thành cục máu đông. Thay vì lạm dụng rượu bia, bạn hãy đảm bảo mình uống đủ nước mỗi ngày để có hệ tĩnh mạch khỏe mạnh.
Sữa và các chế phẩm từ sữa nguyên kem như bơ, phô mai, váng sữa… tạo thêm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, nếu không xử lý kịp sẽ gây ra táo bón, khiến các tĩnh mạch vốn đã bị thương tổn càng tổn thương thêm. Để ngừa táo bón, bên cạnh việc tập thể dục đều đặn, bạn hãy ăn thực phẩm có nhiều chất xơ.
Một số loại thực phẩm có hương vị khó cưỡng như gà rán, khoai tây chiên, bột chiên, bánh cam, cháo quẩy… lại là lựa chọn sai lầm cho sức khỏe tĩnh mạch. Hàm lượng chất béo chuyển hóa trong thực phẩm chiên rán rất cao, có thể làm tắc nghẽn động mạch và khiến thông máu chậm lại, dẫn đến hình thành cục máu đông. Bên cạnh đó, lạm dụng đồ ăn nhiều dầu mỡ còn dễ gây tăng cân – yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch.
Các loại thịt đã qua chế biến như thịt xông khói, giăm bông, xúc xích, thịt đóng hộp… chứa nhiều muối. Lượng muối dư thừa khiến cơ thể giữ nước, làm cho máu đặc lại và khó bơm đi khắp cơ thể. Ngoài ra, nhiều loại thịt đóng hộp còn được đựng trong hộp chứa BPA có hại. Chất này có thể ngấm vào thức ăn và thúc đẩy các hormone làm cho tình trạng suy giãn tĩnh mạch trở nên tồi tệ hơn.
Ăn ít bánh mì trắng thì không sao, nhưng nếu ăn thường xuyên sẽ làm mất hàm lượng bioflavonoid trong cơ thể. Bioflavonoid có vai trò củng cố thành tĩnh mạch và giữ cho chúng đàn hồi theo thời gian. Khi các van của tĩnh mạch hoạt động kém đi do thiếu bioflavonoid sẽ gây nên tình trạng suy giãn tĩnh mạch.
Theo nguyên tắc chung, những người bị bệnh suy tĩnh mạch nên ăn ít tinh bột và chất béo xấu, ít calo; bổ sung nhiều chất xơ, trái cây và rau củ; uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để tránh mất nước và duy trì lưu thông máu. Cụ thể, những thực phẩm nên có mặt trong thực đơn của bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch là: (3)
Loại quả này rất tốt cho sức khỏe tĩnh mạch vì chứa nhiều vitamin C – chất chống viêm và vitamin E – chất làm loãng máu tự nhiên, giúp ngăn ngừa đông máu. Không chỉ vậy, quả bơ còn giàu glutathione, giúp bảo vệ tĩnh mạch chống lại tác hại của quá trình oxy hóa.
Củ cải đường chứa các chất hóa học hỗ trợ sức khỏe tĩnh mạch như betacyanin làm giảm homocysteine - một loại axit amin có khả năng tàn phá các mạch máu, trong khi nitrat giúp giãn mạch để cho nhiều oxy lưu thông hơn, làm giảm huyết áp và cải thiện tuần hoàn máu một cách tự nhiên.
Đây là các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tự nhiên giúp tăng cường sức bền của thành tĩnh mạch, cải thiện sức khỏe động mạch và chống viêm. Quả mâm xôi đen còn chứa một loại flavonoid có tên rutin – chất chống oxy hóa, chống viêm, bảo vệ mạch máu và ngăn ngừa cục máu đông. Thêm vào đó, hàm lượng anthocyanin cao trong quả việt quất giúp tăng cường sức khỏe tổng thể của tĩnh mạch bằng cách sửa chữa các protein bị hư hỏng trong thành mạch máu.
Những loại hạt nhỏ bé này chứa nhiều chất xơ chống táo bón, ngăn ngừa đầy hơi, giảm bớt áp lực ở chi dưới. Bạn chỉ cần thêm một ít hạt chia hoặc hạt lanh vào ly sinh tố/chén bột yến mạch/ly sữa chua… là có thể tăng cường sức khỏe hệ tĩnh mạch.
Gừng được xem là một phương thuốc tự nhiên cho tĩnh mạch. Gừng có vị cay, làm tăng lưu thông máu và giúp phá vỡ fibrin trong mạch máu. Nếu cơ thể không thể phá vỡ fibrin đúng cách, các tĩnh mạch có nguy cơ xơ cứng lại, làm cho triệu chứng giãn tĩnh mạch tiến triển nghiêm trọng hơn.
Măng tây chứa nhiều loại vitamin như vitamin A, C, E, K, chất xơ, folate và crom. Các vi chất này có tác dụng củng cố mao mạch để ngăn chặn sự co thắt mạch máu, sự hiện diện của các vết loét tĩnh mạch cũng như sự hình thành các cục máu đông.
Đây là thực phẩm có hàm lượng sắt lớn. Sắt là thành phần cốt lõi đảm bảo chức năng não và quá trình sản xuất hemoglobin trong máu. Khi được cung cấp đủ sắt, cơ thể sẽ kích hoạt các enzym tự nhiên, hình thành các axit amin, chất dẫn truyền thần kinh, collagen và hormone. Thiếu sắt gây ra hội chứng chân không yên, một biến chứng do giãn tĩnh mạch khiến chân và bàn chân đau nhiều, đặc biệt vào cuối ngày hoặc trong lúc ngủ. Ngoài gan, một số thực phẩm khác cũng giàu chất sắt gồm hàu, đậu nành, các loại ngũ cốc…
Song song với chế độ ăn khoa học, một lối sống lành mạnh sẽ giúp cải thiện triệu chứng và tránh biến chứng suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Bạn hãy thay đổi thói quen tốt ngay từ bây giờ. (4)
Thường xuyên tập luyện là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm để cải thiện lưu lượng máu và giảm viêm. Khi cơ thể trong trạng thái ít vận động suốt thời gian dài, các tĩnh mạch sẽ khó bơm máu trở lại tim một cách hiệu quả. Tập thể dục giúp phòng ngừa tình trạng này. Ngoài ra, tập luyện còn giúp cân bằng nội tiết tố một cách tự nhiên, duy trì cân nặng hợp lý và giảm huyết áp – những yếu tố nguy cơ của chứng suy giãn tĩnh mạch.
Các chuyên gia khuyên người bệnh suy giãn tĩnh mạch nên thực hiện các động tác nâng chân, đạp xe, lắc hông để tăng cường và kéo giãn các tĩnh mạch xung quanh chân. Những bài tập cường độ thấp, chẳng hạn như đi bộ nhanh, bơi lội cũng rất lý tưởng vì chúng giúp giảm áp lực đến chi dưới.
Nếu bạn bị đau trong thời gian đầu tập thể dục, hãy tập với cường độ nhẹ và thử chườm đá hoặc làm nóng các cơ bị đau sau khi tập. Bạn cũng có thể kê cao chân để giảm sưng đau, giúp máu không bị ứ lại.
Các nghiên cứu cho thấy việc ngồi (đặc biệt ngồi với tư thế bắt chéo chân, khom lưng về phía trước) hoặc đứng quá lâu mà không di chuyển liên quan nhiều đến nguy cơ suy giãn tĩnh mạch. Giữ nguyên một tư thế trong thời gian dài có thể gây khó khăn cho quá trình lưu thông máu, đồng thời tăng áp lực của các tĩnh mạch ở chân và khiến máu khó trở về tim. Thậm chí, việc này còn khiến hình thành cục máu đông.
Bạn nên di chuyển nhiều lần trong ngày, sau mỗi 30-45 phút ngồi/đứng làm việc; thực hiện các bài tập kéo giãn ít nhất 2 lần/ngày; và cố gắng kê cao chân khi nghỉ 2-3 lần/ngày…
Vớ tĩnh mạch là sản phẩm y khoa hỗ trợ điều trị hiệu quả suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Việc đeo vớ tĩnh mạch hàng ngày sẽ giữ các van tĩnh mạch ở đúng vị trí, thúc đẩy lưu thông máu, giảm phù nề, cảm giác tê bì và cải thiện các triệu chứng khó chịu khác do bệnh tĩnh mạch gây ra.
Ở những phụ nữ phải thường xuyên mang giày cao gót, trọng lượng cơ thể bị dồn xuống hai bàn chân khiến các tĩnh mạch chân phải chịu áp lực lớn, từ đó làm mất đi cơ chế đi ngược máu từ chi dưới lên tim. Vì thế, bạn hãy hạn chế mang những đôi giày cao gót trên 5cm. Trong trường hợp bắt buộc phải đi giày cao gót, bạn nên mang vớ tĩnh mạch kèm theo.
Những người thừa cân thường dễ bị suy giãn tĩnh mạch hơn. Cân nặng tăng quá mức sẽ làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, góp phần gây viêm hoặc trào ngược ở các tĩnh mạch nông. Do đó, muốn bệnh không tiến triển nặng, bạn cần giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) trong giới hạn bình thường (từ 18,5-22,9).
Chuyên khoa Ngoại Tim mạch – Lồng ngực – Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sở hữu hệ thống máy siêu âm doppler mạch máu hiện đại giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Phương pháp này giúp xác định tổn thương của van tĩnh mạch hiển lớn, hiển bé, tĩnh mạch sâu và các van tĩnh mạch xuyên, từ đó giúp bác sĩ lựa chọn kỹ thuật điều trị phù hợp.
Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, làm chủ các kỹ thuật tiên tiến trong điều trị suy giãn tĩnh mạch chi dưới như: đốt laser hoặc sóng cao tần nội mạch, chích xơ tĩnh mạch, bơm keo sinh học trong lòng tĩnh mạch, giúp loại bỏ hoàn toàn tĩnh mạch suy và ngăn ngừa bệnh tái phát.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn là tấm gương phản chiếu chế độ ăn và lối sống mà bạn đang theo đuổi. Thực đơn ăn uống không lành mạnh sẽ khiến cơ thể dễ mắc các bệnh lý về tim mạch, đái tháo đường, đột quỵ, thậm chí phát triển chứng suy giãn tĩnh mạch. Hãy điều chỉnh chế độ ăn và thay đổi thói quen cũng như lối sống, bạn sẽ kiểm soát được suy giãn tĩnh mạch và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.
