Đột quỵ có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong. Tầm soát đột quỵ và can thiệp cấp cứu đột quỵ kịp thời là cách hiệu quả giúp mỗi người chủ động giảm thiểu rủi ro do đột quỵ, bảo vệ sức khỏe và tính mạng.
Đột quỵ là một trong những bệnh lý thần kinh nguy hiểm và phổ biến nhất. Bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, bất kỳ độ tuổi nào và bất kỳ thời gian nào. Việc tầm soát đột quỵ là nhằm giúp sớm phát hiện các yếu tố bất thường, kiểm soát và điều trị những bệnh mạn tính liên quan, vốn là nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ. Ngoài ra, nếu không may xảy ra đột quỵ, cấp cứu đột quỵ kịp thời trong “giờ vàng” sẽ giúp tăng khả năng sống sót, giảm thiểu biến chứng, tăng cơ hội phục hồi và trở lại cuộc sống bình thường cho người bệnh.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, việc tầm soát đột quỵ và cấp cứu đột quỵ được tiến hành bởi các kỹ thuật, công nghệ, máy móc hiện đại bậc nhất, giúp tăng hiệu quả tầm soát và cứu sống người bệnh.
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não xảy ra khi máu cung cấp cho não bị tắc nghẽn, gián đoạn hoặc suy giảm đột ngột. Tình trạng này khiến não bị tổn thương, các tế nào não chết hàng loạt trong thời gian ngắn do thiếu oxy và dinh dưỡng.
Có 2 nhóm đột quỵ chính là đột quỵ do thiếu máu cục bộ (tình trạng tắc nghẽn trong động mạch) và đột quỵ do xuất huyết não (vỡ mạch máu não làm chảy máu vào nhu mô não, khoang dưới nhện hay não thất).
Đột quỵ có thể gây nên nhiều biến chứng nặng nề như liệt, lú lẫn, trầm cảm, mất trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, bệnh lý huyết khối tắc mạch, nhiễm trùng tiết niệu, suy kiệt, mất khối cơ,… Nếu không can thiệp kịp thời, người bị đột quỵ còn có thể bị tàn phế hay thậm chí là tử vong.
Đột quỵ có thể được phòng ngừa thông qua việc tầm soát các yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân gây tắc mạch máu não hoặc chảy máu não như đái tháo đường, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, bệnh van tim bẩm sinh, rối loạn nhịp tim, dị dạng mạch máu não,… Các gói tầm soát đột quỵ thường bao gồm các xét nghiệm, chẩn đoán như chụp MRI đầu – não, xét nghiệm công thức máu, siêu âm tim mạch,…
Sau quá trình tầm soát và kiểm tra sức khỏe, nếu người bệnh đang gặp phải các yếu tố nguy cơ hay vấn đề sức khỏe liên quan, bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp hoặc các lời khuyên về chế độ ăn uống, sinh hoạt để có thể phòng ngừa đột quỵ hiệu quả.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người tử vong do đột quỵ cao nhất trên thế giới. Trung bình mỗi năm có đến hơn 200.000 trường hợp bị đột quỵ từ nhẹ đến trung bình, nặng. Trong số đó, chỉ có khoảng 14% trường hợp được đưa đến bệnh viện để can thiệp trong “thời gian vàng”.
Có thể thấy, tỷ lệ người bị đột quỵ ngày một gia tăng và rất nhiều trường hợp được đưa đến bệnh viện chậm trễ dẫn đến tàn phế, tử vong. Việc tầm soát đột quỵ sẽ giúp kiểm soát chặt chẽ các nguyên nhân, yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến đột quỵ, phát hiện các dấu hiệu sức khỏe bất thường, các bệnh mạn tính làm tăng nguy cơ đột quỵ. Như vậy có thể hạn chế thấp nhất rủi ro có thể xảy ra.
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị đột quỵ bao gồm:
Bất kỳ ai cũng có nguy cơ đột quỵ. Thậm chí, tai biến mạch máu não ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Trẻ em, thanh thiếu niên cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Do đó, tất cả mọi đối tượng đều nên chủ động sàng lọc hay tầm soát đột quỵ từ 1-2 lần mỗi năm.
Tuy nhiên, những người trên 55 tuổi có ít nhất 1 yếu tố nguy cơ hoặc người trên 45 tuổi có 2 yếu tố nguy cơ là những người thuộc nhóm có thể có khả năng bị đột quỵ cao. Do đó, lời khuyên là nên chủ động tầm soát đột quỵ định kỳ để tránh trường hợp bị đột quỵ bất ngờ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.
Để bắt đầu quá trình tầm soát đột quỵ, bác sĩ lâm sàng sẽ thăm khám, hỏi về các yếu tố nguy cơ mà bạn đang có, chẳng hạn như bạn đã từng bị đột quỵ hay chưa, gia đình có ai từng bị đột quỵ không, chế độ ăn uống và sinh hoạt hằng ngày như thế nào,…
Sau đó, bác sĩ sẽ đo huyết áp, nghe nhịp tim bằng ống nghe, đo chỉ số khối cơ thể (BMI = kg/m2) và đưa ra đánh giá sơ bộ về sức khỏe xem có bất thường về nhịp tim không, có tăng huyết áp hay có bị thừa cân không. Tiếp theo, bạn sẽ được xét nghiệm máu cũng như thực hiện các chẩn đoán hình ảnh để tầm soát đột quỵ.
ECG ghi lại hoạt động điện trong tim, đo số nhịp tim và ghi lại nhịp đập của tim. Nó có thể xác định xem bạn có bất kỳ bệnh tim nào có thể dẫn đến đột quỵ không, ví dụ như thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, rung tâm nhĩ, rối loạn nhịp tim…
Thông qua xét nghiệm tầm soát đột quỵ, có thể đánh giá được các bất thường trong tế bào máu, bất thường về hồng cầu, tình trạng thiếu máu hay nhiễm trùng máu, lượng đường trong máu hay rối loạn đông máu,…
Ngoài ra, thông qua xét nghiệm công thức máu và sinh hóa máu cũng có thể chẩn đoán được tình trạng men gan cao, gan tổn thương, độ lọc cầu thận, suy thận,… Xét nghiệm máu cũng giúp tầm soát đột quỵ thông qua việc đánh giá hàm lượng cholesterol trong máu (chỉ số HDL và LDL), phát hiện rối loạn điện giải.
Trong các gói tầm soát đột quỵ sẽ có chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) não và mạch máu não để bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ lâm sàng có thể đánh giá được chi tiết não và mạch máu. Từ đó, có thể phát hiện ra các bất thường tại não và xương sọ. Bệnh viện Tâm Anh ứng dụng máy chụp MRI 3 Tesla hiện đại bậc nhất cho phép thấy rõ các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ như dị dạng mạch máu, tĩnh mạch, những túi phình mạch máu, các tổn thương u não, viêm não, huyết khối tĩnh mạch, đánh giá teo não, tổn thương não… mà những kỹ thuật thông thường khác không phát hiện được.
Khi tầm soát đột quỵ, bạn có thể được chỉ định soi đáy mắt trực tiếp để kiểm tra các vấn đề liên quan đến tầm nhìn, đánh giá tổn thương đáy mắt do tăng huyết áp và đái tháo đường.
Chụp X-quang Ngực thẳng số hóa 1 phim giúp bác sĩ có thể đánh giá được bất thường ở vùng lồng ngực và tim mạch thông qua hình ảnh chụp lại của tim, phổi và đường thở.
Siêu âm phát hiện một số hình ảnh bất thường của các tạng trong ổ bụng như gan mật, tụy, lách, thận, tử cung, buồng trứng, tiền liệt tuyến…
Siêu âm Doppler tim là phương pháp nhằm phát hiện sớm các bất thường ở buồng tim, các bệnh lý van tim bẩm sinh hay bệnh lý mạch vành. Thông qua siêu âm Doppler tim còn có thể phát hiện cục máu đông trong tim để kịp thời can thiệp, tránh cục máu đông di chuyển đến não và dẫn đến tắc mạch máu não gây đột quỵ.
Siêu âm động mạch cảnh là phương pháp tầm soát đột quỵ không xâm lấn, có khả năng đánh giá đoạn ngoài sọ của động mạch cảnh và động mạch đốt sống. Kết quả siêu âm Doppler động mạch cảnh có thể cho thấy mức độ hẹp của động mạch cũng như tình trạng các mảng xơ vữa đang bám trên thành mạch máu.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sở hữu hệ thống máy chụp CT thế hệ mới 768 lát cắt giúp phát hiện, chẩn đoán bệnh từ những tổn thương nhỏ nhất, đánh giá các bệnh lý mạch máu, phát hiện được các tổn thương như xuất huyết não, khảo sát mạch máu não, tầm soát phình mạch máu, dị dạng mạch máu não, đánh giá các chấn thương, khối u não bộ,…
Như vậy, thông qua đa dạng các kỹ thuật như chụp MRI, chụp X-quang ngực, siêu âm tim,… có thể đánh giá được các nguyên nhân dẫn đến đột quỵ, xác định các cơn đột quỵ thầm lặng. Nhờ đó tầm soát đột quỵ và can thiệp điều trị đột quỵ hiệu quả.
Hiện tại có rất nhiều bệnh viện, cơ sở y tế có các gói tầm soát đột quỵ. Trong đó, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những bệnh viện uy tín được người bệnh tin tưởng lựa chọn.
Các ưu điểm khi tầm soát đột quỵ tại Bệnh viện Tâm Anh có thể kể đến như:
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đang triển khai 4 gói tầm soát đột quỵ bao gồm:
Dành cho mọi đối tượng muốn tầm soát nguy cơ đột quỵ thường gặp. Trong gói tầm soát đột quỵ cơ bản sẽ bao gồm các dịch vụ:
Gói dịch vụ dành cho các đối tượng cần đánh giá tổn thương não trước đây, dị dạng mạch máu não, hình ảnh mạch máu não nội sọ. Những khách hàng muốn tầm soát đột quỵ nâng cao cũng có thể lựa chọn gói dịch vụ này.
Trong gói tầm soát đột quỵ nâng cao sẽ bao gồm các hạng mục như gói cơ bản và kèm thêm chụp MRI và MRA não: đánh giá đột quỵ im lặng, mạch máu nội sọ, đột quỵ cũ, bệnh lý khác.
Có một số nguyên nhân đột quỵ hiếm gặp, cần phải thực hiện xét nghiệm chuyên sâu mới có thể phát hiện ra được những nguy cơ tiềm ẩn này. Khi đăng ký gói tầm soát chuyên sâu, người bệnh sẽ được thực hiện các hạng mục của gói tầm soát nâng cao và thêm các xét nghiệm:
Giúp đánh giá các nguyên nhân hiếm gặp của đột quỵ. Khách hàng đăng ký các gói tầm soát đột quỵ cơ bản, nâng cao và chuyên sâu có thể đăng ký thêm gói tầm soát mở với các hạng mục sau:
Khách hàng có nhu cầu thăm khám, tầm soát đột quỵ có thể đặt lịch thông qua Website, fanpage hoặc hotline của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Khi đến lịch thăm khám, cần nhịn ăn 4-6 tiếng trước khi lấy máu hoặc chụp MRI có chất cản từ. Kiêng đồ uống có cồn trong vòng 24 tiếng.
Để quá trình tầm soát được diễn ra thuận lợi và kết quả được chính xác hơn, cần thông báo cho bác sĩ nếu đang dùng thuốc hoặc đang trong quá trình điều trị bất kỳ tình trạng bệnh lý nào. Nếu có hồ sơ bệnh án, kết quả xét nghiệm, kết quả chụp CT hoặc MRI, X quang thì nên mang theo để bác sĩ xem xét.
Quy trình tầm soát đột quỵ được diễn ra nhanh và không mất quá nhiều thời gian của khách hàng. Đầu tiên, khách hàng sẽ điền thông tin và nhận số thứ tự.
Sau đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn đến gặp bác sĩ để thăm khám tổng quát và đo chiều cao – cân nặng, huyết áp để đánh giá sức khỏe sơ bộ. Tiếp theo sẽ lấy mẫu máu, nước tiểu, phân; đo điện tâm đồ; chụp X-quang, siêu âm, chụp MRI…
Sau khi có kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, khách hàng sẽ được bác sĩ chuyên khoa tư vấn trực tiếp, hướng dẫn cách điều trị bệnh nếu có bất thường sức khỏe, lên kế hoạch theo dõi diễn tiến bệnh hoặc chia sẻ cách điều chỉnh lối sống giúp phòng ngừa đột quỵ.
Cấp cứu đột quỵ là việc kịp thời thực hiện các biện pháp can thiệp khác nhau ở người bệnh bị đột quỵ nhằm nâng cao khả năng sống sót, hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Khi người bệnh bị đột quỵ, việc cấp cứu can thiệp càng sớm sẽ làm tăng tỷ lệ thành công và tỷ lệ phục hồi sau đột quỵ.
Vậy “giờ vàng” trong cấp cứu đột quỵ là như thế nào? Theo đó, trong 3-6 giờ đầu tiên sau khi đột quỵ xảy ra là thời điểm tốt nhất để thực hiện cấp cứu, can thiệp cho người bệnh bị đột quỵ. Cứ một phút trôi đi, có khoảng 2 triệu tế bào thần kinh của người bị đột quỵ bị chết. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc cấp cứu đột quỵ trong “giờ vàng” để giúp bệnh nhân không rơi vào tình trạng hôn mê, tàn phế hay thậm chí là tử vong.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM áp dụng các kỹ thuật hiện đại trong cấp cứu đột quỵ bao gồm:
Phương pháp sử dụng thuốc tiêu sợi huyết được sử dụng để điều trị đột quỵ cho người bệnh đột quỵ nhồi máu não, được cấp cứu trong 4,5 giờ đầu tiên kể từ khi khởi phát cơn đột quỵ. Trong một số trường hợp thì bác sĩ có thể cân nhắc dùng thuốc cho người bị đột quỵ quá 4,5 giờ đầu tiên hoặc người đột quỵ không rõ thời gian (Wake-up Stroke – đột quỵ trong lúc ngủ).
Sử dụng thuốc tiêu sợi huyết cấp cứu người bị đột quỵ giúp phá vỡ cục huyết khối, từ đó tái thông lại dòng chảy máu giúp máu có thể chảy đến não để cung cấp oxy và dưỡng chất nuôi não.
Với phương pháp điều trị đột quỵ này, có 2 nhóm chính là:
Người bệnh bị đột quỵ có thể được bác sĩ can thiệp mạch thực hiện thủ thuật can thiệp nội mạch với máy chụp mạch máu số hoá xoá nền DSA hiện đại. Kỹ thuật này tác động trực tiếp đến cục huyết khối gây tắc mạch não, được áp dụng trong các trường hợp tắc mạch lớn. Hoặc, nếu đột quỵ do phình vỡ mạch máu gây xuất huyết não, kỹ thuật nút mạch bít tắc dòng máu ngay tại vị trí mạch máu bị phình vỡ sẽ giúp can thiệp cấp cứu đột quỵ kịp thời cho người bệnh.
Hiệu quả của thủ thuật can thiệp nội mạch rất cao, giúp giảm rõ rệt tỷ lệ tàn phế ở người bệnh.
Với người bệnh hẹp lòng mạch do có mảng xơ vữa, bị tắc nghẽn mạch máu… bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phẫu thuật để bóc tách mảng xơ vữa bám trên thành động mạch cảnh hoặc đặt stent. Phương pháp này được áp dụng cho những người có dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua, từ đó giúp giảm nguy cơ đột quỵ nhồi máu não.
Ngoài ra, còn có một số phương pháp can thiệp điều trị đột quỵ khác như phẫu thuật cắt khối dị dạng thông động tĩnh mạch (AVM), xạ phẫu đích (Xạ trị định vị lập thể), coiling (Gây tắc nội mạch), phẫu thuật kẹp clip,… Phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh, thời gian đột quỵ và thể trạng của người bệnh thì bác sĩ mới có thể đưa ra được phương pháp điều trị đột quỵ phù hợp.
Tùy theo gói dịch vụ mà chi phí tầm soát đột quỵ sẽ có sự chênh lệch khác nhau. Nếu có nhu cầu tầm soát đột quỵ, bạn có thể để lại thông tin đăng ký để được liên hệ hướng dẫn cụ thể nhất về các gói tầm soát.
Nhìn chung, nên tầm soát nguy cơ đột quỵ càng sớm càng tốt, đặc biệt là khi bạn có nhiều yếu tố nguy cơ. Người từng bị một cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua hoặc đã từng bị đột quỵ trước đó cũng nên thực hiện tầm soát sớm.
Tần suất tầm soát đột quỵ còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe người bệnh cũng như người bệnh có nhiều yếu tố nguy cơ hay không. Với người khỏe mạnh, dưới 50 tuổi, kết quả tầm soát đột quỵ trước đây không phát hiện bất thường thì có thể tầm soát định kỳ mỗi 3-5 năm/lần.
Nếu người bệnh đã trên 50 tuổi, có những yếu tố nguy cơ cao như bị mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp thì nên chủ động theo dõi sức khỏe thường xuyên và tầm soát đột quỵ 1-2 năm/lần.
Trong các gói tầm soát tai biến mạch máu não sẽ có xét nghiệm công thức máu hoặc chụp MRI có tiêm thuốc cản quang, yêu cầu người bệnh cần phải nhịn ăn 4-6 tiếng trước khi thực hiện và không dùng đồ uống có cồn trong vòng 24 tiếng.
Nếu có thêm các yêu cầu khác, bạn sẽ được tư vấn cụ thể khi đăng ký thăm khám.
Tầm soát đột quỵ là phương pháp hiệu quả để đánh giá các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ, sớm can thiệp nếu có bất thường về sức khỏe. Tuy nhiên, không nên chủ quan khi bạn có kết quả thăm khám bình thường nhưng sau đó không duy trì lối sống khoa học thì nguy cơ đột quỵ vẫn có thể xảy ra.
Không thể nói chính xác được điều trị đột quỵ bao nhiêu tiền bởi chi phí này còn tùy thuộc vào phương pháp điều trị cũng như thời gian phục hồi của người bệnh. Người bệnh phục hồi chậm, thời gian điều trị lâu thì chi phí sẽ cao hơn. Tuy nhiên, hầu hết các chi phí xử lý khi bị đột quỵ này sẽ được Bảo hiểm Y tế chi trả.
Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, tỷ lệ tử vong do đột quỵ ngày càng tăng cao. Do đó, mỗi cá nhân nên chủ động tầm soát đột quỵ và theo dõi sức khỏe, duy trì lối sống lành mạnh để hạn chế tối đa nguy cơ đột quỵ. Khi không may bị đột quỵ, người bệnh cần được cấp cứu kịp thời trong “giờ vàng” bằng những kỹ thuật hiện đại nhằm giúp giảm thiểu biến chứng có thể xảy ra.
