Rung nhĩ là một trong những hiện tượng loạn nhịp tim thường gặp nhất. Nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ gặp phải những biến chứng suy tim, đột quỵ, thậm chí tử vong.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSNT Vũ Trần Đình Huy, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP.HCM.
Thống kê cho thấy, rung nhĩ là căn nguyên của khoảng 5% các trường hợp đột quỵ xảy ra mỗi năm. Bệnh nhân bị suy tim có kèm theo bệnh lý rung nhĩ sẽ tăng nguy cơ tử vong lên đến 34%. Đặc biệt, tỷ lệ mắc bệnh sẽ tăng dần theo tuổi, cụ thể tỷ lệ mắc bệnh trung bình chỉ khoảng 0,1% ở người dưới 40 tuổi nhưng sẽ tăng lên đến 1,5 – 2% ở người trên 80 tuổi. (1)
Rung nhĩ hay rung tâm nhĩ là một trong những bệnh lý về rối loạn nhịp tim thường gặp, đặc biệt là ở những bệnh nhân cao tuổi (thường là trên 60 tuổi). Trong rung nhĩ, nhịp tim của bệnh nhân đập không đều, hỗn loạn ngay cả khi nghỉ ngơi – BSNT Vũ Trần Đình Huy, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết.
Bệnh có thể chia làm 4 loại, bao gồm: (2)
Ở một số bệnh nhân, tình trạng này có thể xuất hiện sau đó tự chấm dứt nên được gọi là rung nhĩ cơn. Tuy nhiên, bệnh có thể tiến triển, kéo dài và liên tục trở thành rung nhĩ dai dẳng.
Theo bác sĩ Huy, nhiều bệnh nhân không có triệu chứng gì hoặc các triệu chứng rất mơ hồ. Rung nhĩ chỉ được phát hiện tình cờ thông qua việc khám sức khỏe định kỳ. (3)
Một số bệnh nhân khác có thể có các triệu chứng của rung nhĩ, như:
Ngoài ra, rung nhĩ còn là một trong các nguyên nhân gây đột quỵ não. Nhiều bệnh nhân chỉ biết mình bị rung nhĩ sau khi nhập viện vì đột quỵ.
Bác sĩ Huy cho biết, thông thường rung nhĩ xảy ra do nhiều yếu tố hoặc nhiều nguyên nhân kết hợp với nhau, ít khi nào bệnh xảy ra chỉ do một nguyên nhân duy nhất.
Các nguyên nhân có thể dẫn đến rung nhĩ, bao gồm:
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mà người bệnh cần lưu ý, bao gồm:
“Tuy nhiên, có ít nhất khoảng 10% bệnh nhân bị rung nhĩ không tìm được nguyên nhân nền nào rõ ràng. Rung nhĩ có thể liên quan đến căng thẳng, do dùng rượu hoặc các chất kích thích như caffeine quá mức, hút thuốc lá, rối loạn điện giải, bệnh nhân đang bị nhiễm trùng nặng… Trong một số trường hợp, bệnh có thể liên quan đến di truyền, hoặc đơn thuần hơn là vô căn ở người cao tuổi”, bác sĩ Huy cho biết.
Để chẩn đoán và phát hiện rung nhĩ, bác sĩ sẽ thăm hỏi bệnh sử, các triệu chứng nghi ngờ rung nhĩ, tiền căn bệnh lý của bản thân bệnh nhân và gia đình. Tiếp đó, bệnh nhân sẽ được khám tim mạch để hỗ trợ cho việc chẩn đoán. Bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm bổ sung, bao gồm: (4)
Ở những bệnh nhân rung nhĩ, 2 ngăn trên cùng của tim (gọi là tâm nhĩ) co bóp rất nhanh và hỗn loạn, không đều. Điều này dẫn đến máu bị ứ đọng trong tâm nhĩ, tạo điều kiện hình thành những cục máu đông trong tim. Những cục máu đông này sau đó có thể được tim bơm ra, di chuyển theo các mạch máu đến não hoặc các cơ quan khác gây ra đột quỵ hoặc tắc mạch máu cấp ở các bộ phận khác trong cơ thể. Bệnh nhân rung nhĩ có nguy cơ đột quỵ cao gấp 5-7 lần so với những bệnh nhân khác.
Trong rung nhĩ, nhịp tim đập không đều, thường đập nhanh liên tục làm tim co bóp kém, yếu đi và giảm hiệu quả bơm máu đi nuôi cơ thể. Mặt khác, nếu tình trạng này kéo dài theo thời gian sẽ làm tăng nguy cơ suy tim, đồng thời làm nặng thêm tình trạng các bệnh lý tim mạch khác, nguy hiểm nhất là có thể gây tử vong.
Bác sĩ Huy nhấn mạnh, dù là rung nhĩ từng cơn ngắn hay kéo dài liên tục, bệnh nhân đều cần được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa loạn nhịp tim. Việc điều trị có thể rất khác nhau tùy vào thời gian bệnh nhân được chẩn đoán, triệu chứng ở bệnh nhân, các bệnh lý nền đi kèm và tình trạng tim mạch hiện tại của bệnh nhân.
Nhìn chung, mục tiêu của việc điều trị rung nhĩ là:
“Điều trị rung nhĩ cần kết hợp nhiều phương pháp, bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc và các thủ thuật chuyên biệt nhằm triệt tiêu cơn rung nhĩ. Việc lựa chọn các phương pháp điều trị sẽ khác nhau tùy theo từng cá thể bệnh nhân, do đó bệnh nhân cần lắng nghe tư vấn và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để có kết quả điều trị tốt nhất”, bác sĩ Huy cho biết.
Bên cạnh việc điều trị rung nhĩ bằng thuốc hoặc can thiệp thủ thuật hoặc kết hợp cả hai, bệnh nhân cũng có thể điều chỉnh một số yếu tố để giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả cao hơn, cải thiện tình trạng sức khỏe tốt hơn như:
Ngoài ra, bệnh nhân cần chú ý kiểm soát tốt các bệnh nền đi kèm nếu có:
Tham khảo: Rung nhĩ kiêng ăn gì?
Xây dựng lối sống lành mạnh là một trong những phương pháp có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và có thể ngăn ngừa rung nhĩ. Ngoài ra, chúng ta có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa rung nhĩ sau:
Bác sĩ Huy khuyến nghị, người lớn tuổi, người có bệnh nền tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh van tim, bệnh nhân đột quỵ… có thể đến khám bác sĩ chuyên khoa loạn nhịp tim để được tư vấn và lên kế hoạch tầm soát, từ đó phát hiện sớm và điều trị rung nhĩ triệt để.
Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được chú trọng đầu tư cơ sở vật chất khang trang, sở hữu hệ thống trang thiết bị hiện đại hàng đầu thế giới, quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực tim mạch Việt Nam mang đến dịch vụ thăm khám, chẩn đoán và điều trị toàn diện, hiệu quả các vấn đề tim mạch cho trẻ em và người lớn.
Đơn vị Can thiệp Loạn nhịp, Trung tâm Can thiệp mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có khả năng chăm sóc, điều trị toàn diện cho những bệnh nhân gặp các vấn đề về loạn nhịp tim; đặc biệt có nhiều trường hợp bệnh khó, phức tạp như: Nhịp nhanh nhĩ đa ổ dai dẳng và kháng trị; Nhịp nhanh kịch phát trên thất kháng trị gây tụt huyết áp và ngất; Ngoại tâm thu thất đa ổ ở những vị trí khó tiếp cận trong tim; Nhịp nhanh thất gây ngất nhiều lần; Rung nhĩ hoặc cuồng nhĩ dai dẳng gây suy tim; Các loạn nhịp tim nặng liên quan sau phẫu thuật tim; Loạn nhịp tim nặng ở bệnh nhân bị bệnh tim bẩm sinh phức tạp; Cấy máy đồng bộ cơ tim giúp phục hồi chức năng tim ở bệnh nhân suy tim nặng…
Để đặt lịch khám, tư vấn, điều trị rung nhĩ và các bệnh tim mạch tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh nhân rung nhĩ có thể gặp nhiều biến chứng tim mạch nặng nề nếu không được phát hiện sớm, có biện pháp can thiệp xử trí kịp thời và đúng cách. Do đó, các chuyên gia tim mạch khuyến cáo mỗi người cần chủ động khám kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ, hoặc thăm khám ngay khi có những dấu hiệu bất thường.
