Huyết áp người trên 60 tuổi bao nhiêu là tốt là vấn đề rất nhiều người quan tâm. Vì ở độ tuổi này, cơ thể có nhiều sự thay đổi cùng với đó là nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nếu không kiểm soát tốt. Vậy làm cách nào để duy trì huyết áp ổn định?
Theo hướng dẫn hiện hành của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, huyết áp bình thường đối với người lớn dưới 65 tuổi là dưới 120/80 mmHg. Tuy nhiên, chỉ số huyết áp có xu hướng tăng theo tuổi tác, và có sự khác biệt nhẹ giữa nam và nữ.
Các tổ chức tim mạch cho biết, người lớn nên hướng đến mục tiêu huyết áp dưới 130/80 mmHg. Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng mục tiêu 130/80 mmHg là có thể quá cao đối với người lớn tuổi, người dễ bị tác dụng phụ của thuốc huyết áp như chóng mặt, té ngã. Hiện nay, nghiên cứu mới đã xác nhận hiệu quả của việc giảm huyết áp tích cực ở những người trên 60 tuổi. Mục tiêu huyết áp thấp hơn không chỉ an toàn mà còn giúp nâng cao hiệu quả điều trị ở người cao tuổi. (1)
Nghiên cứu vào năm 2021 trên hơn 8.500 người Trung Quốc từ 60-80 tuổi bị huyết áp cao được đăng trên Tạp chí Y khoa New England cho thấy: Việc kiểm soát huyết áp tâm thu tích cực về mức 110-130 mmHg giúp giảm nguy cơ biến cố tim mạch mà không làm tăng tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng, với người cao tuổi yếu, đa bệnh lý hoặc từng có biến cố tụt huyết áp, té ngã, mục tiêu huyết áp có thể cần “nới lỏng” hơn (ví dụ: 130-140/80-90 mmHg) để đảm bảo an toàn và chất lượng sống.
Tuy nhiên trên thực tế không có một “con số vàng” cho tất cả mọi người trên 60 tuổi. Bác sĩ chuyên khoa tim mạch thường theo dõi để tìm ra ngưỡng huyết áp phù hợp cho từng người bệnh. Từ đó, giúp nâng cao chất lượng đời sống cho người cao tuổi, đồng thời giảm nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim…
Huyết áp của người trên 60 tuổi có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như nguyên nhân sinh lý, các thói quen sinh hoạt hàng ngày hoặc các bệnh nền sẵn có. Vì vậy, hiểu rõ những yếu tố có thể tác động đến chỉ số huyết áp sẽ giúp người cao tuổi chủ động hơn trong việc điều chỉnh lối sống hoặc có phương pháp điều trị giúp duy trì huyết áp ổn định. (2)
Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể sẽ làm giảm dần độ đàn hồi của mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp tâm thu. Cơ thể người cao tuổi cũng thường tích nước hoặc mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến huyết áp. Thêm vào đó, các cơ quan như tim hoặc thận cũng hoạt động kém hiệu quả hơn khi càng lớn tuổi. Những thay đổi sinh lý này góp phần tác động đến mức huyết áp của người cao tuổi, thường dẫn đến tăng huyết áp.
Người thừa cân, béo phì có xu hướng có nguy cơ bị tăng huyết áp cao hơn, đặc biệt là người lớn tuổi bị thừa cân – béo phì. Mảng bám cholesterol và canxi tích tụ gây xơ vữa động mạch, khiến động mạch trở nên cứng và bị thu hẹp. Lúc này, tim phải chịu áp lực cao để bơm máu qua động mạch, làm tăng áp lực lên tim, dẫn đến huyết áp tăng quá cao. Bên cạnh đó, thừa cân cũng làm giảm độ nhạy insulin, khiến người cao tuổi bị thừa cân dễ mắc bệnh lý chuyển hóa, ảnh hưởng trực tiếp đến huyết áp.
Chế độ ăn uống không khoa học, tiêu thụ nhiều muối và chất béo bão hòa, có thể góp phần gây tăng huyết áp ở người lớn tuổi. Thiếu kali, canxi và magie trong bữa ăn hằng ngày cũng làm tăng nguy cơ rối loạn huyết áp. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn hoặc chứa chất bảo quản cao dễ dẫn đến tích tụ mỡ máu và làm hẹp động mạch – là yếu tố nguy cơ dẫn đến tăng huyết áp.
Người cao tuổi thường mắc các bệnh nền như đái tháo đường, suy tim hoặc bệnh thận, có thể làm ảnh hưởng trực tiếp đến huyết áp. Những bệnh lý này làm gia tăng áp lực lên thành mạch hoặc gây tổn thương các cơ quan quan trọng. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc điều trị các bệnh nền cũng có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến huyết áp.
Người cao tuổi dễ bị căng thẳng tâm lý do các vấn đề gia đình xã hội hoặc sức khỏe, dễ làm tăng huyết áp tạm thời. Không những vậy, nhiều người cao tuổi thường bị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, khó ngủ, chất lượng giấc ngủ kém hoặc ngưng thở khi ngủ, cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định của huyết áp. Vì vậy, kiểm soát tốt cảm xúc và cải thiện chất lượng giấc ngủ là việc cần thiết để duy trì huyết áp ổn định ở người cao tuổi.
Lối sống ít vận động có thể góp phần làm tăng nguy cơ huyết áp không ổn định ở người cao tuổi. Thiếu hoạt động thể chất dẫn đến giảm khả năng tuần hoàn máu và làm tăng áp lực lên thành mạch. Ngoài ra, không vận động thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ thừa cân, rối loạn chuyển hóa và các bệnh lý khác liên quan đến huyết áp cao. Vì vậy, người cao tuổi nên duy trì các bài tập nhẹ nhàng để cải thiện sức khỏe tim mạch và huyết áp.
Lạm dụng rượu, bia, hút thuốc lá thường xuyên là yếu tố nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến huyết áp ở người cao tuổi. Nicotine trong thuốc lá gây co mạch máu, làm tăng áp lực lên hệ tim mạch, trong khi đó, rượu bia có thể làm rối loạn cân bằng điện giải và tăng nhịp tim. Lạm dụng các chất này không chỉ làm tăng nguy cơ huyết áp cao mà còn gây tổn thương lâu dài cho mạch máu và các cơ quan nội tạng.
Người càng lớn tuổi, huyết áp càng dễ tăng cao. Người trên 60 tuổi bị huyết áp cao nếu không được kiểm soát đúng cách, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim, bệnh thận mạn… Khi huyết áp tăng cao, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể, lâu ngày sẽ dẫn đến suy tim, xơ vữa động mạch và tổn thương các cơ quan quan trọng như não, thận, mắt. Ở người cao tuổi, các biến chứng có thể xảy ra nghiêm trọng hơn do sự suy giảm sức khỏe tổng thể. (3)
Biến chứng nghiêm trọng nhất ở người cao tuổi bị tăng huyết áp là đột quỵ. Huyết áp tăng cao liên tục làm tổn thương các mạch máu trên khắp cơ thể, bao gồm cả não, khiến mạch máu lên não dễ bị tắc nghẽn và vỡ. Nếu cục máu đông làm hẹp hoặc chặn hoàn toàn một mạch máu trong não sẽ dẫn đến đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nếu mạch máu trong não bị vỡ sẽ dẫn đến đột quỵ xuất huyết. Đột quỵ có thể gây liệt, mất khả năng giao tiếp, thậm chí tử vong chỉ trong thời gian ngắn nếu không được cấp cứu kịp thời.
Huyết áp trên 130/80 mmHg có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Huyết áp cao hơn 180/120mmHg được coi là cơn tăng huyết áp cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, vì người bệnh có nguy cơ cao bị đột quỵ hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Huyết áp thấp ở người trên 60 tuổi cũng là tình trạng đáng lo ngại, đặc biệt khi đi kèm với triệu chứng chóng mặt hoặc ngất xỉu. Khi huyết áp xuống thấp, đặc biệt là huyết áp tâm thu dưới 90mmHg hoặc huyết áp tâm trương dưới 60mmHg, lượng máu cung cấp cho não, tim và các cơ quan quan trọng khác sẽ giảm, dễ dẫn đến thiếu oxy và nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Người trên 60 tuổi bị huyết áp thấp kèm theo các triệu chứng như choáng váng, ngất xỉu, đau ngực, khó thở, tim đập nhanh hoặc bất thường, cần được đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời. Ngoài ra, nếu huyết áp thấp kéo dài, thường xuyên tái diễn hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cũng nên được bác sĩ chuyên khoa tim mạch tư vấn để tìm nguyên nhân và có biện pháp xử trí phù hợp.
>>> Xem thêm: Huyết áp thấp có bị đột quỵ không? Nguyên nhân do đâu?
Để duy trì huyết áp ổn định ở người trên 60 tuổi, cần có sự kết hợp của nhiều biện pháp, bao gồm điều chỉnh về lối sống, điều trị theo phác đồ của bác sĩ và kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe cá nhân.
Xây dựng chế độ ăn khoa học là giải pháp quan trọng giúp hỗ trợ ổn định huyết áp ở người trên 60 tuổi. Người cao tuổi nên ưu tiên bổ sung rau củ, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, các loại cá béo. Đồng thời, giảm lượng muối và chất béo bão hòa trong khẩu phần ăn nhằm giúp hạn chế tăng huyết áp hiệu quả. Bên cạnh đó, người cao tuổi nên lưu ý uống đủ nước mỗi ngày để duy trì cân bằng cơ thể và giảm gánh nặng cho tim mạch.
Vận động thường xuyên với các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội sẽ rất có lợi cho sức khỏe tim mạch. Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sự đàn hồi của mạch máu và giảm stress. Tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi người cao tuổi, có thể lựa chọn những bài tập phù hợp với mức độ tập vừa phải, không nên tập luyện gắng sức. Người cao tuổi có vấn đề về huyết áp tốt nhất nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ tại BVĐK Tâm Anh về các bài tập và mức độ tập phù hợp với bản thân.
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi cơ thể và duy trì huyết áp ổn định. Người trên 60 tuổi nên đảm bảo ngủ sớm, ngủ đủ giấc mỗi ngày. Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoải mái để giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Đối với người trên 60 tuổi bị huyết áp cao, việc giảm căng thẳng tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp. Các biện pháp như thiền định, hít thở sâu, nghe nhạc thư giãn hoặc tập yoga nhẹ nhàng có thể giúp làm dịu hệ thần kinh và ổn định huyết áp.
Ngoài ra, người cao tuổi nên thường xuyên chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc với người thân, tránh tình trạng cô đơn hoặc dồn nén cảm xúc tiêu cực. Một môi trường sống tích cực, yên bình và có sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình không chỉ giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn mà còn nâng cao sức khỏe tinh thần, cải thiện chất lượng cuộc sống một cách toàn diện.
Rượu bia, thuốc lá hoặc đồ uống chứa caffeine là một trong những yếu tố nguy cơ làm tăng huyết áp ở người trên 60 tuổi. Vì vậy, để ổn định huyết áp, bảo vệ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý khác, người cao tuổi nên hạn chế hoặc từ bỏ hoàn toàn những sản phẩm này.
Người trên 60 tuổi nên tuân thủ điều trị các bệnh lý nền như đái tháo đường, bệnh thận hoặc rối loạn lipid máu để giảm nguy cơ huyết áp không ổn định bằng cách: Tuân thủ dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ; không tự ý thay đổi liều lượng hay ngưng thuốc; báo ngay với bác sĩ nếu có triệu chứng bất thường hoặc huyết áp tăng cao/hạ thấp đột ngột. Đồng thời, người thân nên hỗ trợ theo dõi tình trạng sức khỏe, đo huyết áp thường xuyên để giúp phát hiện sớm các bất thường.
Người trên 60 tuổi có vấn đề về huyết áp như huyết áp cao, huyết áp thấp hoặc huyết áp không ổn định nên tuân thủ lịch thăm khám định kỳ hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Khi đó, bác sĩ có thể theo dõi huyết áp và tình trạng tim mạch một cách toàn diện, giúp phát hiện các bất thường và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.
>>> Xem thêm: Huyết áp người già 80 tuổi bao nhiêu là bình thường? Cách duy trì ổn định
Đo huyết áp hàng ngày không bắt buộc với tất cả người trên 60 tuổi, nhưng rất cần thiết đối với người cao tuổi có bệnh lý nền, đang điều trị tăng huyết áp hoặc đang được bác sĩ điều chỉnh thuốc. Kiểm tra huyết áp thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm các biến động huyết áp và đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị. Tuy nhiên, người thân nên tham khảo ý kiến bác sĩ về tần suất đo phù hợp với tình trạng sức khỏe của người cao tuổi.
Người cao tuổi thường bị tăng huyết áp và thường được bác sĩ chỉ định dùng thuốc để ổn định huyết áp. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ dùng dụng thuốc huyết áp lâu dài để duy trì chỉ số huyết áp ở mức ổn định và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim hoặc bệnh thận. Tuy nhiên, liều lượng và loại thuốc cần được điều chỉnh định kỳ dựa trên tình trạng sức khỏe và hiệu quả điều trị. Người bệnh không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Duy trì chỉ số huyết áp người trên 60 tuổi ở mức ổn định sẽ giúp phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Thông qua chế độ ăn uống khoa học, luyện tập hợp lý, tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ theo dõi sức khỏe định kỳ, người cao tuổi có thể kiểm soát tốt huyết áp và giúp nâng cao chất lượng cuộc sống.
