Dây chằng có vai trò quan trọng trong các hoạt động của cơ thể. Nhờ bộ phận này, chúng ta mới có thể di chuyển, vận động một cách linh hoạt. Tuy nhiên, đây lại là bộ phận dễ bị tổn thương khi không được sử dụng đúng cách.
Dây chằng là dải ngắn gồm những mô liên kết sợi cứng, chủ yếu là những phân tử collagen dai và dài. Các sợi dây chằng sẽ liên kết xương này với xương khác. Nhiệm vụ của chúng là ổn định các khớp và ngăn chặn các chuyển động bất thường.
Tham khảo: Hệ vận động là gì?
Xét về mặt cấu tạo, dây chằng gồm một dải những bó mô liên kết sợi cứng tạo thành từ những sợi collagen. Các bó này được bảo vệ bởi những lớp mô liên kết không đều dày đặc. (1)
Cơ thể con người có hàng trăm dây chằng, phân bố ở những vùng như khớp vai, cổ, lưng, khớp gối, khớp háng… Chúng khác nhau về hình thù, kích thước. Tuy nhiên, đây là bộ phận rất dễ bị tổn thương bởi những tác động mạnh, có thể làm kéo giãn hay đứt dây chằng (đứt bán phần hoặc đứt hoàn toàn). Trong đó, dây chằng ở khớp gối dễ bị tổn thương trong các sinh hoạt, vận động hằng ngày.
Những chức năng chính của dây chằng gồm:
Dây chằng đóng vai trò quan trọng đối với hệ thống cơ xương khớp. Chúng góp phần hình thành những cử động của cơ thể. Hiểu rõ chức năng sẽ giúp bạn biết được những biện pháp bảo vệ, giảm thiểu những tổn thương dây chằng.
Các xương cấu tạo khớp gối được kết nối bởi hệ thống dây chằng đầu gối bao gồm: (2)
Khớp khuỷu tay có thể chịu lực rất tốt. Khớp giúp thực hiện những chuyển động từ đơn giản tới phức tạp như gập, xoay, duỗi trong sinh hoạt, làm việc, tập thể dục thể thao… Khớp khuỷu tay có được sự vững chắc là nhờ các dây chằng như:
Dây chằng ở vai giúp duy trì sự ổn định, ngăn ngừa trật khớp, cụ thể:
Chức năng dây chằng khớp cổ chân là duy trì sự ổn định cho khớp, giữ khớp ở đúng vị trí. Chúng được chia thành 2 nhóm, cụ thể:
Dây chằng ở háng gồm 2 loại:
Ngoài ra, còn có dây chằng vòng bao quanh mặt sau của cổ khớp háng. Những dây chằng ngoài bao khớp giúp thực hiện những động tác như duỗi háng, xoay ngoài khớp háng, dạng háng, duỗi hông, xoay trong, duỗi/khép háng. Trong khi, vai trò của dây chằng trong bao khớp là bảo vệ động mạch chỏm đùi.
Có 7 dây chằng hỗ trợ các hoạt động của cột sống, cụ thể:
Các dây chằng dọc sau và trước là những yếu tố chính góp phần tạo nên sự ổn định của cột sống. Chấn thương ở bộ phận này có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm, khiến người bệnh không thể gập người về phía sau do đau. Nếu lưng bị hướng ra ngoài, đặc biệt là khi đột ngột uốn cong hoặc vặn vẹo lưng, người bệnh có thể đã bị tổn thương một hoặc nhiều dây chằng ở lưng.
Dây chằng là bộ phận thường xuyên chịu sự quá tải, va chạm trong các hoạt động hàng ngày. Đặc biệt là khi thực hiện những động tác lặp đi lặp lại, trong các hoạt động thể thao. Một số trường hợp tổn thương là do vận động sai tư thế. (3)
Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại là khả năng phục hồi sau tổn thương. Khả năng phục hồi của dây chằng sẽ chậm hơn rất nhiều so với những bộ phận khác trong cơ thể. Đặc biệt, các trường hợp gặp tổn thương nghiêm trọng thường rất dễ tái phát. Nguyên nhân là do người bệnh vận động không phù hợp khi dây chằng chưa hoàn toàn hồi phục. Tốc độ phục hồi chậm là do số lượng mạch máu nuôi dưỡng rất ít.
Những chấn thương dây chằng thường gặp như: (4)
Tham khảo: Cấu tạo và chức năng của gân
Một trong số các chấn thương thường gặp là chấn thương dây chằng khớp gối. Bởi đây là khu vực thường xuyên vận động, dễ chịu tác động từ ngoại lực, dẫn đến tình trạng đứt, rách hay giãn dây chằng. (5)
Chấn thương dây chằng rất khó phòng tránh. Tuy nhiên, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc chấn thương bằng những biện pháp như:
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và khoa Cơ xương khớp – Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ Cơ xương khớp giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; PGS.TS.BS Vũ Thị Thanh Thủy, TS.BS Chế Đình Nghĩa, ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng, TS.BS Văn Đức Minh Lý, ThS.BS.CKII Nguyễn Ngọc Tiệp, ThS.BS ThS.BS.CKI Đặng Khoa Học, ThS.BS Trần Thị Hoài Thanh, BS.CKI Kim Thành Tri, BS.CKI Lê Thanh Vương…
Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm, hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet, máy đo bàn chân bẹt và in 3D lót đế giày chuyên dụng, Robot lượng giá sức mạnh Dây chằng khớp gối… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Những thông tin hữu ích trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về dây chằng. Trong vận động hằng ngày, dây chằng rất dễ bị tổn thương. Vì thế, chúng ta nên có những biện pháp bảo vệ, hạn chế các tổn thương tới bộ phận này. Khi gặp chấn thương, người bệnh nên nhanh chóng đi đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có biện pháp xử trí kịp thời, ngăn ngừa tiến triển nghiêm trọng.