Hạ đường huyết kéo dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như rối loạn tri giác hoặc tổn thương não vĩnh viễn. Cấp cứu hạ đường huyết kịp thời có thể giúp người bệnh giảm được nguy cơ biến chứng nặng.
Hạ đường huyết khi lượng đường trong máu hạ thấp. Ở người trưởng thành, mức đường huyết thấp khi < 3,9 mmol/L (70 mg/dL), dưới 2,8 mmol/L (50 mg/dL) là mức nguy hiểm cần cấp cứu. Nếu tình trạng này kéo dài, người bệnh có nguy cơ tổn thương não. Ở người trẻ, mức đường huyết dưới 2,8 mmol/L là thấp. Ở người bệnh đái tháo đường, mức đường huyết thấp nhất là 4,0 mmol/L. (1)
Hạ đường huyết có thể gây ra nhiều biến chứng cấp tính, tuy nhiên có một số biến chứng được giới y khoa lo ngại như: biến chứng não gây rối loạn tri giác, tổn thương não vĩnh viễn.
Hạ đường huyết được chia ra 2 nguyên nhân ở 2 nhóm đối tượng khác nhau:
Lượng đường trong máu của mỗi người tăng và giảm tự nhiên trong một ngày. Thông thường, đường trong máu tăng lên sau ăn và giảm xuống khi hoạt động thể chất hoặc khi đói. Các triệu chứng ban đầu khi đường huyết trong máu thấp bao gồm đau đầu, chóng mặt, đổ mồ hôi, bủn rủn tay chân, dễ cáu gắt, dễ lo lắng, ủ rũ, đói, mệt, choáng váng… (2)
Hạ đường huyết trong thời gian dài có thể nguy hiểm, dễ biến chứng, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời. Các triệu chứng hạ đường huyết nghiêm trọng bao gồm chóng mặt, co giật, ngất xỉu, mất ý thức… Nếu đường huyết hạ thấp trong lúc ngủ, người bệnh có thể gặp ác mộng, mệt mỏi hoặc lú lẫn khi thức dậy, đổ nhiều mồ hôi. Có một số người không có các triệu chứng điển hình của hạ đường huyết. Đây là tình trạng không nhận biết được đường huyết và nó thường xảy ra khi người bệnh mắc tiểu đường lâu năm hoặc người thường xuyên hạ đường huyết.
Các dấu hiệu hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh có thể thay đổi nhanh chóng ở mức độ nhẹ đến nặng như khóc bất thường, giảm bú, bồn chồn, cáu kỉnh, xanh xao, tím tái, hạ thân nhiệt. Các triệu chứng nặng như hôn mê, thở nhanh, huyết động không ổn định, ngừng thở, co giật, thậm chí ngưng tim.
Nếu một người nghi ngờ hạ đường huyết cần được sơ cứu kịp thời càng sớm càng tốt. Hạ đường huyết trong lao động rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến chuyển động, khả năng suy nghĩ, gây tai nạn nguy hiểm, nhất khi đang lái xe.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng để phát hiện tình trạng này.
Bác sĩ chẩn đoán lâm sàng dựa trên các triệu chứng điển hình như mệt mỏi đột ngột, đói cồn cào, chóng mặt, đau đầu, lo âu, hốt hoảng, kích động, nhịp tim nhanh… Với người bệnh bị hôn mê do hạ đường huyết, trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ tầm soát các dấu hiệu đi kèm như dấu hiệu thần kinh khu trú babinski cả hai bên, phản xạ gân xương hoặc co giật toàn thân, cục bộ…
Với phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng, bác sĩ chỉ định bệnh nhân làm xét nghiệm glucose máu mao mạch và xét nghiệm glucose huyết tĩnh mạch. Chỉ số đường trong máu ở người bình thường là 3,9-5,6 mmol/L (70-100mg/dL). Chỉ số hạ đường huyết dưới 3,9 mmol/L. Chỉ số đường huyết dưới 2,8 mmol/L (50 mg/dL) xuất hiện các triệu chứng nặng.
Khi nhận thấy bạn bè, người thân có các dấu hiệu của hạ đường huyết hãy thực hiện các bước sơ cấp cứu hạ đường huyết sau:
Với trẻ sơ sinh, khi nhận thấy các triệu chứng của hạ đường huyết, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất để được điều trị bằng cách truyền glucose IV. (3)
Tình trạng hạ đường huyết rất dễ gặp và tiến triển nhanh, do đó ngoài việc điều trị bệnh kịp thời còn biết cách ngừa hạ đường huyết và kiểm soát đường huyết tốt. Cách để phòng ngừa hạ đường huyết đơn giản như:
Ăn uống khoa học, đúng bữa, ăn đủ lượng đường và tinh bột trong ngày. Có thể ăn nhẹ trước khi tập thể dục nhằm tránh cơ thể hoạt động quá sức hay cơ thể không cung cấp đủ lượng đường. Nên có các bữa ăn phụ khi nhận thấy có các triệu chứng của hạ đường huyết như mệt mỏi, tay chân bủn rủn… Luôn có sẵn các loại bánh kẹo, đồ ăn nhẹ bên người để phòng khi đường huyết bị tụt bất ngờ.
Đối với người bệnh tiểu đường nên thường xuyên kiểm tra đường huyết và dùng thuốc đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua thuốc uống hay ngưng dùng thuốc.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hạ đường huyết có thể xảy ra ở bất cứ ai, do vậy mỗi chúng ta cần trang bị kiến thức phòng tránh hạ đường huyết và sơ cấp cứu hạ đường huyết nhằm bảo vệ sức khỏe chính mình, người thân. Hạ đường huyết nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
