Gần như tất cả mọi người đều mắc trào ngược ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, người bệnh thường hay chủ quan trong việc điều trị, dẫn đến biến chứng. Vậy biến chứng trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một rối loạn tiêu hóa vô cùng phổ biến, xảy ra do cơ thắt thực quản dưới hoạt động bất thường.
Khi chúng ta ăn, thức ăn sẽ đi qua miệng, thực quản và đến cơ vòng thắt thực quản. Với vai trò “người gác cổng”, các cơ này sẽ mở ra cho thức ăn cùng chất lỏng đi vào dạ dày, sau đó đóng lại.(1)
Ở những bệnh nhân mắc trào ngược dạ dày thực quản, các cơ này không đóng kín, làm cho một lượng dịch dạ dày được tiết ra để tiêu hóa thức ăn dễ dàng trào ngược lên thực quản. Lúc này, lớp niêm mạc thực quản bị kích thích và gây nên nhiều triệu chứng khó chịu.
TS.BS Trần Bảo Nghi, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới và sự dư thừa axit hoặc dạ dày căng quá mức (ăn quá no). Ngoài ra, một số yếu tố dưới đây cũng có thể gây ra tình trạng này như:
Triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản phổ biến nhất là ợ, bao gồm ợ hơi, ợ nóng và ợ chua. Khi bị trào ngược dạ dày thực quản, cơ thắt thực quản dưới bị giãn, không khép kín, làm cho hơi trong dạ dày trào ngược lên miệng ợ hơi. Phần hơi này kèm theo một ít axit dạ dày, sẽ gây cảm giác nóng rát và chua ở cuống họng. Triệu chứng này thường gặp vào ban đêm, có thể kéo dài đến 2 giờ và đặc biệt tồi tệ hơn sau khi ăn.
Bên cạnh đó, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:
Nhìn chung, trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý phổ biến, không nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, trong trường hợp phát hiện và điều trị muộn, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng trào ngược dạ dày thực quản từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.
Tùy thuộc vào mức độ trào ngược mà người bệnh có thể gặp phải các biến chứng từ ảnh hưởng nhẹ đến sinh hoạt hàng ngày cho đến đe dọa tính mạng như:(2)
Đây là biến chứng phổ biến nhất. Ban đầu, khi tình trạng trào ngược dạ dày thực quản xảy ra ít, niêm mạc thực quản chưa bị tổn thương nhiều, ợ hơi ít. Khi hiện tượng dịch dạ dày trào lên ngày càng thường xuyên, axit dạ dày ăn mòn niêm mạc thực quản, gây viêm loét. Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy: khó nuốt, đau ngực, buồn nôn, mất cảm giác thèm ăn…, đặc biệt là đau sau xương ức khi ăn uống. Thông thường, bệnh sẽ được phát hiện ở giai đoạn này, nếu được điều trị đúng cách tình trạng trào ngược sẽ cải thiện một cách nhanh chóng.
Biến chứng này xảy ra do tần suất trào ngược tăng cao, làm cho lớp niêm mạc thực quản tiếp xúc nhiều lần với axit dạ dày. Quá trình này tạo nên các vết trợt loét, gây đau rát cổ kể cả khi ăn thức ăn mềm và khó nuốt. Sau đó, các vết loét sẽ phát triển thành mô sẹo. Mô sẹo tích tụ càng nhiều thì thực quản càng hẹp, dẫn đến khó nuốt, có cảm giác vướng nghẹn ở cổ, đau ngực…
Khi dịch axit trào ngược lên đường hô hấp, sẽ gây viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, viêm phổi… Lúc này, sẽ xuất hiện các triệu chứng như chảy nước mũi sau, ho, khò khè, khàn giọng…
Barrett thực quản, còn gọi là tiền ung thư thực quản. Đây là biến chứng không quá phổ biến nhưng lại rất nguy hiểm. Tình trạng này xảy ra do axit trào ngược làm thay đổi các tế bào trong mô lót thực quản, làm các tế bào này dày và đỏ lên, tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản. Người mắc Barrett thực quản có thể xuất hiện các triệu chứng như ợ nóng thường xuyên, khó nuốt khi ăn, đau ngực… Tuy nhiên, nhiều trường hợp mắc biến chứng này không có dấu hiệu đặc trưng mà chỉ có thể phát hiện thông qua nội soi và sinh thiết.
Biến chứng này thường gặp ở những người trên 50 tuổi và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Ban đầu, bệnh không có triệu chứng rõ ràng. Nhưng khi bắt đầu xuất hiện các vấn đề như chảy máu thực quản, những cơn đau dai dẳng và nghiêm trọng, đau sau xương ức, khàn tiếng, sụt cân không rõ nguyên nhân…, cho thấy ung thư đang phát triển.
Mặc dù chưa có bằng chứng cụ thể khẳng định trào ngược axit có thể gây ra đau đầu, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa hai tình trạng này. Cụ thể, ruột và não giao tiếp với nhau thông qua hệ thống thần kinh trung ương, hệ thống nội tiết và hệ thống miễn dịch. Từ đó gây áp lực lên thành não, dẫn đến đau đầu. Do đó, nếu một người bị trào ngược có thể gây ra đau đầu và ngược lại, đau đầu cũng có thể gây đau dạ dày ruột.
Bác sĩ Bảo Nghi cho biết, khó thở là một trong những triệu chứng khá nặng của trào ngược dạ dày thực quản. Ở trạng thái bình thường, khi dư thừa axit, cơ thể sẽ tự điều chỉnh để trung hòa lại. Tuy nhiên, ở bệnh nhân mắc bệnh trào ngược, dịch axit trong dạ dày sản sinh quá mức, cơ thể không trung hòa kịp, dẫn đến dư thừa. Lượng axit dư thừa này tác động, làm thực quản bị giãn ra, đóng không chặt, dẫn đến khó thở.
Cơ chế gây ra các biến chứng trào ngược dạ dày thực quản được cho là như sau:
Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây sốt nhưng trường hợp này hiếm khi xảy ra. Trào ngược dạ dày thực quản kèm theo sốt là dấu hiệu cảnh báo niêm mạc dạ dày đang bị kích ứng hoặc viêm.
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về gan từ nhẹ đến nặng (gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp tính, mạn tính, xơ gan, ung thư gan…). Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh về gan với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Biến chứng trào ngược dạ dày thực quản có thể ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, thậm chí là đe dọa tính mạng nếu phát triển thành ung thư. Vì vậy, người bệnh nên thăm khám bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bệnh để kịp thời điều trị.
