Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy

Bệnh lý Tiêu hóa, Gan mật và Tụy tạng là thường gặp và phức tạp. Trong nhiều trường hợp, bệnh rất khó được chẩn đoán, nhất là ở giai đoạn sớm. Vì thế, việc chẩn đoán và điều trị có tính chất chuyên khoa là rất cần thiết. Trong thực tế lâm sàng, có rất nhiều bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, dễ làm mất đi cơ hội điều trị khỏi bệnh như: ung thư dạ dày, đại tràng và thực quản, hay ung thư gan ở giai đoạn u đã lớn trên 5 cm.

Nếu được phát hiện sớm, việc điều trị ung thư dạ dày cũng đơn giản hơn rất nhiều so với ung thư ở giai đoạn tiến triển hay giai đoạn muộn. Bệnh nhân không cần điều trị hóa chất, không phải chịu đựng phẫu thuật. Ở giai đoạn sớm, người bệnh chỉ cần tiến hành nội soi dạ dày để cắt hớt niêm mạc (Endoscopic Mucosal Resection- EMR) hoặc cắt tách niêm mạc (Endoscopic Submucosal Dissection – ESD), có nghĩa là tiến hành lấy toàn bộ vùng niêm mạc bị ung thư qua nội soi đường miệng với chất lượng sống tốt như người bình thường, đồng nghĩa với điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.

Ung thư đại trực tràng là bệnh ác tính, có thể gặp ở các vị trí đại tràng và trực tràng, và hay gặp ở người trên 45- 50 tuổi. Khoảng 70% ung thư đại trực tràng xuất phát từ polyp tuyến và 25 – 30% là từ polyp răng cưa. Vì vậy, nếu phát hiện được polyp đại tràng để loại bỏ thì có thể tránh được ung thư đại trực tràng.

Cho tới nay, nội soi là phương pháp hữu hiệu nhất có thể phát hiện ung thư dạ dày ở giai sớm và có thể phát hiện polyp giúp phòng ngừa ung thư đại tràng.

Ung thư gan nếu được phát hiện khi u nhỏ dưới 3 cm thì có thể được điều trị triệt để hay khỏi bệnh. Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ nhiễm virus viêm gan B cao, với  > 8% dân số bị nhiễm, có vùng tới 20%. Nhiễm viêm gan virus B sẽ dẫn tới hậu quả xơ gan và ung thư gan. Việc quản lý bệnh nhân viêm gan virus B mạn tính để điều trị hoặc theo dõi định kỳ đối với bệnh nhân chưa có chỉ định điều trị sẽ giúp phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm để có thể điều trị triệt để.

Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy hoàn toàn có khả năng chẩn đoán và điều trị những bệnh lý của ống tiêu hóa, gan mật và bệnh lý tụy, đồng thời có thể giúp người bệnh phát hiện ung thư đường tiêu hóa giai đoạn sớm như ung thư thực quản, dạ dày và phát hiện polyp đại tràng nhờ hệ thống nội soi hiện đại; quản lý và điều trị bệnh gan mạn tính trong đó có viêm gan virus B nhằm phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm.

Định hướng điều trị

• Quản lý bệnh gan mạn tính: viêm gan virus B, C và rượu
• Sàng lọc phát hiện ung thư gan giai đoạn sớm
• Sàng lọc ung thư thực quản, dạ dày giai đoạn sớm
• Sàng lọc phát hiện và cắt polyp để phòng ngừa ung thư đại tràng
• Quản lý bệnh lý ung thư đường Tiêu hóa có tính chất di truyền
• Quản lý bệnh: viêm loét đại tràng chảy máu, bệnh Crohn
• Quản lý bệnh viêm gan virus B, C mạn tính: Sàng lọc phát hiện ung thư gan giai đoạn sớm
• Quản lý bệnh: viêm loét đại tràng chảy máu, bệnh Crohn
• Trang thiết bị: máy rửa, máy nội soi hiện đại
•  Nhân lực: kinh nghiệm lâm sàng và nội soi.

Phương pháp điều trị, các kỹ thuật cao được áp dụng

• Nội soi đại tràng điều trị: Cắt polyp, Thắt trĩ, Đặt stent đường tiêu hóa, Mở thông dạ dày, Chụp mật tụy ngược dòng (ERCP), Nội soi đường miệng cắt hớt (EMR) cắt tách niêm mạc (ESD), Cắt cơ thắt thực quản dưới (POEM),…
• Siêu âm: Ổ bụng; Sinh thiết, Chọc, hút, dẫn lưu áp xe gan, dẫn lưu đường mật qua da, dẫn lưu dịch tụy và nang qua thành bụng; Đốt sóng cao tần…
• Thăm dò khác: Test thở C 13, Đo pH, Đo pH, SIBO..
• Kỹ thuật thủ thuật phối hợp với Chẩn đoán hình ảnh: Nút mạch gan điều trị Ung thư gan, Giãn tĩnh mạch phình vị, Giả phình mạch trong ổ bụng, Đặt stent đường mật qua da…

Các bệnh khám và điều trị tại khoa Tiêu hóa – Gan Mật – Tụy

• Loét dạ dày tá tràng;
• Chứng khó tiêu chức năng;
• Trào ngược dạ dày thực quản;
• Viêm gan virus A, B, C, E;
• Viêm gan do rượu;
• Viêm gan tự miễn;
• Hội chứng ruột kích thích (viêm đại tràng cơ năng);
• Bệnh viêm loét đại tràng chảy máu;
• Bệnh Crohn;
• Xơ gan do các nguyên nhân: virus B, C, Rượu, viêm gan tự miễn;
• Ung thư gan;
• Xuất huyết tiêu hóa do tăng áp lực tĩnh mạch cửa và xơ gan: vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, vỡ giãn tĩnh mạch phình vị;
• Nhiễm trùng đường mật;
• Sỏi ống mật chủ, tắc mật do các nguyên nhân: u bóng vater, u đầu tụy, ung thư đường mật;
• Áp xe gan: vi khuẩn, sán lá gan lớn, a míp;
• Xuất huyết tiêu hóa (XHTH) không do tăng áp lực tĩnh mạch cửa: hội chứng Mallory weiss, XHTH do loét dạ dày tá tràng;
• Viêm tụy cấp
• Viêm tụy mạn 
• Viêm tụy tự miễn
• Viêm loét đại tràng chảy máu
• Bệnh Crohn
• Polyp thực quản
• Polyp dạ dày và tá tràng
• Polyp đại tràng
• Ung thư sớm thực quản
• Ung thư sớm dạ dày
• Ung thư sớm đại tràng hoặc polyp đại tràng ung thư hóa

1. Máy nội soi dạ dày và đại tràng thế hệ mới:

Nội soi phóng đại từ 100 lần với NBI, BLI cho phép tầm soát ung thư thực quản dạ dày sớm và tầm soát polyp đại tràng.

Máy nội soi và bộ xử lý hình ảnh EVIS X1 GIF-EZ1500 (thế hệ mới nhất của Olympus trên toàn cầu), CV 190 của công ty OLYMPUS Nhật Bản.

– Máy nội soi siêu âm hiện đại EU-ME 2 của Olympus
– Đầu dây nội soi có bộ phận phát sóng siêu âm khi đưa vào trong ống tiêu hóa cho phép quan sát, phát hiện tổn thương của các tạng sâu trong ổ bụng mà bình thường siêu âm qua thành bụng không thể thăm dò, phát hiện được.

✔ Chẩn đoán bệnh lý tụy tạng.

✔ Tìm nguyên nhân tắc mật, đặc biệt giá trị chẩn đoán sỏi nhỏ trong ống mật chủ mà phương pháp khác không phát hiện được.

✔ Đánh giá xâm lấn khối u ác tính: ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư trực tràng.

✔ Đánh giá các khối u dưới niêm mạc: tại thực quản, dạ dày, trực tràng…

2. Hệ thống C-Arm model Cios Fit, hãng Siemen với Bàn mổ đa năng điện thủy lực Model: DR-2600 hãng Takara Belmont, Nhật Bản

Dùng cho nội soi kỹ thuật cao như nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hoặc điều trị tắc đường tiêu hóa:

✔ Lấy sỏi ống mật chủ, ống gan chung qua nội soi đường miệng.

✔ Đặt stent đường mật tá tràng qua nội soi đường miệng.

✔ Đặt stent ống tiêu hóa trong những trường hợp ung thư không còn khả năng phẫu thuật mà vẫn giúp bệnh nhân có thể ăn uống được qua đường miệng: đặt stent trong ung thư thực quản, ung thư dạ dày, stent tá tràng, stent trong ung thư đại trực tràng.

3. Máy siêu âm hiện đại có đàn hồi mô Aixplorer Mach 30 của hãng Supersonic Imagine Pháp 

✔ Phát hiện tổn thương gan giai đoạn sớm;

✔ Cho phép đánh giá mức độ xơ hóa của gan và xơ gan ở giai đoạn sớm.

4. Hệ thống cắt đốt điện hãng ERBE thế hệ VIO 3

Với tính năng vượt trội cùng nhiều chế độ làm việc, hệ thống cắt đốt điện ERBE thế hệ VIO 3 đáp ứng tất cả các kỹ thuật, can thiệp của nội soi tiêu hóa, gan mật tụy từ đơn giản đến phức tạp (cắt polyp; cắt cơ thắt oddi; ESD; POEM), đồng thời hạn chế tối đa rủi ro do yếu tố kỹ thuật của dao cắt đốt điện gây ra.

5. Máy xét nghiệm tìm Helicobacter Pylori qua hơi thở bằng C13 của Nhật Bản

Giúp chẩn đoán nhiễm Helicobacter Pylori (HP) và kiểm tra lại sau điều trị với độ nhạy cao, có thể an toàn dùng được cho cả trẻ nhỏ và phụ nữ có thai.

6. Máy đo pH và vận động thực quản

✔ Đo pH thực quản 24h là xét nghiệm dùng để đánh giá lượng acid trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Máy đo được sử dụng nhằm chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày thực quản trong những trường hợp khó không điển hình: ho kéo dài, viêm mũi họng dai dẳng nghi ngờ do trào ngược… hoặc cần quyết định phẫu thuật chống trào ngược khi người bệnh không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường. Phương pháp này còn giúp phân biệt các bệnh nóng vùng sau xương ức chức năng (Functional heartburn – FHB), tăng nhạy cảm trào ngược (Reflux hypersensitivity- RH) với bệnh trào ngược dạ dày thực quản thực sự.

✔ Đo vận động thực quản là phương pháp hữu hiệu đánh giá chức năng của cơ thắt thực quản dưới và vận động thực quản. Đo vận động thực quản giúp chẩn đoán bệnh co thắt tâm vị (Achalasia) do phì đại cơ thắt dưới của thực quản, một số bệnh rối loạn vận động thực quản.

7. Máy rửa và khử khuẩn ống soi OER-AW của công ty Olympus Nhật Bản

✔ Máy rửa có hai đặc tính quan trọng:

• • Kết hợp hóa chất diệt khuẩn và công nghệ rửa siêu âm giúp quá trình làm sạch, khử trùng tốt hơn.
  • Thời gian mặc định trên máy là 21 phút, người sử dụng không thể điều chỉnh thời gian nhanh hơn, đảm bảo việc khử trùng tuyệt đối an toàn.

✔ Thực trạng đáng lo ngại tại Việt Nam chính là một số cơ sở Nội soi Tiêu hóa chưa làm tốt vấn đề khử khuẩn máy nội soi với lý do khách quan: bệnh nhân quá đông, trang thiết bị không đầy đủ: thiếu dây nội soi, thiếu hoặc thậm chí chưa có máy làm sạch và khử khuẩn dây nội soi. Với mong muốn mang lại sự an toàn cho khách hàng, giúp người bệnh an tâm trong quá trình thăm khám, việc làm sạch và khử khuẩn máy nội soi tại BVĐK Tâm Anh được chú trọng hàng đầu giúp người bệnh tránh các bệnh truyền nhiễm trong quá trình nội soi như: nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori và các loại vi khuẩn khác, nhiễm virus HIV, virus viêm gan B, C…

8. Tủ bảo quản ống nội soi Hanlim – Hàn Quốc

✔ Tủ được nhập khẩu nguyên chiếc từ Hàn Quốc với tính năng hút khô và chiếu tia cực tím giúp bảo quản ống soi trong vòng 72 giờ, đảm bảo dây nội soi sau khử khuẩn có thể lấy ra và sử dụng ngay mà không cần khử trùng lại.
✔ Tăng tuổi thọ cho ống soi, giúp nhân viên y tế dễ dàng sắp xếp và luân chuyển máy soi.

9. Máy bơm CO2 của hãng Olympus Nhật Bản

Máy bơm CO2 rất hữu ích trong việc giúp người bệnh hạn chế cảm giác khó chịu, đau chướng bụng sau thủ thuật nội soi tiêu hóa, đặc biệt là nội soi đại tràng và các thủ thuật như nội soi ruột non, các thủ thuật nội soi kéo dài khác.

Người tiểu đường sáng phải nhịn ăn làm thủ thuật?

• Không dùng  thuốc đái tháo đường hoặc insulin  khi phải nhịn ăn sáng để làm thủ thuật trừ trường hợp dùng insulin tác dụng kéo dài.

Khi đi siêu âm ổ bụng có cần nhịn ăn không?

• Khi siêu âm  ổ bụng cần nhịn ăn  tối thiểu 6h trước đó hoặc qua đêm;
• Uống thuốc khác bình thường;
• Siêu âm bàng quang hoặc vùng hạ vị uống nước 500 – 700 ml trước 1h khi siêu âm;
• Thời gian  siêu âm 15 – 30 phút.

Đo độ đàn hồi gan có cần nhịn ăn không?

• Người bệnh cần nhịn ăn.

Làm test thở HP (UBT)

• Nhịn ăn trước đó tối thiểu 6 giờ hoặc nhịn quan đêm;
• Dừng thuốc giảm tiết axit PPI trước  khi làm tối thiểu 2 tuần:  như omeprazole, lanzoprazole, pantoprazole, rabeprazole, Esomeprazole;
• Dừng thuốc có Bismuth trước khi làm tối thiểu 2 tuần;
• Dừng thuốc kháng sinh trước khi làm tối thiểu 4 tuần;
• Sau điều trị diệt  vi khuẩn H.P cần ngưng thuốc tối thiểu 4 tuần.

Nội soi dạ dày gây mê:

• Nhịn ăn trước đó 8h hoặc qua đêm;
• Nội soi dạ dày kéo dài 15 – 20 phút và thời gian hồi tỉnh cho gây mê khoảng  1 – 2 giờ;
• Sau nội soi  không ăn hoặc uống tới khi thấy có thể nuốt bình thường;
• Sau soi dạ dày nếu có xịt thuốc tê, ăn lại hoặc uống nước tối thiểu sau 1 giờ;

Nội soi đại tràng gây mê:

• Nội soi đại tràng kéo dài 15 – 30 phút và thời gian hồi tỉnh cho gây mê khoảng 1- 2 giờ ;
• 1 ngày trước nội soi đại tràng không ăn rau và chất xơ, ăn chất dễ tiêu;
• Sau nội soi đại tràng dễ mất nước nên uống nhiều nước và uống nước quả hoặc ăn quả và rau;
• Bệnh nhân táo bón  phải dùng thuốc nhuận tràng cho mềm phân như bình thường thì mới cho thuốc tẩy ruột để soi đại tràng được;

Nội soi dạ dày, nội soi đại tràng

• Trong 24h sau nội soi gây mê không nên ký các văn bản giấy tờ có tích chất pháp lý;
• Không nên uống bia rượu trong 24h sau nội soi;
• Ăn chất dễ tiêu trong 24- 48h sau nội soi;
• Bệnh nhân dùng thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống kết tập tiểu vẫn nội soi dạ dày đại tràng được kể cả sinh thiết. Nếu có cắt polyp hoặc thủ thuật có nguy cơ cao hơn thì phải dừng thuốc hoặc chuyển thuốc chống đông đường tiêm và dừng trước đó 12 giờ theo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa.

• Thông tin điểm báo quốc tế tuần
• Thông tin về sinh hoạt khoa học
• Đào tạo nội soi Tiêu hóa: mở lớp đào tạo nội soi tiêu hóa trên, mở lớp đào tạo nội soi đại tràng