Bị đau cổ khi ngủ dậy: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Đau cổ khi ngủ dậy là vấn đề thường gặp, gây ảnh hưởng rất lớn đến khả năng vận động cũng như sức khỏe tinh thần hàng ngày. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nhóm nguyên nhân khác nhau, thậm chí là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, việc theo dõi triệu chứng để tiến hành chẩn đoán và điều trị kịp thời là thực sự cần thiết.

7 nguyên nhân gây đau cổ khi ngủ dậy

Đau cổ khi ngủ dậy xảy ra phổ biến ở cả nam và nữ trong mọi độ tuổi, kể cả trẻ em và thanh thiếu niên. Một số ít trường hợp cơn đau xuất hiện không rõ nguyên nhân, trong khi đó phần lớn là do chấn thương hoặc lão hoá. Các yếu tố điển hình phải kể đến như sau: (1)

1. Tư thế nằm

Thói quen nằm sấp nhiều giờ liền trong khi ngủ có thể khiến cổ bị vẹo sang một bên, dẫn đến hiện tượng căng cơ, gây đau, cứng vào buổi sáng. Ngoài ra, tư thế này cũng đồng thời khiến vùng lưng bị căng thẳng, đặc biệt là khi ngủ trên đệm và không có nhiều điểm tựa. Điều này vô tình khiến bụng bị lún xuống, gây áp lực lên cột sống và các cơ lưng.

Tham khảo: Tư thế ngủ cho người bị đau cổ vai gáy

2. Gối ngủ

Đầu và cổ tiếp xúc nhiều giờ mỗi đêm trên gối. Đây chính là lý do tại sao việc lựa chọn một chiếc gối phù hợp thực sự đóng vai trò quan trọng đối với chất lượng giấc ngủ. Gối quá cao, quá thấp, quá mềm hay quá cứng đều có thể gây căng cơ cho vùng cổ, dẫn đến đau nhức.

3. Chấn thương trước đó

Một số loại chấn thương thường gặp như va chạm trong thể thao, tai nạn… có thể không gây đau cổ ngay từ ban đầu. Thay vào đó, các triệu chứng vật lý đầy đủ có khả năng xuất hiện sau vài giờ hoặc vài ngày. Đây là lý do tại sao sau chấn thương, người bệnh đi ngủ trong trạng thái bình thường nhưng lại cảm giác đau nhức cổ khi thức dậy vào sáng hôm sau.

4. Chuyển động đột ngột trong lúc ngủ

Những chuyển động đột ngột trong khi ngủ như ngồi dậy bất ngờ, khua chân khua tay… có thể làm căng cơ vùng cổ. Ngoài ra, trạng thái trằn trọc hoặc cố gắng đi vào giấc ngủ cũng thường đem đến tác động tương tự.

5. Thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ xảy ra khi một đốt sống trượt qua qua đốt sống bên dưới, gây đau nhức vùng cổ sau khi ngủ dậy. Nguyên nhân chủ yếu có thể do vết nứt, sự lỏng lẻo của dây chằng hoặc thoái hoá đĩa đệm.

6. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Theo thời gian, các bao xơ bên ngoài đĩa đệm có nguy cơ sẽ bị nứt hoặc rách, tạo khe hở và bắt đầu đẩy nhân nhầy ở trung tâm ra ngoài. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ gây chèn ép ống sống, rễ thần kinh và màng tủy. Từ đó, người bệnh thường có cảm giác đau cổ khi thức dậy, cơn đau có thể lan dần xuống cánh tay, bàn tay, vai gáy với triệu chứng tê mỏi khó chịu. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời về lâu dài có nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, điển hình là thiếu máu não, liệt nửa người, liệt tay chân…

7. Mất nước

Đĩa đệm là những cấu trúc nhỏ, xốp, nhằm giữa các đốt sống trong cơ thể. Vì thành phần chính bên trong là nước nên nếu không bổ sung đủ nước, đĩa đệm sẽ bị giảm độ dẻo dai, gây đau nhức.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Triệu chứng sáng ngủ dậy bị đau cổ vai gáy có khả năng tự lành. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không có dấu hiệu thuyên giảm sau vài ngày chăm sóc hoặc cơn đau tiến triển nghiêm trọng hơn, người bệnh nên cân nhắc liên hệ sớm với bác sĩ. Dưới đây là một số triệu chứng phức tạp cần lưu ý: (2)

• Sốt.
• Đau đầu.
• Đau ngực và khó thở.
• Xuất hiện khối u ở cổ.
• Khó nuốt.
• Xuất hiện cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay chân.
• Cơn đau có dấu hiệu lan xuống cánh tay hoặc chân.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường liên quan đến bàng quang hoặc ruột.

5 cách điều trị chứng sáng ngủ dậy bị đau cổ vai gáy

Tuỳ vào từng tình trạng và mức độ cơn đau, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị đau cổ phù hợp. Cụ thể như sau: (3)

1. Nghỉ ngơi

Một cách đơn giản để làm giảm cơn đau cổ vai gáy khi ngủ dậy là nghỉ ngơi. Việc thư giãn từ 1 – 3 ngày và tránh hoàn toàn các công việc vất vả, tập thể dục chịu sức nặng (chạy bộ, đi bộ đường dài, chơi quần vợt…) sẽ đem đến hiệu quả cải thiện tích cực.

2. Massage vùng cổ

Các động tác massage sẽ tác động trực tiếp lên cơ và mô vùng cổ, giúp quá trình lưu thông máu diễn ra thuận lợi. Do đó, đây cũng là cách điều trị hiệu quả thường được bác sĩ chỉ định thực hiện song song với một số phương pháp khác.

3. Thực hiện một số bài tập

Tình trạng đau cổ khi ngủ dậy có thể được cải thiện hiệu quả nhờ vào một số bài tập trị đau cổ, kéo giãn nhẹ nhàng. Những động tác này sẽ tác động trực tiếp lên cơ, từ đó làm giảm hiện tượng căng thẳng một cách đáng kể. Tuy nhiên, trong quá trình luyện tập, nếu người bệnh nhận thấy triệu chứng không thuyên giảm hay có dấu hiệu tiến triển trầm trọng hơn thì nên dừng lại. Dưới đây là một số gợi ý hữu ích có thể tham khảo:

Duỗi cổ

• Bước 1: Từ từ đưa cằm xuống ngực, giữ nguyên từ 5 – 10 giây sau đó di chuyển trở lại vị trí bắt đầu.
• Bước 2: Nghiêng đầu ra sau, ngước nhìn lên trên và giữ nguyên khoảng 5 – 10 giây, sau đó quay trở lại vị trí bắt đầu.
• Bước 3: Từ từ đưa tai trái về phía vai trái nhưng không tiếp xúc hoàn toàn, chỉ nghiêng đầu cho đến khi có cảm giác hơi căng ở cổ, giữ nguyên khoảng 5 – 10 giây rồi quay trở lại vị trí bắt đầu.
• Bước 4: Lặp lại các động tác trên đối với phía bên phải.
• Bước 5: Lặp lại toàn bộ các bước trên từ 3 – 5 lần.

Xoay đầu

• Bước 1: Quay đầu sang một bên như tư thế nhìn qua vai, giữ nguyên từ 5 – 10 phút.
• Bước 2: Từ từ quay 180 độ theo hướng khác và giữ cố định trong 5 – 10 giây.
• Bước 3: Lặp lại các bước khởi động trên từ 3 – 5 lần.
• Bước 4: Ngồi xuống, đặt tay phải dưới chân phải.
• Bước 5: Đặt cánh tay trái qua đầu để có thể che tai phải bằng tay trái.
• Bước 6: Di chuyển tai trái về phía vai trái nhưng không tiếp xúc hoàn toàn, sau đó nhẹ nhàng kéo bằng tay trái để tăng thêm độ căng.
• Bước 7: Giữ nguyên tư thế này trong vòng 30 giây.
• Bước 8: Lặp lại các bước trên tương tự với phía bên kia.
• Bước 9: Thực hiện lặp lại các động tác trên 3 lần/bên.

Tham khảo thêm nhiều bài tập giúp giảm đau cổ vai gáy khác tại đây.

4. Chườm nóng và lạnh

Đối với chứng đau cổ sau khi ngủ dậy, người bệnh có thể giảm viêm và đau bằng cách chườm túi đá lạnh vài lần trong ngày (mỗi lần không quá 20 phút). Trong trường hợp đang mắc bệnh tiểu đường hay các vấn đề về tuần hoàn, thời gian tối đa cho mỗi lần là 10 phút.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể xen kẽ liệu pháp chườm nóng và lạnh. Sức nóng sẽ đem đến tác dụng giảm đau nhức, căng cơ. Tương tự với chườm lạnh, người bệnh chỉ nên thực hiện tối đa 20 phút một lần và 10 phút đối với những trường hợp gặp vấn đề về tuần hoàn.

5. Dùng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc acetaminophen thường được chỉ định ưu tiên sử dụng đối với chứng đau cổ khi thức dậy. Nếu triệu chứng vẫn không cải thiện, bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc mạnh hơn, điển hình là NSAID theo toa, thuốc giãn cơ hoặc opioid thời gian ngắn.

Biện pháp phòng ngừa chứng đau cổ khi ngủ dậy

Chứng đau cổ sau khi ngủ dậy hoàn toàn có thể được chủ động phòng ngừa ngay từ ban đầu thông qua các biện pháp đơn giản sau: (4)

• Duy trì tư thế ngủ nằm ngửa hoặc nằm nghiêng thay cho nằm sấp.
• Khi ngủ ở tư thế nằm nghiêng, hãy đặt một chiếc gối giữa hai chân để giữ cho cổ và cột sống luôn thẳng hàng.
• Ưu tiên sử dụng gối lông vũ, gối làm bằng mút hoạt tính khi ngủ và thay định kỳ 1 – 2 năm/lần.
• Tránh sử dụng gối quá cứng hoặc quá mềm vì dễ khiến cơ cổ bị uốn cong.
• Sử dụng đệm có độ cứng vừa phải để nâng đỡ lưng và cổ.
• Duy trì tư thế đúng khi đi, đứng, ngồi, làm việc, dùng điện thoại, máy tính.
• Tránh khom vai và cúi cổ quá xa về phía trước.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường cơ bắp, bao gồm cả cơ cổ, từ đó giúp cải thiện tư thế, giảm căng thẳng và ngăn chặn hiện tượng cứng cơ.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến chứng đau cổ khi ngủ dậy. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả.