Sỏi thận là căn bệnh phổ biến độ tuổi 30 – 60, đang có xu hướng trẻ hóa và gia tăng. Sỏi ở thận chiếm khoảng 30% các bệnh lý về đường tiết niệu, hình thành do các chất khoáng và muối, cặn bã trong nước tiểu lắng đọng lại tạo thành các khối tinh thể rắn, chính là sỏi. Vậy sỏi thận có nguy hiểm không? Các biến chứng của căn bệnh này là gì?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên – Khoa Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP.HCM.
Sỏi thận nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ không gây nguy hiểm, nhưng nếu để lâu có thể dẫn đến biến chứng suy thận. Cùng hiểu về cách thức nhận biết cũng như biến chứng của bệnh để biết cách phòng ngừa và có phương pháp điều trị phù hợp.
Nhiều người lo lắng khi biết mình mắc bệnh và đặt ra câu hỏi bệnh sỏi thận có nguy hiểm không? Lo lắng vấn đề này hoàn toàn không thừa, bởi căn bệnh này có diễn biến âm thầm, nhiều người mắc bệnh có thể không nhận ra cho tới khi cơn đau quặng thận xuất hiện hoặc biết mình mắc bệnh khi đi khám tổng quát tại bệnh viện.
Các loại sỏi thận thường gặp:
Tùy vào kích thước của viên sỏi mà bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp như uống thuốc để tống sỏi ra ngoài theo đường tiểu, nếu sỏi quá lớn buộc phải can thiệp phẫu thuật để lấy sỏi, người bệnh cũng nên có những phương pháp điều trị dự phòng để tránh tái phát sỏi thận.
Sỏi được hình thành khi nước tiểu của bạn chứa nhiều chất tạo tinh thể, chẳng hạn như canxi, oxalat và axit uric, nhiều hơn là chất lỏng trong nước tiểu. Bên cạnh đó, trong môi trường nước tiểu của bạn có thể thiếu chất ngăn cản các tinh thể kết dính với nhau, tạo môi trường lý tưởng cho sỏi thận hình thành.
Các dấu hiệu để nhận biết bạn có đang mắc sỏi thận:
Sỏi thận chính là nguyên nhân dễ dẫn đến nhiễm khuẩn đường tiết niệu, nếu không phát hiện đến một giai đoạn nào đó sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Sỏi xuất hiện ở bể thận và đài thận, trôi xuống niệu đạo, niệu quản gây tắc nghẽn đường tiết niệu. Tình trạng nước tiểu không thể chảy từ thận đến bàng quang để thoát ra ngoài, sẽ gây ứ đọng tại thận, gây ra hiện tượng són tiểu, tiểu rắt, tiểu buốt. Tắc nghẽn đường tiết niệu kéo dài có thể gây suy thận không thể hồi phục nếu không được điều trị vì nước tiểu sẽ chảy ngược lại vào niệu quản và thận.
Sỏi thận có nhiều hình dáng, kích thước khác nhau, có những viên từ 5mm – 20m, nên khi sỏi di chuyển sẽ gây ra cọ xát vào đường tiết niệu, lâu dần có nguy cơ khiến niêm mạc phù nề, sưng viêm và là điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm đường tiết niệu.
Bệnh nếu không phát hiện và điều trị sớm thì đến giai đoạn nhiễm trùng, việc điều trị sẽ khó khăn, phức tạp hơn.
Tắc nghẽn đường tiết niệu do sỏi lâu dần không điều trị sẽ gây ra tình trạng nhiễm khuẩn cấp tính ở các đài thận, bể thận, niệu quản. Nếu nhiễm khuẩn bể thận nặng sẽ gây cơn viêm bể thận cấp. Triệu chứng viêm bể thận cấp xảy ra đột ngột và nguy cấp như sốt cao, đau hông dữ dội, đái ra mủ,…, nếu có các dấu hiệu trên, bạn nên đi khám ngay lập tức để xử lý được kịp thời, nhanh chóng.
Tình trạng viêm bể thận nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ứ mủ. Biến chứng này là một cấp cứu nội khoa nặng, có thể hủy hoại nhanh nhu mô thận. Bên cạnh các biểu hiện của viêm bể thận cấp, có thể sẽ thấy thận sưng to, sờ có cảm giác đau tức.
Sỏi ở đài thận có thể gây ứ nước một phần thận, còn sỏi ở niệu quản gây ứ nước toàn thận và niệu quản. Nếu ứ nước trong thời gian dài thận sẽ bị giãn rộng, nếu kéo dài quá 6 tuần thì nhu mô thận khó có thể phục hồi, dù có phẫu thuật thận cũng không thể co về kích thước như bình thường. Nguy hiểm hơn, khi ứ nước, tắc nghẽn, sẽ làm tăng áp lực lọc, từ đó làm tăng prostaglandin gây co mạch thận, làm thận thiếu máu, nhiều ống thận sẽ bị teo và tủy thận bị hủy hoại.
Tùy vào kích thước của viên sỏi, nó có thể di chuyển được thoát ra ngoài dễ dàng hay mắc kẹt lại đường tiết niệu, niệu đạo, niệu quản. Quá trình sỏi di chuyển sẽ cọ xát, làm niêm mạc ống thận bị tổn thương, gây nhiễm khuẩn thận và đường tiết niệu.
Nếu nhiễm khuẩn nặng ở mức độ cấp tính, không điều trị kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như suy thận cấp tính, nghĩa là sỏi tắc nghẽn hai bên niệu quản, gây ra tình trạng ứ nước, thận không thể lọc và đào thải nước, muối, chất khoáng độc hại ra ngoài, hai bên thận bế tắc cùng lúc, không có nước tiểu thoát ra, sẽ có thể dẫn đến tình trạng tử vong trong vài ngày nếu không điều trị kịp.
Để phòng ngừa sỏi thận và bảo vệ sức khỏe, bạn nên thăm khám và kiểm tra định kì đế phát hiện sớm bệnh và có cách điều trị tốt nhất. Điều trị sớm, nhanh chóng, dứt điểm và phục hồi chức năng thận là rất quan trọng. Lưu ý đến việc phòng tránh bệnh tái phát để tránh nguy cơ bị suy thận tăng lên.
Quá trình điều trị phụ thuộc nhiều yếu tố như kích thước, số lượng, vị trí viên sỏi. Nếu sỏi nhỏ dưới 5mm thường sẽ uống nhiều nước để đào thải ra ngoài bằng đường tiểu, hoặc các bác sĩ sẽ kê thêm các loại thuốc giảm đau, kháng sinh nếu nhiễm trùng. Nếu kích thước viên sỏi lớn, không thể tự đào thải ra ngoài, nên đến bệnh viện để các bác sĩ can thiệp bằng nhiều phương pháp mổ nội soi hiện đại như:
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng sau, nên đặt lịch hẹn khám ngay với bác sĩ:
Bên cạnh đó, cần lưu ý một số vấn đề sau nếu bạn không muốn mình bị mắc hoặc tái phát lại sỏi thận:
Để đặt lịch khám và điều trị các bệnh lý đường tiết niệu, khách hàng có thể điền thông tin tại đây, hoặc liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Sỏi thận tuy để lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân nhưng hoàn toàn có thể ngăn chặn được điều này nếu được chẩn đoán và điều trị dứt điểm trong giai đoạn sớm. Bạn cần đến ngay trung tâm y tế hoặc bệnh viện gần nhất khi nhận thấy các dấu hiệu của bệnh để được tư vấn về tình trạng cũng như có giải pháp phù hợp.
