Viêm mũi họng cấp ở trẻ em là bệnh có thể xuất hiện quanh năm, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh, thường gặp ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, chủ quan trong quá trình chăm sóc và điều trị viêm mũi họng cấp ở trẻ em có thể khiến bệnh trở nên tồi tệ hơn, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm cầu thận cấp,…
Viêm mũi họng cấp ở trẻ em là tình trạng viêm đường hô hấp trên, cụ thể là mũi, hầu và họng, do sự tấn công của các tác nhân gây bệnh. Các triệu chứng của bệnh thường sẽ xuất hiện sau khoảng 1-2 ngày kể từ khi nhiễm bệnh. Tốc độ tiến triển bệnh và thời gian bệnh kéo dài phụ thuộc vào từng tác nhân gây bệnh và sức đề kháng của trẻ. Thông thường, viêm mũi họng cấp ở trẻ em sẽ thuyên giảm sau 5-7 ngày nếu trẻ được điều trị và chăm sóc đúng cách. (1)
Các tác nhân gây bệnh viêm mũi họng cấp của trẻ được lây lan từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc với các giọt bắt chứa virus trong không khí, được phát tán ra ngoài khi người bệnh hắt hơi, ho, xì mũi hay nói chuyện. Do đó, trẻ trong độ tuổi đến nhà trẻ, đến trường… sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hơn nữa, các tác nhân gây bệnh này còn phát triển mạnh mẽ khi thời tiết thay đổi thất thường, trời chuyển lạnh.
Trên thực tế, có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm mũi họng cấp ở trẻ em, bao gồm:
Bên cạnh đó, các yếu tố về môi trường và sức đề kháng của trẻ cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ:
Sau khi trẻ bị nhiễm tác nhân gây bệnh, trẻ bắt đầu có các biểu hiện sau: mệt mỏi, thiếu năng lượng, sức khỏe giảm rõ rệt kèm theo các triệu chứng sổ mũi, hắt hơi nhiều, đau rát cổ họng, khô họng, ho khan, đau đầu, nhức mỏi tay chân hoặc toàn thân, chán ăn, ớn lạnh, sốt nhẹ hoặc sốt cao… tùy vào sức đề kháng và tác nhân gây bệnh cho trẻ. (2)
Sau đó, các triệu chứng của bệnh dần trở nên rõ rệt hơn: nước mũi của trẻ dần trở nên đặc hơn, nhiều hơn và có màu xanh hoặc vàng, viêm họng, amidan sưng đau, ho có đờm… Hơn nữa, trẻ có thể có triệu chứng nôn, tiêu chảy và bắt đầu cảm thấy khó thở, thở nhanh hơn bình thường.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khi mắc bệnh, mẹ có thể phát hiện bệnh thông qua các biểu hiện bất thường của trẻ bao gồm: bé thường xuyên quấy khóc, bú kém, bỏ bú, dịch mũi chảy nhiều hơn bình thường…
Đa số các triệu chứng của bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện sau khi trẻ nhiễm bệnh 1-2 ngày. Sau đó, các triệu chứng này bùng phát dữ dội trong khoảng 3-5 ngày và sẽ giảm nhẹ sau khoảng 1-2 ngày. Do đó, đa số viêm mũi họng ở trẻ em thường thuyên giảm sau 7 ngày nếu trẻ được chăm sóc và điều trị đúng cách.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ có thể trạng sức khỏe yếu, sức đề kháng kém hoặc trẻ không được chăm sóc và điều trị kịp thời, bệnh có thể kéo dài hơn và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
Để chăm sóc và điều trị đúng cách bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ em, bác sĩ sẽ dựa vào các nguyên nhân gây bệnh cho trẻ, từ đó, hướng dẫn mẹ thực hiện tại nhà. Đa số trẻ bị viêm mũi họng cấp là do virus gây ra, do đó, thuốc kháng sinh sẽ không được sử dụng trong điều trị bệnh này, trừ các trường hợp trẻ mắc bệnh do vi khuẩn hoặc xuất hiện các nhiễm trùng có liên quan đến vi khuẩn. Để trẻ nhanh khỏi bệnh, mẹ nên thực hiện các biện pháp chăm sóc trẻ tại nhà sau:
Tình trạng viêm mũi họng khiến mũi tiết nhiều dịch, gây khó thở cho trẻ. Để cải thiện tình trạng này, mẹ có thể vệ sinh mũi và họng của trẻ bằng nước muối sinh lý và dùng khăn mềm, được khử khuẩn cẩn thận vệ sinh mũi hằng ngày cho trẻ.
Trong trường hợp dịch mũi có kèm theo rỉ mũi, mẹ có thể nhỏ 2-3 giọt nước muối sinh lý nhỏ lần lượt vào hai bên mũi của trẻ, chờ trong một vài phút, sau đó day nhẹ hai cánh mũi của trẻ để rỉ mũi bong ra rồi dùng khăn hoặc tăm bông vệ sinh mũi cho trẻ.
Nếu dịch mũi của trẻ quá đặc và quá nhiều, mẹ có thể dùng dụng cụ hút dịch mũi cho trẻ. Tuy nhiên, mẹ không nên quá lạm dụng cách này vì nó có thể gây tổn thương các niêm mạc mũi cho trẻ.
Lưu ý: Việc vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý nên được thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Các dụng cụ được dùng để vệ sinh mũi cho trẻ bao gồm: khăn giấy, khăn xô, tăm bông,… chỉ nên sử dụng một lần. Ngoài ra, nếu mẹ dùng lại khăn lau mũi cho trẻ, khăn cần được giặt và khử khuẩn sạch sẽ.
Khi trẻ bị viêm mũi họng cấp, trẻ thường sẽ có biểu hiện chán ăn, bú kém, thậm chí là bỏ bữa. Điều này khiến cơ thể trẻ không được cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết, từ đó, tình trạng sức khỏe của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, điều quan trọng lúc này là duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ.
Viêm mũi họng cấp ở trẻ có thể gây ảnh hưởng đến các chức năng của hệ tiêu hóa, khiến trẻ bị tiêu chảy, nôn và khiến trẻ cảm thấy đau họng mỗi khi nuốt, do đó, mẹ nên cho trẻ ăn các loại thực phẩm mềm, dễ nuốt và dê tiêu hóa. Đồng thời, mẹ nên chia các bữa chính trong ngày thành nhiều bữa nhỏ với lượng thức ăn vừa phải. Mẹ chỉ nên cho trẻ ăn đủ no và không nên bắt ép trẻ ăn quá nhiều. Bên cạnh đó, mẹ nên chú ý bổ sung thêm nhiều rau xanh và trái cây vào chế độ dinh dưỡng của trẻ. Điều này sẽ góp phần làm tăng sức đề kháng, hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh.
Ngoài ra, sốt cao, tiêu chảy và một số triệu chứng khác có thể khiến trẻ bị mất nước nghiêm trọng, vì vậy, trẻ cần được uống đủ nước mỗi ngày. Mẹ có thể thực hiện các bài thuốc dân gian để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn, giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh như: gừng, quất chưng với mật ong, uống nước chanh pha với mật ong, hoa hồng hấp đường… Trước khi thực hiện các bài thuốc này cho trẻ, mẹ nên tham khảo qua ý kiến của bác sĩ.
Tất cả các loại thuốc được dùng trong điều trị viêm mũi họng cấp cần có chỉ định của bác sĩ
Trong một số trường hợp, trẻ bị viêm mũi họng cấp có biểu hiện sốt cao, mẹ có thể cho trẻ dùng thuốc hạ sốt để làm giảm thân nhiệt cho trẻ. Nếu trẻ mắc bệnh do vi khuẩn hoặc xuất hiện tình trạng bội nhiễm, mẹ có thể cho trẻ dùng thuốc kháng sinh để hỗ trợ điều trị bệnh.
Lưu ý, mẹ không được tự ý cho trẻ dùng thuốc, tất các các loại thuốc và liều lượng thuốc sử dụng cho trẻ cần được thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Thông thường, các triệu chứng viêm viêm mũi họng cấp ở trẻ xuất hiện ở mức độ nhẹ. Nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể xuất hiện chuyển biến xấu. Do đó, khi chăm sóc và điều trị bệnh tại nhà cho trẻ, mẹ nên chú ý theo dõi chặt chẽ các biểu hiện bệnh của trẻ để sớm phát hiện các triệu chứng bất thường, từ đó, đưa trẻ đến bệnh viện để được cứu chữa kịp thời.
Viêm mũi họng cấp ở trẻ em là một căn bệnh về đường hô hấp, dễ lây lan và có thể tái đi tái lại nhiều lần, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu. Do đó, bố mẹ cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh cho trẻ bằng cách:
Khi trẻ có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh viêm mũi họng cấp, mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây bệnh và hướng dẫn điều trị đúng cách.
Trong quá trình chăm sóc trẻ bị viêm mũi họng cấp tại nhà, nếu trẻ có một trong các biểu hiện bất thường sau, mẹ cần đưa trẻ để bệnh viện để được hỗ trợ y tế kịp thời:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiện nay, viêm mũi họng cấp ở trẻ em vẫn chưa có thuốc đặc trị, do đó, việc chủ động phòng ngừa bệnh này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ. Ngoài ra, bố mẹ nên cho trẻ tiêm vacxin đầy đủ, đúng lịch và thực hiện lối sống lành mạnh, khoa học để giúp trẻ tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ.
Giản Đơn
