Bé An bị lác cả hai mắt nặng khiến nhiều lần hụt chân té ngã, nay được bác sĩ phẫu thuật cân chỉnh cơ điều trị khỏi lác.

Khi An 8 tháng tuổi, gia đình phát hiện hai mắt bé có dấu hiệu lác (lé), có khi tròng đen lệch sát phần đuôi mắt, khi lại trông bình thường. Mẹ bé nghĩ có thể do chị treo đồ chơi phía trên đầu để bé nằm tự chơi, khiến con phải rướn mắt nhìn ngược lâu dần thành lác.

Trong ba năm qua, gia đình đưa bé đi khám tại nhiều cơ sở y tế khác nhau, được chẩn đoán lác ngoài (tròng đen lệch về phía thái dương). Bác sĩ chỉ định mang kính điều chỉnh độ lác, dán che mắt khỏe hơn để mắt lác làm việc, tự điều hướng nhìn về đúng trục nhưng không thành công. “Con hiếu động, thích chạy nhảy, không chịu mang kính hay dán mắt lâu nên dù cố gắng, gia đình cũng không thể theo sát nhắc trẻ cả ngày”, người mẹ chia sẻ.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Khúc xạ, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chẩn đoán hai mắt của An lác ngoài luân phiên. Độ lác đo bằng lăng kính chuyên dụng cho kết quả hai mắt lệch nặng, khoảng 80 điop lăng kính đáy trong (tương đương 45 độ lác ngoài).

Phó giáo sư Hiền cho hay lác là tình trạng lệch trục của nhãn cầu và có thể kèm theo rối loạn thị giác hai mắt. Đối với trẻ bị mắt lác, ngoài việc gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, lác thường gây rối loạn thị giác hai mắt và dẫn đến nhược thị. Bởi vậy việc điều trị lác là một phức hợp, ngoài mục đích chỉnh lại hướng nhìn giúp hai mắt nhìn thẳng trục, còn cần điều chỉnh rối loạn thị giác hai mắt và nhược thị (nếu có).

Mỗi mắt có 6 cơ vận nhãn, gồm bốn cơ trực (trong, ngoài, trên, dưới) và hai cơ chéo (trên, dưới) luôn phối hợp để hai mắt cùng nhìn về một hướng. Nếu một trong các cơ phối hợp không tốt sẽ gây ra hiện tượng lác, thường một mắt có thể lệch vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới so với mắt còn lại. Một người có thể lác một hoặc cả hai mắt. Phẫu thuật lác giúp chỉnh lại trục thị giác.

Bác sĩ chỉ định An cần sớm phẫu thuật lác cả hai mắt giúp hồi phục thị giác. Với lác ngoài, bác sĩ sẽ tác động vào cơ trực ngoài và cơ trực trong để điều chỉnh mắt về đúng trục. Tuy nhiên, do An có độ lác nặng, có thể trong một lần mổ chưa thể hết hoàn toàn độ lác. Sau mổ, bác sĩ sẽ đánh giá, nếu cần thiết sẽ chỉ định mổ bổ sung để điều trị triệt để.

Sau khi gây mê, ở hai mắt, Phó giáo sư Hiền điều chỉnh lùi cơ trực ngoài để giảm lực kéo của cơ ra ngoài. Đồng thời rút ngắn cơ trực trong ở mắt phải để tăng lực kéo vào trong. Ca phẫu thuật kéo dài 45 phút với sự theo sát chặt chẽ của bác sĩ gây mê.

Hậu phẫu, sau khi tỉnh mê, tình trạng ổn định, An được bỏ băng mắt và đeo kính bảo hộ tránh bụi bẩn vào mắt và xuất viện. Điều dưỡng hướng dẫn cho ba mẹ cách nhỏ thuốc mắt theo chỉ định của bác sĩ.

Tái khám sau mổ hai tuần, hai mắt của An về vị trí cân bằng, hết tình trạng lác, có thể tự tin chạy nhảy. Thị lực hai mắt 10/10. Phó giáo sư Hiền cho biết thời gian đầu sau mổ, trẻ có thể xuất hiện triệu chứng nhìn song thị nhưng sẽ nhanh chóng biến mất.

Phó giáo sư Hiền khuyến cáo khi phát hiện những bất thường ở mắt, trong đó có hiện tượng mắt lác vào trong, ra ngoài, lên hoặc xuống, cần đến ngay các cơ sở, bệnh viện có chuyên khoa Mắt để khám. Với trẻ em, phụ thuộc vào hình thái lác, mức độ lác, tật khúc xạ kèm theo, thị lực sau chỉnh kính tối ưu… để quyết định lộ trình điều trị, thông thường sẽ có các phương pháp như chỉnh quang, chỉnh thị, phẫu thuật.

* Tên người bệnh đã được thay đổi