Sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh đôi khi có những dấu hiệu không điển hình như: hắt hơi, sổ mũi, sốt nhẹ đến vừa, tiêu chảy, nôn ói,… rất dễ chẩn đoán sai do lầm tưởng với các bệnh lý hô hấp, tiêu hóa hay nhiễm trùng. Bệnh có thể chuyển biến nhanh chóng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho bé nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Sốt xuất huyết (Dengue Fever) là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính do 4 chủng virus thuộc virus Dengue gây ra. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trong đó có trẻ sơ sinh. Khi virus xâm nhập và phát triển trong cơ thể sẽ gây sốt, đau đầu, phát ban và đau nhức khắp người, thậm chí là chảy máu mũi, chảy máu răng. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời.
Bệnh sốt xuất huyết thường xuất hiện ở các khu vực có khí hậu nóng ẩm nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Hằng năm, tại miền Bắc, bệnh sẽ bắt đầu vào khoảng tháng 6-7 và đạt đỉnh điểm vào khoảng tháng 8-11. Tuy nhiên, tại miền Nam, sốt xuất huyết có thể xuất hiện quanh năm và thường sẽ bùng phát nặng vào những tháng có độ ẩm cao, mưa nhiều. Do đó, bố mẹ cần trang bị cho mình đầy đủ kiến thức về dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa sốt xuất huyết, nhất là những gia đình có trẻ sơ sinh. (1)
Trên thực tế, sốt xuất huyết không lây lan trực tiếp từ người qua người. Bệnh được lây lan qua các vết đốt của muỗi vằn (Aedes Aegypti) chứa virus Dengue. Khi muỗi vằn đốt người mang virus sốt xuất huyết, virus này sẽ tồn tại trong muỗi vằn và sẽ lây cho người khác khi muỗi tiếp tục đốt người khác.
Muỗi vằn thường sinh sôi và phát triển nhanh chóng trong môi trường khí hậu ẩm ướt và ấm áp. Chúng thường chỉ đốt vào ban ngày thay vì vào rạng sáng hay ban đêm như những loại muỗi khác.
Sau khoảng 4 đến 6 ngày kể từ khi trẻ bị nhiễm virus sốt xuất huyết, trẻ sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sau:
Các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh dễ bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng khác. Tuy nhiên tình trạng và cơn đau có thể dữ dội hơn rất nhiều lần. Do đó, khi trẻ có các triệu chứng trên, mẹ nên cho bé đến bệnh viện để được kiểm tra và có phương pháp điều trị phù hợp và đúng cách. (2)
Tuy nhiên, trong một số trường hợp bất thường, bệnh chuyển biến nhanh chóng và trở nên nghiêm trọng hơn sau khi cơn sốt dịu đi. Tình trạng này gọi là sốc sốt xuất huyết Dengue hoặc Hội chứng Sốc Dengue và nếu nó kéo dài có thể gây tử vong cho trẻ. Lúc này, trẻ sẽ có thể xuất hiện các triệu chứng như:
Thông thường, bố mẹ có thể nhận biết được trẻ đang bị sốt xuất huyết qua các triệu chứng xuất hiện trong 3 ngày đầu tiên kể từ khi bắt đầu sốt.
Bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố dịch tễ, các biểu hiện lâm sàng của bệnh, đồng thời chỉ định xét nghiệm cơ bản đo số lượng bạch cầu, tiểu cầu và và hematocrit để biết có phải trẻ bị sốt xuất huyết hay không. Do đó, bác sĩ sẽ cần mẹ cung cấp đầy đủ các triệu chứng đã xuất hiện ở trẻ và các nguy cơ gây bệnh cho bé để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh và có phương hướng điều trị phù hợp nhất.
Hiện nay, sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc đặc trị và các phương pháp điều trị sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh hiện có thường sẽ hướng đến điều trị các triệu chứng của bệnh. Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ gây tử vong cao. Do đó, bố mẹ cần chú ý chăm sóc và điều trị cho bé đúng cách và kịp thời.
Khi mới bắt đầu phát bệnh, trẻ sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng nhẹ. Nếu bé được bố mẹ chăm sóc đúng cách thì triệu chứng có thể giảm nhẹ đi. (3)
Tuy nhiên nếu tình trạng sức khỏe của bé không có dấu hiệu được cải thiện, thậm chí ngày càng nghiêm trọng hơn, bé có các biểu hiện bất thường như lờ đờ, đau bụng, nôn ói, tay chân lạnh, xuất huyết bất thường, mẹ cần đưa bé đến bệnh viện để được hỗ trợ điều trị.
Sốt xuất huyết thường kéo dài trong 7 ngày và hầu hết bệnh có thể tự khỏi qua quá trình điều trị tại nhà. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể xuất hiện các biến chứng nặng (chiếm tỷ lệ từ 3-5%). Do đó, nếu trẻ sơ sinh bị sốt xuất huyết hoặc nếu tình trạng sức khỏe của trẻ không được cải thiện, các triệu chứng dần trở nên nặng hơn, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện điều trị càng sớm càng tốt.
Để khắc phục tình trạng mất nước nghiêm trọng ở trẻ, bác sĩ sẽ cho truyền dịch truyền tĩnh mạch (IV-Intravenous) và chất điện giải cho bé. trong quá trình điều trị, bác sĩ có thể cho trẻ uống thuốc giảm đau, hạ sốt theo liều lượng nhất định. Tuy nhiên, nếu bé bị xuất huyết nghiêm trọng, bác sĩ sẽ phải truyền tiểu cầu để giữ an toàn cho bé.
Khi tình hình sức khỏe của trẻ đã được cải thiện, các triệu chứng dần biết mất hoặc nhẹ hơn, dễ kiểm soát hơn, mẹ có thể yêu cầu cho bé xuất viện.
Sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh sẽ chuyển biến nhanh chóng và có thể dẫn đến sốt xuất huyết Dengue và gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:
Cách phòng tránh sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh hiệu quả nhất là ngăn không cho trẻ bị muỗi đốt. Để thực hiện được điều này, mẹ có thể tham khảo một số biện pháp sau:
Các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh thường sẽ bắt đầu xuất hiện sau khoảng từ 4 ngày đến 2 tuần kể từ khi bé bị muỗi vằn chứa virus sốt xuất huyết đốt. Thông thường, các triệu chứng nhẹ và sốt có thể kéo dài từ 2 đến 7 ngày và sau khi hạ sốt, một số triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Bên cạnh các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn, đau bụng dữ dội,… bé có thể xuất hiện tình trạng mất nước nghiêm trọng, tụt huyết áp và xuất huyết bất thường. Lúc này, mẹ cần đưa bé đến bệnh viện để được hỗ trợ điều trị ngay lập tức để giảm nguy cơ tử vong và khả năng xuất hiện các biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Để hạn chế tình trạng sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh, bố mẹ nên chủ động thực hiện tốt các biện pháp phòng tránh và nên trang bị cho mình các kiến thức về bệnh. Đặc biệt, khi trẻ mắc bệnh, thay vì lo lắng, bố mẹ cần phải thật bình tĩnh, tuân thủ theo đúng các chỉ định của bác sĩ và báo ngay cho bác sĩ biết về các biểu hiện bất thường của bé để có phương pháp cứu chữa kịp thời.
Giản Đơn