Sinh thiết gan hay chọc sinh thiết gan giúp bác sĩ xác định một số bệnh lý tại gan, trong đó có ung thư gan nguy hiểm. Từ đó, bác sĩ có thể đề ra phác đồ chữa trị phù hợp, hạn chế tối đa biến chứng. Vậy sinh thiết gan là gì, quy trình thực hiện ra sao?
Gan là cơ quan nội tạng lớn, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng, thiết yếu của cơ thể. Nếu gan có vấn đề hay bệnh lý gì, sẽ tác động rất lớn đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng. Trong đó, ung thư gan là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm, có tiên lượng xấu nếu không được phát hiện, chữa trị kịp thời.
Ngày nay, sinh thiết gan đã trở thành phương pháp quan trọng, giúp bác sĩ xác định, đánh giá tổn thương gan, nhất là các khối u. Kết quả sinh thiết sẽ phản ánh tình trạng bệnh lý về gan một cách rõ ràng, hỗ trợ bác sĩ định hướng phác đồ điều trị.
Gan có chức năng rất quan trọng, giúp cơ thể tồn tại và hoạt động tốt, điển hình là:
Sinh thiết gan là kỹ thuật lấy một mô gan có kích thước nhỏ ra khỏi cơ thể người bệnh và mang đến phòng thí nghiệm để kiểm tra, đánh giá dưới kính hiển vi. Thủ thuật chọc sinh thiết gan được áp dụng để hỗ trợ bác sĩ tìm ra các bệnh lý gan liên quan mà người bệnh đang mắc phải. Dựa vào kết quả sinh thiết, bác sĩ sẽ chọn được phác đồ chữa trị phù hợp.
Người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định làm sinh thiết gan để hỗ trợ cho việc phát hiện, xác định mức độ tổn thương, tình trạng viêm nhiễm, ung thư (nếu có) trong gan. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra nếu người bệnh gặp phải một số triệu chứng như:
Bác sĩ thường chỉ định cho bạn chọc sinh thiết gan trong trường hợp xuất hiện khối u hay có khối trên gan, kết quả từ những hình thức xét nghiệm gan khác biểu hiện điểm bất thường.
Mặc dù những kỹ thuật xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, CT có thể hỗ trợ bác sĩ xác định khu vực cần thăm khám, kiểm tra, thế nhưng không phải lúc nào các phương pháp trên cũng giúp bác sĩ đưa ra kết luận, chẩn đoán chính xác hay chọn được phác đồ điều trị tối ưu. Do đó, người bệnh cần tiến hành sinh thiết.
Sinh thiết là phương pháp thường liên quan đến bệnh ung thư. Thế nhưng không có nghĩa là bạn mắc ung thư khi được bác sĩ chỉ định làm sinh thiết. Kỹ thuật này còn giúp bác sĩ phát hiện những vấn đề khác ngoài ung thư đã khiến bạn gặp triệu chứng bất thường,…
Bên cạnh đó, sinh thiết gan cũng hỗ trợ bác sĩ theo dõi tình trạng của gan sau khi cấy ghép, xác định, đánh giá hiệu quả chữa trị. Mức độ nghiêm trọng của bệnh lý về gan cũng được thể hiện thông qua kết quả sinh thiết, giúp bác sĩ đề ra phương hướng điều trị phù hợp, hiệu quả.
Bên cạnh việc tìm hiểu sinh thiết gan để làm gì, bạn nên biết trường hợp nào được chỉ định và chống chỉ định thực hiện phương pháp này, cụ thể như sau:
Dưới đây là những chỉ định được đặt ra cho thủ thuật sinh thiết gan:
Chỉ định thường gặp nhất là u gan. Gan hiện có nhiều hình thức tổn thương lan tỏa hay dạng khối với hình ảnh đa dạng được thể hiện trên cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính, siêu âm. Thế nhưng có nhiều trường hợp không thể thấy hình ảnh rõ ràng, khiến bác sĩ gặp khó khăn trong việc xác định tính chất của khối u.
Phác đồ chữa trị ung thư gan phức tạp, khá tốn kém, do đó phát hiện căn bệnh này từ sớm có ý nghĩa rất quan trọng. Vì thế, sinh thiết u gan cũng trở thành thủ thuật cấp thiết. Bên cạnh đó, nếu kết quả nghiên cứu hình ảnh hoặc xét nghiệm máu của bạn cho thấy nguy cơ gặp vấn đề về gan thì bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết gan.
Trường hợp chống chỉ định sinh thiết gan gồm có:
Về cơ bản, thủ thuật sinh thiết gan gồm có 3 loại là sinh thiết bằng nội soi, sinh thiết qua tĩnh mạch tại cổ và sinh thiết qua da. Trên thực tế, loại được dùng nhiều nhất là hình thức sinh thiết qua da.
Người bệnh sẽ được bác sĩ gây tê cục bộ trước khi bắt đầu thực hiện sinh thiết. Một loại kim đặc biệt sẽ được bác sĩ dùng để đâm từ da vào mô bên dưới da, qua cơ liên sườn và phúc mạc rồi đến gan. Lúc này, bác sĩ sẽ thực hiện thao tác lấy mảnh gan nhỏ làm sinh thiết.(2)
Người bệnh sẽ được bác sĩ thực hiện bước gây mê toàn thân. Thông qua vết rạch hoặc vết cắt nhỏ, bác sĩ sẽ đưa một ống nội soi vào da. Một máy quay video có kích thước rất nhỏ sẽ được gắn vào ống. Lúc này, hình ảnh bên trong bụng sẽ thể hiện lên màn hình máy tính. Sau đó, bác sĩ sẽ luồn kim qua một ống khác để tiến hành lấy mẫu ra.
Đọc đến đây, chắc hẳn bạn đã biết sinh thiết gan là gì, có vai trò ra sao, kỹ thuật thực hiện cũng như các trường hợp chỉ định và chống chỉ định thế nào. Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu về quy trình khi tiến hành sinh thiết gan, gồm các bước cơ bản dưới đây:
Trước khi sinh thiết, bạn cần thực hiện một số việc để có sự chuẩn bị tốt nhất, giúp thủ thuật diễn ra thuận lợi, cụ thể như sau:
Vậy thực hiện sinh thiết gan như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu với 3 kỹ thuật sinh thiết cụ thể dưới đây:
Mẫu mô gan sau khi lấy ra sẽ được gửi đi kiểm tra ở phòng thí nghiệm. Người bệnh sẽ được chuyển đến phòng hồi sức sau khi hoàn tất quá trình sinh thiết. Y tá sẽ tiến hành theo dõi nhịp thở, mạch và huyết áp của bạn.
Người bệnh cần nghỉ ngơi từ 2 – 4 tiếng. Vài giờ sau khi sinh thiết, người bệnh có thể được lấy mẫu máu để kiểm tra, đánh giá tình trạng mất máu bên trong.
Người bệnh và thân nhân sẽ được tư vấn, hướng dẫn về cách chăm sóc sức khỏe, vết thương sau khi sinh thiết. Hình thức chăm sóc cũng sẽ có điểm khác biệt giữa các kỹ thuật sinh thiết. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ xem bao giờ thì bản thân có thể sinh hoạt lại như bình thường. Người bệnh không nên lái xe sau khi sinh thiết vì thuốc an thần có thể vẫn còn tác dụng. Bạn nên nhờ người thân đưa mình về nhà để đảm bảo an toàn.
Mẫu mô sẽ được nhà nghiên cứu bệnh học xem xét, tìm ra những tổn thương, dấu hiệu bệnh lý ở gan. Người bệnh có thể đến nhận kết quả theo lịch hẹn hoặc khi đi tái khám. Kết quả có thể là bình thường hoặc xuất hiện điểm bất thường (chỉ ra bệnh về gan).
Kết quả sẽ được bác sĩ đọc và giải thích cho người bệnh hiểu. Lúc này, kết quả chẩn đoán có thể là một căn bệnh tại gan. Bác sĩ cũng có khả năng cho bạn biết bệnh gan đang ở giai đoạn nào, mức độ nặng nhẹ ra sao. Tùy vào cấp độ bệnh nhẹ, trung bình hay nặng, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và đề xuất phương pháp chữa trị phù hợp.
Nếu được xuất viện về nhà sau khi sinh thiết, bạn nên dành một khoảng thời gian nhất định để nằm nghỉ ngơi. Bạn cần tránh căng thẳng hoặc ho mạnh. Vị trí dùng kim đâm vào để sinh thiết có thể bị nhức kéo dài khoảng 1 tuần tùy vào cơ địa từng người. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc giảm đau nếu chưa có chỉ định của bác sĩ. Vì aspirin hay một số loại thuốc giảm đau có thể khiến nguy cơ chảy máu gia tăng.
Trong khoảng 1 tuần đầu, hãy tránh nâng vật nặng và chú ý hơn đến cách sinh hoạt. Người bệnh cũng cần tránh dùng thuốc chống đông trong nhiều ngày và chăm sóc vết thương cẩn thận. Người bệnh có thể ăn uống bình thường trừ khi nhận chỉ định khác từ bác sĩ. Bạn nên đi thăm khám ngay nếu gặp phải dấu hiệu bất thường dưới đây:
Các thắc mắc sinh thiết gan để làm gì, thực hiện như thế nào,… đều đã được giải đáp. Tiếp theo, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ giúp bạn trả lời thêm một số câu hỏi thường gặp khác có liên quan đến thủ thuật sinh thiết gan như sau:
Sinh thiết gan vốn là phương pháp an toàn nếu được thực hiện bởi bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, thủ thuật này vẫn tiềm ẩn một số biến chứng, rủi ro, gồm có:
Như đã đề cập ở trên, người bệnh sau khi chọc sinh thiết gan có thể cảm thấy đau tại vị trí làm thủ thuật. Tuy nhiên, tình trạng này thường nhẹ và sẽ sớm thuyên giảm theo thời gian. Người bệnh có thể được bác sĩ kê đơn thuốc giúp làm giảm đau hữu hiệu.
Bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh vận động mạnh sau khi sinh thiết gan để vết thương nhanh chóng lành, hạn chế cảm giác đau đớn. Nếu triệu chứng đau gia tăng nghiêm trọng, bạn hãy đến gặp bác sĩ thăm khám để được hỗ trợ, xử trí kịp thời.
Quá trình sinh thiết gan sẽ diễn ra an toàn, thuận lợi nếu người bệnh thực hiện tại bệnh viện lớn, uy tín, có trang thiết bị hiện đại, tân tiến, quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn. Thế nhưng sinh thiết gan vẫn tồn tại một số rủi ro nhất định, người bệnh cần lưu ý để chủ động phòng tránh.
Nếu chẳng may gặp biến chứng bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế thăm khám ngay để nhận được sự hỗ trợ từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay chữa trị tại nhà.
Quá trình xem xét, đánh giá mẫu mô gan tại phòng thí nghiệm có thể kéo dài trong khoảng một vài tuần. Sau đó, cơ sở y tế sẽ trả kết quả cho người bệnh. Người bệnh có thể nhận kết quả khi đến bệnh viện tái khám hoặc được thông báo qua điện thoại.
Thời gian trả kết quả sinh thiết gan ở mỗi cơ sở y tế sẽ khác nhau. Điều này còn tùy thuộc vào chất lượng dịch vụ, trình độ chuyên môn của nhà nghiên cứu bệnh học, máy móc, trang thiết bị,… Bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để biết thời gian nhận kết quả chính xác.
Để đặt lịch thăm khám về bệnh gan cũng như sinh thiết gan, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Sinh thiết gan quả thật là thủ thuật hữu ích, giúp bác sĩ xác định, đánh giá các bệnh lý về gan chính xác. Phương pháp này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc chẩn đoán, chữa trị bệnh ung thư gan. Thế nhưng, người bệnh cần thực hiện sinh thiết ở bệnh viện lớn, uy tín để đảm bảo an toàn, hạn chế biến chứng.
