Rạn da tuổi dậy thì tuy không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ và tác động tiêu cực đến ngoại hình, sự tự tin. Vậy rạn da tuổi dậy thì là gì? Nguyên nhân do đâu? Bài viết này, bác sĩ nội trú chuyên khoa I Lý Thiên Phúc, Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM đưa ra thông tin tổng quan về rạn da tuổi dậy thì và một số hình ảnh dễ nhận biết.
Rạn da tuổi dậy thì là tình trạng xuất hiện những đường rạn da màu đỏ, tím dần đổi thành màu trắng ở trên da bụng, mông, đùi hoặc các khu vực khác trên cơ thể. Các vết rạn da có thể ảnh hưởng đến ngoại hình, đặc biệt ở vùng nổi bật như bụng, đùi, ngực và mông khiến trẻ cảm thấy tự ti. (1)
Một số hình ảnh vết rạn da ở tuổi dậy thì, bao gồm:
Rạn da ở tuổi dậy thì xảy ra do:
Trong thời kỳ dậy thì, cơ thể thay đổi hormone gồm estrogen, progesterone ở nữ giới và testosterone ở nam giới. Sự thay đổi này làm gián đoạn quá trình sản xuất collagen và elastin (loại protein thiết yếu chịu trách nhiệm duy trì độ đàn hồi và mịn màng của da) nên khiến da dễ rạn. Một số hormone có thể làm tăng lượng cortisol trong cơ thể cũng có thể làm giảm độ đàn hồi của da.
Ở tuổi dậy thì, cơ thể tăng trưởng nhanh, da không kịp thích nghi với tốc độ tăng trưởng nên co giãn, gây đứt gãy các sợi collagen và elastin, tạo thành vết rạn da.
Cơ thể trong giai đoạn dậy thì phát triển và tăng cân nhanh trong thời gian ngắn, nhiều trẻ thừa cân, béo phì. Điều này có thể khiến da căng và hình thành vết rạn.
Chế độ ăn uống thiếu hụt các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe làn da, đặc biệt là vitamin A, C, E, kẽm và protein có thể làm giảm khả năng tái tạo và duy trì độ đàn hồi của da. Đặc biệt, vitamin C rất quan trọng cho quá trình tổng hợp collagen nên nếu cơ thể thiếu sẽ dễ rạn da tuổi dậy thì.
Da thiếu độ ẩm sẽ kém đàn hồi và dễ tổn thương hơn khi bị kéo căng. Việc uống không đủ nước cũng góp phần làm da khô hơn, dễ dẫn đến rạn da tuổi dậy thì.
Ngoài các yếu tố môi trường, khuynh hướng di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguyên nhân gây rạn da ở trẻ trong giai đoạn dậy thì. Nếu trong gia đình có người rạn da, trẻ ở tuổi dậy thì cũng có nguy cơ cao xuất hiện vết rạn trên da.
Một số vị trí da thường rạn ở tuổi dậy thì, bao gồm:
Đùi là vị trí phổ biến dễ rạn da nhất ở tuổi dậy thì do sự phát triển nhanh của cơ và mô mỡ. Các vết rạn da ở đùi thường xuất hiện ở mặt trong hoặc sau đùi – nơi da thường bị kéo căng nhiều nhất.
Vùng mông dễ rạn do thường xuyên chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể khi ngồi. Đặc biệt, khi cơ thể tăng cân nhanh, vết rạn da mông có thể lan rộng thành mạng lưới.
Bụng là khu vực nhạy cảm dễ xuất hiện vết rạn khi thay đổi kích thước đột ngột trong giai đoạn dậy thì. Vết rạn thường xuất hiện theo chiều ngang hoặc dọc quanh rốn.
Ở nữ giới, ngực phát triển nhanh khiến da kéo giãn, dễ hình thành rạn. Nam giới cũng có thể bị rạn ngực nếu tăng cân hoặc tập luyện tăng cơ ngực quá nhanh.
Vùng thắt lưng dễ rạn do ít được chú ý chăm sóc và thường xuyên kéo căng khi vận động. Vết rạn ở vị trí này có dạng ngang song song.
Bắp chân và đầu gối có thể xuất hiện rạn do sự phát triển nhanh của cơ bắp. Vết rạn ở chân thường khó phát hiện sớm do vị trí khuất tầm nhìn.
Một số dấu hiệu nhận biết rạn da ở tuổi thì, bao gồm: (2)
Không, rạn da tuổi dậy thì không tự biến mất hoàn toàn nhưng có thể mờ dần theo thời gian nếu được chăm sóc và điều trị kịp thời. Khi cơ thể ngừng phát triển (18-20 tuổi), vết rạn sẽ chuyển từ màu đỏ hoặc tím sang trắng bạc và trở nên ít rõ hơn nếu được điều trị phù hợp. (3)
Một số cách trị rạn da ở tuổi dậy thì, bao gồm:
Bạn có thể sử dụng mỹ phẩm để dưỡng ẩm hàng nhằm tăng độ đàn hồi cho da. Điều này sẽ giúp da có dãn tốt hơn khi cơ thể phát triển, hạn chế tình trạng hình thành vết rạn.
Hiện có nhiều loại kem, lotion, gel và dầu trị rạn da được bán trên thị trường. Các sản phẩm này thường chứa các thành phần như:
Lưu ý khi sử dụng:
Bạn có thể massage vùng da bị rạn với dầu tự nhiên, như: dầu dừa, dầu ô liu và dầu hạnh nhân để cải thiện vết rạn da.
Trẻ ở tuổi dậy thì hãy ăn uống đầy đủ dưỡng chất để da khỏe, gồm:
Một số trường hợp rạn nặng, bạn có thể đến gặp bác sĩ để được tư vấn các phương pháp như:
Rạn da độ tuổi dậy cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu nếu:
Một số cách ngừa rạn da tuổi dậy thì, bao gồm:
Dưỡng ẩm da đều đặn sẽ giúp da mềm, tăng độ đàn hồi và giảm nguy cơ hình thành vết rạn. Bạn hãy tham khảo kem dưỡng chứa thành phần như vitamin E, HA hoặc dầu tự nhiên như dầu dừa, dầu oliu.
Tăng hoặc giảm cân quá nhanh là một trong những nguyên nhân chính gây rạn da. Vì vậy, bạn nên kiểm soát cân nặng hợp lý, tránh thay đổi đột ngột để ngừa rạn da.
Bạn hãy ăn uống đầy đủ chất, đặc biệt nhiều rau xanh, quả mọng, quả bơ và thịt để thúc đẩy sự phát triển của collagen, giúp da đàn hồi và không hình thành vết rạn trong quá trình cơ thể tăng trưởng nhanh khi dậy thì. Đồng thời, hạn chế ăn đồ ngọt và nước ngọt để hạn chế sự rạn da do tăng cân. Hơn nữa, lượng đường dư thừa trong cơ thể sẽ làm hỏng collagen, tăng khả năng hình thành vết rạn da.
Uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp cơ thể, đặc biệt làn da đủ ẩm ít căng, rách và rạn trong giai đoạn dậy thì, cơ thể đang phát triển nhanh.
Tập thể dục đều đặn giúp máu lưu thông tốt, tăng cường trao đổi chất và thúc đẩy sản sinh collagen, giảm nguy cơ rạn da.
Ở tuổi dậy thì, da đặc biệt nhạy cảm và dễ tổn thương. Khi cảm thấy ngứa hoặc khó chịu, trẻ đừng gãi hoặc chà xát mạnh vì có thể dễ gây rạn da.
Quần áo quá chật hoặc chất liệu cứng có thể gây ma sát, làm tổn thương da. Hãy chọn trang phục thoải mái, chất liệu mềm, thấm hút mồ hôi như cotton để giảm kích ứng và hỗ trợ quá trình phục hồi da.
Khách hàng nếu nhận thấy có tình trạng rạn da ở tuổi dậy thì hãy đến Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 và Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Tại 2 cơ sở y tế này có các chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc điều trị vấn đề về da như rạn da, mụn, thâm mụn… Hơn nữa, tại đây còn có nhiều trang thiết bị, máy móc làm đẹp nội khoa hiện đại từ nhiều nước trên thế giới như laser CO2 fractional, laser pico… sẽ hỗ trợ bác sĩ đưa ra liệu trình điều trị rạn da chuyên sâu tốt, nhanh và an toàn.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Rạn da tuổi dậy thì khá phổ biến, xảy ra trong quá trình cơ thể phát triển vượt bậc về chiều cao, cân nặng và sự thay đổi hormone. Thông qua bài này, các bạn trẻ và phụ huynh sẽ hiểu rõ các vị trí dễ rạn (đùi, mông, bụng…) và nguyên nhân (tăng trưởng nhanh, thiếu dưỡng ẩm, yếu tố di truyền). Điều này sẽ giúp các bạn trẻ chủ động ngừa tình trạng hình thành vết rạn da trên cơ thể bằng cách dưỡng ẩm da, kiểm soát cân nặng ổn định và bổ sung dinh dưỡng hợp lý.
