Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn mãn tính gây đau và viêm khắp cơ thể, thường ảnh hưởng đến da, khớp và các cơ quan nội tạng. Chế độ ăn uống không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh nhưng khi mắc bệnh lupus ban đỏ nên ăn gì và kiêng ăn gì cũng rất quan trọng, có thể cải thiện được diễn tiến của bệnh, tăng sức đề kháng và phòng ngừa các biến chứng bệnh.
Lupus ban đỏ (hay còn gọi là lupus ban đỏ hệ thống SLE) là một bệnh tự miễn, có biểu hiện và gây biến chứng trên khắp các cơ quan của cơ thể. Bệnh nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể đe dọa đến tính mạng. Hơn 90% bệnh lupus ban đỏ xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Giống như các bệnh tự miễn khác, ở lupus ban đỏ do các kháng thể chống lại các kháng nguyên như ADN, Ro, Sm, dễ hiểu hơn là thay vì chống lại nhiễm trùng, bệnh tật thì nó lại tấn công vào các mô khỏe mạnh và gây tổn thương đến nhiều cơ quan như da, thận, thần kinh, phổi, tim mạch và cơ xương khớp gây viêm, đau.
Triệu chứng thường gặp và được khám nhiều nhất của lupus ban đỏ gồm:
Xem thêm: Hoại tử chỏm xương đùi là gì?
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc có thể làm giảm nhiều triệu chứng của bệnh lupus ban đỏ, nhưng lựa chọn thay đổi lối sống, đặc biệt là chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến cách bệnh lupus gây ra cho các bộ phận trên cơ thể. Cùng đi tìm hiểu chế độ ăn uống phù hợp cho người bệnh lupus ban đỏ là gì ở phần tiếp sau đây.
Lupus ban đỏ khó có thể điều trị dứt điểm, nhưng vẫn có thể giảm đáng kể triệu chứng của bệnh, giúp bệnh nhân kéo dài tuổi thọ nếu như điều trị đúng. Chế độ ăn ảnh hưởng đến bệnh lupus ban đỏ rất nhiều, có thể chống được các đợt cấp của bệnh. Thế nên, cần thay đổi lối sống sinh hoạt, cân bằng dinh dưỡng, ăn nhiều thực phẩm có lợi cho người mắc bệnh lupus để giúp:
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn dịch, có nghĩa là hệ thống miễn dịch của cơ thể hoạt động chống lại chính nó. Do đó, bất cứ thứ gì ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch đều có nguy cơ làm tăng tác động tiêu cực đến tình trạng tự miễn dịch như lupus. Một số loại thực phẩm phổ biến cần tránh bao gồm: (1)
Thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt cừu, thịt ngan… chứa các chất gây viêm tự nhiên, sẽ làm các triệu chứng của lupus ban đỏ trở nên nặng nề hơn. Ngoài ra, thịt đỏ cũng không tốt cho tim mạch, nên cần tránh sử dụng chúng trong các bữa ăn hằng ngày để tránh bùng phát cơn đau và viêm.
Thực phẩm chứa chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa hoàn toàn không tốt cho sức khỏe, gia tăng nồng độ cholesterol, tăng nguy cơ đau tim ở người bị lupus ban đỏ. Chưa kể nếu chất béo bão hòa kết hợp với thực phẩm giàu tinh bột còn tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường hay máu nhiễm mỡ. Có thể nhận biết được chất béo bão hòa ở một số loại thức ăn chứa chất béo từ mỡ động vật, thịt đỏ, dừa, dầu cọ… (2)
Thực phẩm chế biến sẵn thì cấu trúc thực phẩm ban đầu đã bị thay đổi, đã được đông lạnh, sấy khô, lên men và thêm các gia vị như đường, muối nên thành phần chất dinh dưỡng đã thay đổi ít nhiều, chứa thêm chất bảo quản, natri nên không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là người đang bị lupus.
Người bị lupus có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn người bình thường. Trong khi đó, muối được xem là kẻ thù của tim mạch. Nên tránh ăn muối để hạn chế nguy cơ đau tim, cao huyết áp. Nên ăn nhạt hơn hoặc thay thế bằng các gia vị nêm nếm khác như thảo mộc, nghệ,…
Chất kích thích như rượu, bia có thể làm tăng tác dụng phụ của thuốc, gây ra nguy cơ viêm loét dạ dày, chảy máu, suy giảm chức năng gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy rượu bia sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc warfarin, tác dụng phụ lên gan của methotrexate.
Các loại đồ uống như trà, cà phê, nước có ga, tăng lực sẽ là giảm hấp thụ sắt, khiến cơ thể thêm căng thẳng nên người bị lupus ban đỏ nên tránh sử dụng.
Các chất trong tỏi như allicin, ajoene và thiosulfinates, có thể tăng cường các tế bào bạch cầu, thường giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân lupus, sự tích điện này đối với hệ thống miễn dịch có thể dẫn đến bùng phát. Một lượng nhỏ tỏi có thể không gây ra vấn đề gì lớn, nhưng cần tránh khi có thể để hạn chế cơn đau. (3)
Lá đinh lăng, cỏ đinh lăng và mầm cỏ đinh lăng có chứa một loại axit amin được gọi là L-canavanine, có tác dụng kích thích hệ thống miễn dịch. Nên cũng cần tránh sử dụng hằng ngày.
Rau mùi, cần tây chứa axit amin gây tăng mệt mỏi, đau cơ. Để tránh những cơ đau không đáng có của lupus nên tránh ăn chúng.
Các cây, quả thuộc họ nhà cà như cà chua, cà tím, khoai tây, ớt chuông… chứa nhiều chất dinh dưỡng nhưng chúng hoàn toàn không phù hợp với người bị lupus ban đỏ. Bởi chúng chứa chất chống lại ký sinh trùng và mầm bệnh, có thể làm trầm trọng các triệu chứng của bệnh rối loạn tự miễn.
Một số thực phẩm có chứa các chất giúp tăng cường miễn dịch một cách tự nhiên. Bệnh lupus ban đỏ nên gì để hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, tránh bùng phát và viêm rất quan trọng nên hãy ghi nhớ những loại sau:
Các loại thuốc điều trị lupus có thể làm cạn kiệt canxi của cơ thể, tăng nguy cơ loãng xương, thậm chí là gãy xương. Thế nên, bổ sung thêm nhiều thực phẩm giàu canxi và vitamin D để giúp xương chắc khỏe hơn từ: sữa, phô mai, sữa chua, đậu hũ, rau lá xanh đậm, cải bó xôi, bông cải xanh, ngũ cốc, nấm, cá hồi, cá mòi…
Thực phẩm giàu Omega-3 được biết đến có tác dụng giảm viêm, giảm nguy cơ huyết áp cao cũng như cải thiện tâm trạng và sức khỏe tim mạch. Axit béo omega – 3 còn kiểm soát triglyceride. Các loại thực phẩm chứa nhiều omega -3 như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích, hàu, tôm, rong biển, các loại hạt, óc chó, hạt chia…
Các chất chống oxy hóa như Vitamin A, Vitamin B và Vitamin E có thể giúp chống lại chứng viêm và các loại tổn thương tế bào khác. Mặc dù lợi ích chính xác đối với bệnh nhân lupus chưa được chứng minh, nhưng một số bệnh nhân nhận thấy rằng thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa viêm bùng phát. Nên ăn các thực phẩm như trái cây, rau, trà xanh, các loại hạt, đậu.
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ… chứa nhiều chất béo tốt omega – 3, hỗ trợ giảm viêm rất tốt, giảm nguy cơ về tim mạch, huyết áp. (4)
Trái cây và rau củ tốt cho sức khỏe của mọi người và cả người bệnh lupus. Chúng nhiều vitamin A, vitamin C, vitamin E, selen, caroten… chống hóa và giảm viêm sưng. Nên bổ sung nhiều rau củ, trái cây vào các bữa ăn nhẹ, thay thế thức ăn nhanh, sử dụng làm sinh tố, nước ép như cam, bưởi, cherry, nho, việt quất, cải xoăn, cải bó xôi, rau có lá xanh đậm…
Các loại ngũ cốc, đậu và hạt chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như vitamin E, selen, chất đạm, chất xơ tốt. Người bị lupus ban đỏ nên bổ sung ngũ cốc, đậu hạt trong thực đơn hằng ngày như: đậu lăng, đậu nành, đậu hũ, hạt chia, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt điều…
Sữa và các thực phẩm làm từ sữa như phô mai, sữa chua, váng sữa, sữa hạt (sữa đậu nành, sữa óc chó, sữa hạnh nhân…) chứa hàm lượng canxi phong phú và vitamin dồi dào như vitamin D, vitamin B, kẽm, selen… Tốt nhất bạn nên chọn sữa ít béo hoặc tách béo để tránh tăng cân mà vẫn hấp thụ được canxi tốt nhất.
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn thường gặp và có triệu chứng đa dạng nhất. Hiện nay chưa có thuốc đặc trị. Nên khi có bất kỳ triệu chứng cần gặp bác sĩ để thăm khám và điều trị.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như:
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những thông tin cung cấp trên đây sẽ giúp người bệnh lupus ban đỏ biết thêm về những loại thực phẩm khi mắc lupus ban đỏ nên ăn và nên kiêng, giảm thiểu những tác hại nặng nề nhất nếu chẳng may mắc bệnh.
