Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội vừa cấp cứu bệnh nhi 13 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng khó thở, sốt cao, có dấu hiệu suy hô hấp kèm rối loạn tiêu hóa vì biến chứng của bệnh viêm phổi ở trẻ em.
Bé N.A.Q (13 tháng tuổi, Hà Nội) được đưa vào bệnh viện trong tình trạng lừ đừ, thở gấp, co lõm ngực, cơ thể có biểu hiện tím tái, nhịp tim 210 lần/phút kèm tiêu chảy. Mẹ bé cho biết, mấy ngày trước, bé bị ho húng hắng, chảy nước mũi, thở khò khè nhưng không sốt và ăn uống bình thường, nghĩ là con bị sụt sịt do thay đổi thời tiết nên chị đã tự mua thuốc kháng sinh và thuốc ho cho bé uống. Uống được 3 ngày, bé lại ho nhiều hơn, ít bú, thở nhanh, sốt cao, mệt lả, quấy khóc, khó chịu lại bị tiêu chảy nên gia đình vội đưa bé đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Tại đây, sau khi khám và thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán cận lâm sàng, bác sĩ kết luận bé bị viêm phổi nặng, có dấu hiệu suy hô hấp, nhiễm trùng huyết.
BSCKII Phạm Thanh Xuân, Bác sĩ cao cấp khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội, cho biết: “Tình trạng bố mẹ tự ý mua thuốc ho, thuốc kháng sinh cho con uống khi con ho, sổ mũi hiện nay khá phổ biến. Trong khi đó, biểu hiện ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em rất giống các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp khác nên nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể tiến triển nhanh dẫn đến biến chứng nặng, nguy cơ tử vong cao. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là đối tượng dưới 2 tháng tuổi, là nhóm tuổi có nguy cơ mắc và tử vong do viêm phổi cao nhất.”
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính hàng năm có khoảng 150 triệu đợt viêm phổi xảy ra ở trẻ em các nước đang phát triển, trong đó có khoảng 11 triệu trẻ nhập viện. Dù hiện nay đã có nhiều tiến bộ trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị, nhưng viêm phổi vẫn là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Các số liệu thống kê gần đây cho thấy, viêm phổi đã giết 2 triệu trẻ em mỗi năm, nhiều hơn con số tử vong do bệnh AIDS, sốt rét và sởi cộng lại. Ước tính mỗi ngày có khoảng 4.300 trẻ tử vong do viêm phổi trên toàn thế giới, nghĩa là cứ 20 giây lại có 1 trẻ tử vong do căn bệnh này. Riêng tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 2,9 triệu lượt trẻ mắc viêm phổi và do vậy nước ta được xem là 1 trong 15 quốc gia có số lượng trẻ em mắc viêm phổi nhiều nhất thế giới. Hàng năm vẫn có khoảng 4000 trẻ em Việt Nam chết vì viêm phổi.
Do đó, việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em sẽ giúp bố mẹ “phản ứng nhanh” khi trẻ không may mắc bệnh cũng như bảo vệ con một cách tốt nhất.
Viêm phổi ở trẻ em là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp nặng. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng thường gặp nhất, dễ dẫn đến biến chứng nặng và tử vong hơn.
Theo BS CKII Phạm Thanh Xuân, có nhiều nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ nhỏ nhưng “thủ phạm” nguy hiểm và thường gặp nhất là vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae). Vi khuẩn này được lan truyền nhiều nhất qua đường hô hấp (ho, hắt hơi) và lây lan thông qua việc tiếp xúc với người bị bệnh hoặc người khỏe mạnh mang vi khuẩn phế cầu trong người.
“Khi bị viêm phổi phế cầu, trẻ có triệu chứng ho nhiều, ớn lạnh, sốt cao, vã mồ hôi, thở nhanh, đau ngực, đau cơ, mệt mỏi và ho có đờm. Những triệu chứng này dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường nên bố mẹ thường xem nhẹ và mua thuốc điều trị triệu chứng. Trong khi đó, viêm phổi nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ rất nguy hiểm”, bác sĩ Xuân nói.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có thể gây bệnh viêm phổi ở trẻ em như: trẻ nhiễm virus, khu vực có mức độ ô nhiễm cao, trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc…
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thở nhanh là triệu chứng xuất hiện sớm nhất khi trẻ em bị viêm phổi, sớm hơn cả các dấu hiệu có được khi nghe phổi bằng ống nghe và cả khi chụp X-quang. Bố mẹ có thể dễ dàng phát hiện dấu hiệu này ngay tại nhà:
“Không phải tất cả các trường hợp trẻ em bị viêm phổi đều phải nhập viện. Trẻ có thể được thăm khám và theo dõi điều trị tại nhà nếu viêm phổi ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, khi trẻ có các dấu hiệu như đột nhiên bỏ bú/bú kém/bỏ ăn/không ăn uống được, co giật, ngủ li bì, sốt hoặc lạnh, thở khò khè hay tím quanh môi, nổi vân tím toàn thân thì bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để xử trí kịp thời”, bác sĩ Thanh Xuân nói.
Khi thấy trẻ xuất hiện các triệu chứng viêm phổi dưới đây, bố mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Bệnh viêm phổi ở trẻ em diễn biến từ nhẹ đến nặng. Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như:
Hằng năm, một tỷ lệ lớn trẻ em tử vong vì viêm phổi do không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách.
Khi trẻ có các dấu hiệu của viêm phổi cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám và chỉ định chụp X-Quang phổi để chẩn đoán và đánh giá chính xác mức độ tổn thương phổi.
Ngoài ra các xét nghiệm máu, cấy dịch tiết đường hô hấp cũng được tiến hành tùy thuộc vào mức độ của bệnh và để tìm căn nguyên gây bệnh.
Khi đã xác định trẻ em mắc bệnh viêm phổi, tùy vào giai đoạn và nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ có hướng điều trị khác nhau:
“Tùy vào độ tuổi, nguyên nhân và giai đoạn của bệnh, các bác sĩ sẽ cho trẻ uống hoặc tiêm kháng sinh và các thuốc điều trị hỗ trợ khác. Tuy nhiên, vi khuẩn phế cầu – tác nhân hàng đầu gây bệnh viêm phổi ở trẻ em ngày càng tăng mức độ đề kháng với các loại kháng sinh, gây khó khăn trong điều trị. Khi đó, bác sĩ phải dùng kháng sinh liều cao và phối hợp nhiều loại mới có thể điều trị khỏi bệnh cho trẻ”, bác sĩ Thanh Xuân cho biết.
Khi trẻ em bị viêm phổi, bố mẹ cần thực hiện những điều sau:
Bác sĩ Thanh Xuân cũng nói thêm, khi điều trị viêm phổi ở trẻ em tại nhà theo chỉ dẫn của bác sĩ, bố mẹ cần cho trẻ ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tăng lượng chất lỏng trong thực đơn hàng ngày lên, sử dụng thêm máy sục hoặc máy tạo độ ẩm trong phòng của trẻ để tăng độ ẩm không khí…
Viêm phổi ở trẻ em là bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao nhưng có thể phòng ngừa và ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm của bệnh, bằng cách:
Một số tác nhân gây bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể được ngăn ngừa bằng vắc xin.
Xem thêm video: Những mũi vắc xin cần thiết cho trẻ
Mặc dù còn nhiều tác nhân gây bệnh viêm phổi ở trẻ em chưa có vắc xin phòng ngừa nhưng tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch là phương pháp giúp phòng bệnh hiệu quả, trong trường hợp trẻ bị nhiễm trùng cũng nhẹ hơn, thời gian bị bệnh ngắn hơn, ít biến chứng nghiêm trọng hơn.
Triệu chứng ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em rất dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp khác nên thường không được điều trị đúng cách dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khó lường. Do đó, khi có bất kỳ triệu chứng của bệnh viêm phổi, bố mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Với đội ngũ giáo sư, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm và được trang bị máy móc, thiết bị hiện đại, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội đã được chọn làm khoa Vệ tinh của Bệnh viện Nhi Trung Ương. Đây cũng là một trong những chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cung cấp dịch vụ khám và điều trị bệnh cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và thiếu niên.
Hệ thống phòng khám được bày trí ấn tượng như khu vui chơi cao cấp tạo tâm lý thoải mái, vui vẻ cho các bé khi đến khám, điều trị và tiêm phòng. Các khu vực chức năng, phòng nội trú được xây dựng theo tiêu chuẩn khách sạn cao cấp: Phòng nội trú trang bị đầy đủ đồ dùng cá nhân, minibar, tivi màn hình LED, Internet, thiết bị kết nối nhân viên y tế 24/24; 100% hệ thống khí y tế và các thiết bị cấp cứu bố trí tại giường; nhà vệ sinh gắn thiết bị kết nối nhân viên y tế, đèn sưởi…
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội được trang bị các thiết bị kiểm soát nhiễm khuẩn và áp dụng quy trình diệt khuẩn, chống nhiễm khuẩn theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn, lây truyền chéo cho bệnh nhi và nhân viên y tế.
