Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh xa các tác nhân gây dị ứng và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể giúp phòng ngừa và giảm nguy cơ tiến triển nặng của bệnh viêm mũi dị ứng thời tiết.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSNT.CKII Trần Thị Thuý Hằng, Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Viêm mũi dị ứng thời tiết hay còn gọi là viêm mũi dị ứng theo mùa. Đây là bệnh viêm mũi dị ứng có tính chất kéo dài từ năm này qua năm khác và thời điểm khởi phát các triệu chứng sẽ phụ thuộc vào mùa xuất hiện của các tác nhân gây dị ứng như mùa nở hoa của một loại cây nào đó, mùa sâu bướm sinh sôi, mùa ẩm ướt nhiều nấm mốc phát triển, mùa khô lạnh…
BSNT.CKII Trần Thị Thuý Hằng, Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, viêm mũi thời tiết gây ảnh hưởng đến khoảng 20% dân số trên thế giới ở mọi lứa tuổi. Song nguy cơ cao hơn nhiều ở những người bị hen suyễn hoặc eczema và ở những người có tiền sử gia đình bị hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng.
Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện từ thời thơ ấu hoặc ở tuổi trưởng thành và trở nên nghiêm trọng hơn lúc người bệnh còn nhỏ hoặc bước vào độ tuổi từ 30-40. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể thay đổi ở mỗi thời điểm hoặc độ tuổi trong suốt cuộc đời. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố chẳng hạn như sự thay đổi môi trường sống, sự thay đổi của hệ thống miễn dịch…
Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng thời tiết chủ yếu do phấn hoa từ một loài cây thường nở hoa vào mùa nào đó trong năm. Ví dụ:
Nhưng ngoài ra, bị viêm mũi dị ứng thời tiết còn có thể do mạt bụi, nấm mốc, tiếp xúc với hóa chất, lông hoặc phân động vật. Những người bị hen, suyễn cũng thường đồng mắc viêm mũi dị ứng.(1)
Bác sĩ Thuý Hằng cho biết, các triệu chứng của viêm mũi dị ứng thời tiết ở mỗi người khác nhau. Mặc dù thuật ngữ “viêm mũi” chỉ đề cập đến các triệu chứng ở mũi, nhưng nhiều người cũng có các triệu chứng ảnh hưởng đến mắt, cổ họng và tai. Giấc ngủ cũng có thể bị gián đoạn.
Các triệu chứng viêm mũi dị ứng thời tiết có thể bao gồm:
Để xác định một người có mắc viêm mũi dị ứng thời tiết hay không, bác sĩ cần kết hợp nhiều chẩn đoán.
Chẩn đoán viêm mũi dị ứng thường được thực hiện trên lâm sàng dựa trên các triệu chứng đặc trưng và đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc kháng histamin hoặc corticoid xịt mũi. Theo bác sĩ Thuý Hằng việc chẩn đoán bệnh sẽ dễ dàng hơn nếu bệnh nhân có các triệu chứng theo mùa, hoặc xác định rõ một nguyên nhân khởi phát hay có nhiều hơn một tác nhân gây kích thích, bao gồm cả chất gây dị ứng và chất kích thích.
Do đó, người bệnh cần:
Bên cạnh chẩn đoán lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm để kết hợp chẩn đoán chính xác hơn, bao gồm:
Chẩn đoán phân biệt là phân biệt viêm mũi dị ứng thời tiết với các dạng viêm mũi có nguồn gốc không dị ứng (còn gọi là viêm mũi vận mạch), viêm mũi mạn tính không do dị ứng, viêm mũi hỗn hợp và viêm mũi do virus.
“Cần nghi ngờ viêm mũi do nhiễm virus nếu bệnh nhân là trẻ em và thời điểm xuất hiện các triệu chứng là vào mùa xuân hoặc tháng 9. Bởi vì viêm mũi do virus rhinovirus (2) có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở trẻ em trong tháng 9 và mùa xuân”, bác sĩ Thuý Hằng lưu ý.
Viêm mũi dị ứng thời tiết có thể điều trị bằng các phương pháp như sau:
Theo bác sĩ Thuý Hằng các lựa chọn điều trị bằng thuốc thường bao gồm thuốc kháng histamin H1, corticoid dùng xịt mũi và thuốc đối kháng thụ thể leukotriene. Ba loại thuốc này không chỉ đặc hiệu với chứng viêm mũi dị ứng theo mùa mà còn với cả viêm mũi dị ứng lâu năm.(3)
Thuốc kháng histamin dạng uống thường có tác dụng nhanh chóng nên bất kỳ khi nào có các triệu chứng, người bệnh có thể dùng ngay.
*Bác sĩ Thuý Hằng lưu ý, tác dụng của thuốc kháng histamin đối với các triệu chứng, đặc biệt là nghẹt mũi khá khiêm tốn nên kết quả điều trị sẽ tốt hơn nếu kết hợp với thuốc thông mũi. Tuy nhiên, người bệnh cần dùng thuốc kết hợp theo chỉ định của bác sĩ vì chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như viêm mũi do thuốc hoặc giảm hiệu quả khi điều trị đến ngày thứ 3. Người bệnh chỉ nên dùng các loại thuốc này trong thời gian ngắn, không nên dùng kéo dài để tránh nguy cơ lờn thuốc.
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể kết hợp một số cách trị viêm mũi dị ứng thời tiết tại nhà sau đây để cải thiện các triệu chứng.
Theo bác sĩ Thuý Hằng, việc phòng ngừa viêm mũi dị ứng theo mùa quan trọng nhất là cần tránh xa các tác nhân gây dị ứng và tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Theo đó, người dân nên:
Bác sĩ Thuý Hằng giải đáp các thắc mắc thường gặp về bệnh viêm mũi dị ứng thời tiết.
Viêm mũi dị ứng thời tiết có thể điều trị được bằng thuốc và phòng ngừa bằng cách tránh xa các tác nhân gây dị ứng.
Những trẻ có cơ địa nhạy cảm, mắc bệnh hen suyễn dễ bùng phát các triệu chứng viêm mũi dị ứng khi thời tiết giao mùa. Chẳng hạn như trẻ sẽ bị viêm mũi dị ứng thời tiết lạnh ở những ngày cuối thu, đầu đông.
Viêm mũi dị ứng là tình trạng viêm các niêm mạc phủ trong hốc mũi do các tác nhân dị ứng gây ra.
Trong đó, xoang là các xương rỗng, mỗi bên mặt bao gồm một xoang trán, một xoang hàm, một xoang bướm và 15-17 xoang sàng có liên quan đặc biệt tới hốc mũi. Viêm xoang dị ứng là tình trạng viêm lớp niêm mạc phủ trong xoang do các tác nhân gây dị ứng.
Niêm mạc các xoang cạnh mũi và hốc mũi là một thể thống nhất, các bệnh lý viêm mũi dị ứng và viêm xoang dị ứng được gọi chung là viêm mũi xoang dị ứng.
Viêm mũi dị ứng thời tiết không phải là một bệnh lý cấp tính đe dọa tính mạng, nhưng có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe, tinh thần làm suy giảm khả năng học tập, lao động do chứng nghẹt mũi gây ra. Thêm nữa, nếu không được điều trị sớm, các biến chứng của viêm mũi dị ứng theo mùa có thể bội nhiễm gây biến chứng viêm tai giữa, viêm màng não… đe dọa tính mạng.
Bác sĩ Thuý Hằng khuyên, khi nghi ngờ mắc viêm mũi dị ứng thời tiết, đặc biệt là ở trẻ em, tốt nhất người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Tai Mũi Họng để thăm khám nhằm phát hiện đúng bệnh và có phương pháp điều trị khoa học, hiệu quả.
Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị thăm khám, chẩn đoán, điều trị chuyên sâu các bệnh lý về tai mũi họng, trong đó có viêm mũi dị ứng thời tiết. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành giỏi nghề, giàu kinh nghiệm, lại được hỗ trợ bởi hệ thống trang thiết bị khám chữa bệnh hiện đại bậc nhất như Máy bào mô Microdebrider của Medtronic (Mỹ), máy nội soi XION của Đức, Hệ thống máy COBLATOR của Smith Nephew (Mỹ)… sẽ giúp cho việc khám chữa bệnh chuyên nghiệp, hiệu quả cao.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
