Trượt đốt sống thắt lưng dù không đe dọa trực tiếp tới tính mạng nhưng bệnh lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống. Người bệnh cần điều trị sớm, tránh chủ quan, xem nhẹ các triệu chứng bệnh.
Trượt đốt sống hay lệch đốt sống thắt lưng là tình trạng đốt sống trên trượt ra phía trước hoặc ra phía sau so với đốt sống dưới. Tình trạng này khiến người bệnh bị đau thắt lưng, đi đứng khó khăn, thường đau lan xuống một hay hai chân.
Ở người trưởng thành, tỷ lệ mắc phải tình trạng trượt đốt sống là 4-6%. Người bệnh có thể sống chung với bệnh trong nhiều năm mà không biết do không xuất hiện triệu chứng. Đốt sống bị trượt do thoái hóa thường xảy ra ở người trên 60 tuổi, phổ biến ở nữ giới hơn nam giới. (1)
Xem thêm: Trượt đốt sống ra trước là gì?
Trượt đốt sống được phân thành 5 cấp độ theo tiêu chuẩn Meyerding. Mỗi cấp độ trượt được xác định dựa theo tỉ lệ trên phim chụp X quang quy ước ở tư thế nghiêng. Tỷ lệ trượt đốt sống được tính bằng khoảng cách trượt với độ rộng của thân đốt sống trượt, cụ thể: (2)
Tình trạng trượt của đốt sống thường xảy ra ở những vị trí L3-L4, L4-L5, hoặc thường gặp nhất là L5-S1. Những nguyên nhân phổ biến gây trượt đốt sống gồm: (3)
Tình trạng này xảy ra khi cột sống của thai nhi không hình thành như bình thường trước khi sinh. Các đốt sống bị lệch, làm tăng nguy cơ trượt đốt sống trong hoạt động thường ngày sau này của người bệnh.
Đốt sống bị trượt do một khiếm khuyết ở eo (gai đốt sống) gây ra. Trượt loại II thường xuất hiện ở thanh thiếu niên hoặc thanh niên là vận động viên và những người bị chấn thương rất nhẹ. Nguyên nhân là do sự suy yếu của những thành phần sau cột sống bởi khiếm khuyết bẩm sinh mỏm gai (khuyết eo đốt sống).
Ở hầu hết các người bệnh trẻ tuổi, khiếm khuyết là kết quả của một chấn thương do sử dụng quá mức hay gãy xương do áp lực với mức L5 là mức phổ biến nhất.
Trượt đốt sống do thoái hóa khớp xảy ra đồng thời với viêm xương khớp. Bệnh lý có thể xảy ra ở những người bệnh trên 60 tuổi và bị viêm xương khớp. Tỷ lệ nữ giới mắc phải tình trạng này cao gấp 6 lần so với nam giới.
Đốt sống bị trượt do khuyết eo hay do thoái hóa là phổ biến nhất.
Do gãy xương, trật khớp hoặc chấn thương khác gây trật đốt sống.
Tình trạng nhiễm trùng, ung thư hoặc các bất thường về xương khác cũng có thể khiến đốt sống bị xô lệch.
Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường không có triệu chứng hay chỉ gặp các cơn đau lưng thoáng qua.
Trong giai đoạn đau thắt lưng, người bệnh bị đau lưng nhiều, đau khi đi, đứng lâu, cúi ngửa cột sống. Sau đó, cơn đau lan xuống đến mông, đùi, cẳng chân và bàn chân, đôi khi đi kèm tê, đau tăng lên khi ho và hắt hơi.
Triệu chứng đau tăng khi cột sống phải chịu lực, thuyên giảm khi người bệnh nằm nghỉ. Thêm vào đó, người bệnh gặp nhiều khó khăn khi chuyển đổi tư thế từ ngồi sang đứng lên. Một số trường hợp có thể cảm nhận được sự trượt của đốt sống khi cúi hoặc ngửa.
Trong giai đoạn nặng, người bệnh thay đổi tư thế và dáng đi, xuất hiện triệu chứng co cứng cơ ở thắt lưng và căng cơ tại mặt trong đùi, đi hơi khom lưng về trước, có thể kèm theo vẹo cột sống sang một bên.
Lâu dần, người bệnh sẽ bị đau cột sống thắt lưng mạn tính từng đợt, đau theo cơn. Tần suất cơn đau xuất hiện dày đặc hơn. Khi người bệnh dùng áo nẹp cột sống, các triệu chứng sẽ thuyên giảm rõ rệt.
Khi thăm khám ở tư thế đứng, người bệnh có những dấu hiệu cong vẹo cột sống hay khi ưỡn quá mức sẽ giúp người bệnh đỡ đau. Đây là các dấu hiệu đặc trưng, có ý nghĩa trong chẩn đoán bệnh trượt đốt sống.
Ngoài ra, người bệnh sẽ có dấu hiệu đau cách hồi hay đau khi di chuyển, phải ngừng lại, hết đau mới đi tiếp; kết hợp với những triệu chứng tê bì, căng đau ở cả hai chân khi đi lại. Triệu chứng này không xuất hiện khi người bệnh đạp xe. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán phân biệt với bệnh thoát vị đĩa đệm.
Tình trạng này nếu trì hoãn điều trị có thể khiến người bệnh có nguy cơ cao đối mặt với hội chứng chùm đuôi ngựa. Đây là là tình trạng rễ của đám rối thần kinh đuôi ngựa bị chèn ép, ảnh hưởng đến chức năng vận động, cảm giác tới hai chân, bàng quang và trực tràng.
Biến chứng này khi tiến triển nặng có thể dẫn tới tình trạng đại tiểu tiện không tự chủ, tê liệt hai chân vĩnh viễn. Người bệnh thường phải nhập viện trong tình trạng cấp cứu.
Trong chẩn đoán trượt đốt sống, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các kỹ thuật sau: (4)
Phần lớn người bệnh được điều trị nội khoa sẽ cải thiện rõ rệt triệu chứng đau. Đối với người bệnh ở tuổi thiếu niên, nằm nghỉ, dùng áo cố định ngoài và hạn chế những hoạt động gây đau có thể giúp cải thiện những triệu chứng bệnh. Ở người bệnh trưởng thành, điều trị bảo tồn trượt đốt sống thắt lưng gồm:
Tham khảo: Các bài tập chữa trượt đốt sống hiệu quả
Chỉ định đối với người bệnh bị trượt đốt sống thắt lưng trong những trường hợp sau:
Đối với trượt đốt sống thắt lưng, phẫu thuật được thực hiện với 2 mục đích là giải phóng chèn ép thần kinh và làm vững cột sống. Có 3 vấn đề cơ bản trong phẫu thuật điều trị trượt đốt sống, giúp cuộc mổ thành công là:
Hiện nay, trong điều trị ngoại khoa cho các trường hợp trượt đốt sống, phương pháp phẫu thuật nắn chỉnh trượt, cố định cột sống bằng nẹp vít cuống đốt và ghép xương liên thân đốt lối sau mang đến hiệu quả cao, được áp dụng phổ biến nhất tại nhiều bệnh viện lớn.
Để giảm thiểu nguy cơ bị trượt đốt sống, bạn cần lưu ý:
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…
BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trượt đốt sống có thể khiến người bệnh bị đau lưng, khó đi lại, thậm chí dẫn tới tê liệt vĩnh viễn hai chân, đại tiểu tiện không tự chủ… nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời. Vì thế, khi xuất hiện những triệu chứng trượt đốt, người bệnh nên đi tới cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị phù hợp.
