14 báo cáo khoa học cập nhật xu hướng mới nhất trong điều trị béo phì, kiểm soát đường huyết và biến chứng chuyển hóa đã thu hút sự tham dự đông đảo các chuyên gia đầu ngành Nội tiết, Đái tháo đường, Tim mạch, Dinh dưỡng… tại Hội nghị Khoa học Tâm Anh 2025 vào ngày 28/9.
TS.BS Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, đái tháo đường đã trở thành căn bệnh toàn cầu, trong đó đường huyết đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chỉ cần giảm 1% Hba1C trong máu sẽ giảm 21% các biến chứng tử vong liên quan đến đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, biến chứng mạch máu nhỏ, đoạn chi…
Người bệnh đái tháo đường type 2 chỉ cần trì hoãn điều trị 1 năm sẽ tăng 51% nguy cơ đột quỵ, 67% nguy cơ nhồi máu cơ tim, 62% biến cố tim mạch… Kiểm soát tích cực đường huyết từ sớm, phối hợp thuốc Vildagliptin + Metformin giúp đạt mục tiêu nhanh chóng và giảm biến chứng dài lâu cho bệnh nhân mới chẩn đoán đái tháo đường, giúp rút ngắn thời gian đạt mục tiêu điều trị và giảm biến chứng mạn tính và mang hiệu quả kế thừa.
Đề cập đến gan nhiễm mỡ, TS.BS Trần Hữu Thanh Tùng, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM nhận định, đái tháo đường type 2 và gan nhiễm mỡ là hai bệnh chuyển hóa tương tác chặt chẽ, cùng thúc đẩy tiến triển nặng nề và biến chứng đa cơ quan. Đề kháng insulin, viêm mạn tính, loạn khuẩn ruột và rối loạn acid mật là các cơ chế nền tảng chung của hai bệnh này.
Vì thế, việc sàng lọc gan nhiễm mỡ định kỳ ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 là cần thiết để phân tầng nguy cơ. Việc giảm từ 10% cân nặng đã được chứng minh là cải thiện rõ tình trạng gan, một số loại thuốc như GLP-1RA, SGLT2-I… có vai trò điều trị kép trên đường huyết và gan. “Tiếp cận đa ngành, cá thể hóa là chìa khóa trong quản lý toàn diện đái tháo đường type 2 kèm gan nhiễm mỡ, nhằm ngăn ngừa biến chứng gan – tim – thận”, bác sĩ Tùng khẳng định.
Các biến chứng võng mạc, bàn chân đái tháo đường, biến chứng mạch máu nhỏ, mạch máu lớn cũng được các chuyên gia thảo luận với những số liệu cụ thể và ca lâm sàng đặc trưng. Các chuyên gia nhận định, việc kiểm soát đường huyết ở người bệnh đái tháo đường là yếu tố quan trọng nhất để ngăn ngừa các bệnh liên quan.
Cũng trong phiên hội nghị lần này, vấn đề điều trị thừa cân, béo phì cũng được báo cáo và thảo luận sôi nổi. Các chuyên gia đồng nhận định rằng béo phì không chỉ là chuyện cân nặng mà là bài toán phức tạp, cần tiếp cận đa chuyên khoa, liệu trình cá thể hóa, để người bệnh dễ dàng theo đuổi điều trị.
TS.BS Lê Bá Ngọc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội phân tích kỹ về vấn đề béo phì ở trẻ em. Trong đó cần hiểu đúng nguyên nhân béo phì ở trẻ để có cách tiếp cận phù hợp, tránh định kiến trẻ thừa cân, béo phì do “ham ăn”. Nguyên nhân thừa cân ở trẻ có thể do di truyền, gen hoặc phức tạp hơn là vòng xoắn rối loạn lo âu trầm cảm – rối loạn ăn uống. Bác sĩ Ngọc, nhấn mạnh, điều trị béo phì cho trẻ em chủ yếu vẫn hướng đến các giải pháp tâm lý, kiểm soát hành vi, điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường luyện tập. Điều trị bằng thuốc được sử dụng hỗ trợ chỉ áp dụng đối với những trẻ từ 12 tuổi trở lên.
Theo BS.CKI Võ Trần Nguyên Duy, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, GLP-1 RA đã được chứng minh là liệu pháp nổi bật giúp kiểm soát cơn thèm ăn, giảm cân bền vững và cải thiện rối loạn chuyển hóa.
Ở lĩnh vực tư vấn dinh dưỡng trong điều trị thừa cân béo phì, TS Trần Quyền An, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, việc áp dụng máy móc các chế độ dinh dưỡng và ăn uống kiêng khem thường dẫn đến việc giảm chất lượng cuộc sống, thay đổi thói quen sinh hoạt và gây mệt mỏi cho người bệnh. Hệ quả là việc duy trì điều trị trở nên khó khăn, nhiều bệnh nhân bỏ cuộc, tạo nên một vòng xoắn luẩn quẩn trong quá trình điều trị.
Tất cả các nghiên cứu tổng hợp đều thống nhất rằng “không có chế độ dinh dưỡng nào là tốt nhất để kiểm soát cân nặng cho tất cả mọi người”. Điều quan trọng nhất vẫn là hướng dẫn và giải quyết khó khăn của người bệnh để đạt được tuân thủ. Có nhiều phương pháp can thiệp điều trị cho người thừa cân béo phì, như can thiệp dinh dưỡng, vận động, tâm lý, dùng thuốc, phẫu thuật… Tuy nhiên, cần hiểu rõ mọi phương pháp đều đưa về cơ chế là hạn chế năng lượng đầu và tăng năng lượng đầu ra. Theo hướng dẫn điều trị béo phì của tất cả các hiệp hội trên thế giới, dinh dưỡng và vận động là lựa chọn đầu tiên trong phương pháp điều trị.
“Mọi tư vấn dinh dưỡng đều dựa vào khoa học, nhưng nếu không thực hiện được thì không còn là khoa học nữa”, TS An nhấn mạnh. Vậy nên việc theo sát, hướng dẫn cho người bệnh hiểu và thay đổi được lựa chọn dinh dưỡng, áp dụng vào bữa ăn hàng ngày là quan trọng. Người bệnh cần được giải thích về cơ chế, hiểu thế nào là ăn uống đúng cách. Việc hiểu đó sẽ giúp người bệnh dễ dàng tuân thủ.
Giảm cân có hiệu quả rõ rệt nếu được can thiệp đúng, đủ với sự phối hợp của các chuyên khoa dinh dưỡng, vận động, tâm lý và chuyển hóa. Phác đồ điều trị béo phì tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được xây dựng theo chuẩn quốc tế và đã chứng minh hiệu quả rõ rệt, càng theo dõi lâu, kết quả càng tốt. Tuy nhiên thách thức hiện nay là tỷ lệ tái khám còn thấp và sự suy giảm tuân thủ tư vấn vận động – dinh dưỡng theo thời gian. Đây là những rào cản cần được cải thiện để tối ưu hiệu quả điều trị lâu dài.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
