Siêu âm viêm ruột thừa là phương tiện chẩn đoán hình ảnh giúp phát hiện các tổn thương ở ruột thừa. Việc chẩn đoán viêm ruột thừa bằng siêu âm cho kết quả chính xác cao, thời gian thực hiện nhanh và không phơi nhiễm tia xạ, thích hợp cho mọi bệnh nhân kể cả trẻ em và phụ nữ mang thai.
Theo giải phẫu học, ruột thừa là một phần của ruột già đoạn manh tràng. Ruột thừa vốn là vết tích của quá trình tiến hóa nhưng vẫn có những vai trò nhất định trong hệ miễn dịch. Ruột thừa bị viêm có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong do nhiễm trùng huyết.
Siêu âm viêm ruột thừa có thể phát hiện bệnh viêm ruột thừa với độ chính xác lên đến khoảng 98%. Phương tiện chẩn đoán hình ảnh này có ý nghĩa rất lớn trong trường hợp đau bụng cấp với mục đích chẩn đoán hoặc loại trừ bệnh viêm ruột thừa cấp. Đồng thời, nó giúp giúp tìm ra các nguyên nhân khác gây đau bụng cấp tương tự như viêm túi thừa manh tràng, viêm túi thừa đại tràng phải, nhồi máu mạc nối, cơn đau quặn thận phải, áp xe cơ thắt lưng chậu phải, viêm vùng chậu phải, thai ngoài tử cung phải, dị vật vùng hố chậu phải, tụ dịch…
Vậy kỹ thuật này được thực hiện như thế nào, có đau không, chi phí bao nhiêu? Để phát hiện viêm ruột thừa siêu âm là đủ chưa hay cần áp dụng thêm các phương pháp hỗ trợ khác?
Siêu âm viêm ruột thừa là phương pháp không xâm lấn, dùng sóng siêu âm để thăm dò cấu trúc của cơ quan trong cơ thể (cụ thể hơn là tại vùng ruột thừa). Máy siêu âm sử dụng sóng cơ học tần số cao, đi xuyên qua các lớp mô cơ thể, sau đó phản hồi lại và được một thiết bị là đầu dò thu nhận và thể hiện trên màn hình.
Siêu âm viêm ruột thừa được bác sĩ cấp cứu chọn lựa như là phương tiện chẩn đoán hình ảnh đầu tay trong chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa cấp, chẩn đoán phân biệt với bệnh lý cấp cứu gây đau bụng cấp khác. Trong vài trường hợp khó như bệnh nhân béo phì, bụng chướng hơi hoặc vị trí ruột thừa bất thường khó khảo sát thì bác sĩ có thể kết hợp thêm các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như CT hoặc MRI (nếu là thai phụ hoặc người dị ứng cản quang chứa Iod).
Phương pháp chẩn đoán viêm ruột thừa bằng siêu âm được đề cập đến lần đầu tiên vào năm 1986 bởi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh Puylaert J.B.C.M và tiếp tục cải tiến cho đến nay bởi các chuyên gia đầu ngành. Hiện nay, khả năng phát hiện viêm ruột thừa siêu âm lên đến 98%.
So sánh với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác khi áp dụng vào việc chẩn đoán bệnh ruột thừa, siêu âm viêm ruột thừa mang có các ưu điểm như sau:
Hạn chế của kỹ thuật siêu âm chẩn đoán viêm ruột thừa đó là có một số yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả, chẳng hạn như:
Tương tự như khi thực hiện siêu âm ở những vị trí khác trên cơ thể, máy siêu âm thu hồi các tín hiệu thông qua đầu dò rồi tái hiện hình ảnh đoạn ruột thừa viêm trên màn hình. Thông tin này giúp bác sĩ củng cố các dấu hiệu đã khám được và có thể đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng viêm ruột thừa hay những biến thể của loại bệnh này.(1)
Với thể trạng hoàn toàn khỏe mạnh, ruột thừa có thể thấy được trên siêu âm bụng ở vị trí hố chậu phải. Trong trường hợp ruột thừa viêm siêu âm sẽ ghi nhận những hình ảnh bệnh lý như tăng kích thước ruột thừa, không xẹp khi đè nén ruột thừa, phù mô kẽ, có hình ảnh dịch quanh ruột thừa… tùy theo thể bệnh viêm ruột thừa tương ứng:
Phần lớn các kết quả chẩn đoán viêm ruột thừa bằng siêu âm giúp bác sĩ lâm sàng đưa ra chỉ định phẫu thuật sớm cho người bệnh. Trong một số tình huống khó khăn, hình ảnh siêu âm không rõ ràng, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm phương tiện khác để khảo sát hình ảnh ruột thừa trước mổ, trong đó có chụp cắt lớp vi tính (CT-Scan).
Siêu âm viêm ruột thừa được chỉ định khi người bệnh có bất kỳ dấu hiệu gợi ý nào của chứng viêm ruột thừa. Phần lớn người bệnh viêm ruột thừa khi đến phòng cấp cứu hay khoa khám bệnh có các biểu hiện như sau:
Đau bụng dường như là biểu hiện khiến người bệnh phải đến khoa cấp cứu. 70% các triệu chứng điển hình của bệnh viêm ruột thừa bắt đầu với kiểu đau âm ỉ không rõ vị trí, sau đó 1 – 2 ngày sẽ khu trú lại tại vùng bên dưới hông phải – các bác sĩ thường gọi là hố chậu phải.
Một số người bệnh chỉ thấy đau dữ dội ở vùng hố chậu phải mà không có triệu chứng gì khác. Biểu hiện đau này tăng dần đến khi người bệnh không chịu nổi. Ít khi người bệnh gặp cảm giác đau thành từng cơn. Vì nếu có cảm giác đau thành từng cơn thì tình trạng đau giữa các cơn cũng không thuyên giảm nhiều. Khi có biểu hiện đau bụng như trên, bạn cần đến ngay cơ sở y tế thăm khám, siêu âm chẩn đoán viêm ruột thừa để xác địn bệnh sớm trước khi bệnh diễn tiến nặng hơn.
Sốt là một trong các dấu hiệu gợi ý có tình trạng nhiễm trùng. Người bệnh viêm ruột thừa thường có dấu hiệu sốt nhẹ trong giai đoạn sớm. Khi biểu hiện nhiễm trùng trở nên nặng hơn, dấu hiệu sốt cũng tăng cao. Lúc này siêu âm viêm ruột thừa có thể thấy dấu hiệu gợi ý các biến chứng như viêm phúc mạc, áp xe ruột thừa…
Một số triệu chứng khác của viêm ruột thừa bao gồm chán ăn, buồn nôn, táo bón, tiêu chảy, mệt mỏi… Nếu bạn có biểu hiện đau bụng hoặc sốt kèm theo các triệu chứng này thì bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm viêm ruột thừa để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.
Ưu điểm của siêu âm là dễ thực hiện ở ngay trên giường bệnh nên việc chuẩn bị cho kỹ thuật này cũng khá đơn giản. Kỹ thuật siêu âm viêm ruột thừa có quy trình cơ bản như sau:
Trước khi thực hiện siêu âm viêm ruột thừa, người bệnh được yêu cầu để bộc lộ vùng bụng phía trên, cần kéo áo lên đến dưới vú. Ở phía dưới, quần cần được kéo xuống ngang vùng bẹn. Người bệnh không cần nhịn ăn uống trước khi siêu âm. Ở một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh đi vệ sinh để bệnh nhân dễ chịu khi bác sỹ ấn đầu dò siêu âm và trường quét siêu âm được nhiều thông tin về ống tiêu hóa trong vùng hố chậu phải.
Khi bắt đầu thực hiện siêu âm viêm ruột thừa, bác sĩ tiến hành thoa một loại gel lên bụng. Đó là gel môi trường đặc biệt giúp sóng siêu âm truyền tốt hơn. Bác sĩ sẽ đặt đầu dò lên thành bụng bên phải của người bệnh và khảo sát hình ảnh ruột thừa.
Trong lúc quan sát, bác sĩ có thể ấn đầu dò lên thành bụng của người bệnh để thực hiện nghiệm pháp Mc Burney siêu âm. Đây là một trong những dấu hiệu đặc trưng để chẩn đoán viêm ruột thừa bằng nội soi.
Sau khi hoàn tất quá trình siêu âm viêm ruột thừa, người bệnh được lau sạch lớp gel trên bụng. Kỹ thuật siêu âm thực hiện trong vòng 5-20 phút và có kết quả ngay sau khi hoàn tất. Người bệnh có thể về giường nghỉ ngơi trong lúc chờ in kết quả.
Siêu âm viêm ruột thừa là thủ thuật an toàn, ứng dụng chức năng của sóng cao tầng để siêu âm chẩn đoán viêm ruột thừa. Phương pháp này được chứng minh là an toàn và không để lại bất cứ thay đổi đáng kể nào trên người bệnh. Bên cạnh đó, siêu âm không sử dụng tia xạ, không xâm lấn nên không gây hại cho người bệnh. Và chính vì những đặc điểm kể trên mà siêu âm viêm ruột thừa không gây ra cảm giác khó chịu nào. Người bệnh có thể yên tâm, đừng quá lo lắng trước khi thực hiện kỹ thuật này.
Siêu âm viêm ruột thừa có thể thực hiện với máy siêu âm cơ bản, tuy nhiên để quan sát chính xác hình ảnh của ruột thừa lại phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của bác sĩ. Vì vậy, trong bối cảnh cấp cứu đau bụng cấp do viêm ruột thừa, người bệnh cần đến cơ sở y tế có đủ cơ sở vật chất, quy tụ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm để thực hiện chẩn đoán nhanh, chính xác, an toàn.
Hiện nay, Khoa Siêu âm, Trung tâm Chẩn đoán Hình ảnh & Điện quang Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa điểm đáng tin cậy trong việc cung cấp dịch vụ siêu âm bụng nói chung và siêu âm viêm ruột thừa nói riêng. Trung tâm quy tụ đội ngũ bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm cùng trang thiết bị siêu âm hiện đại giúp việc chẩn đoán các trường hợp viêm ruột thừa diễn ra nhanh chóng, chính xác. Bệnh viện cũng quy tụ các bác sĩ ngoại khoa giỏi chuyên môn, có nhiều kinh nghiệm trong việc phẫu thuật cắt ruột thừa cấp.
Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Siêu âm viêm ruột thừa hay siêu âm chẩn đoán viêm ruột thừa giúp bác sĩ phát hiện sớm những dấu hiệu của bệnh ruột thừa. Từ đó có thể phối hợp với bác sĩ ngoại khoa mang đến hiệu quả điều trị an toàn, tối ưu. Khi có biểu hiện bất thường như đau bụng, sốt cao, mệt mỏi nhiều, người bệnh hãy chủ động đi thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
