4+ cách điều trị tai biến nhẹ phổ biến, hiệu quả theo tư vấn bác sĩ

Người bị tai biến cần đến bệnh viện để bác sĩ khám, đánh giá và quyết định cách điều trị tai biến nhẹ hay nặng cho phù hợp. Người bệnh cần tránh tự áp dụng cách chữa tai biến nhẹ để phòng nguy hiểm tính mạng.

Dấu hiệu nhận biết người bị tai biến nhẹ cần cấp cứu điều trị ngay

Thuật ngữ tai biến nhẹ hay đột quỵ nhẹ thường được dùng để chỉ cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Những triệu chứng có thể có của TIA gần giống với các triệu chứng có thể có của đột quỵ.

Người bệnh cần được cấp cứu ngay khi gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau: (1)

• Yếu hoặc liệt ở một bên cơ thể (liệt nửa người);
• Khó hoặc mất khả năng nói (mất ngôn ngữ);
• Nói ngọng, nói không rõ ràng;
• Một bên mặt bị mất kiểm soát hoặc mặt bị chảy xệ;
• Mất đột ngột một phần hoặc hoàn toàn một hoặc nhiều giác quan (thính giác, thị giác, vị giác, thính giác, xúc giác);
• Nhìn đôi hoặc nhìn mờ;
• Vụng về hoặc mất khả năng phối hợp (rối loạn vận động);
• Choáng váng hoặc chóng mặt;
• Buồn nôn và nôn;
• Cứng cổ;
• Thay đổi tính cách, bất ổn về mặt cảm xúc;
• Mất trí nhớ;
• Đau đầu (dữ dội, đột ngột);
• Ngất xỉu…

Hướng dẫn xử trí cấp cứu ban đầu người bệnh tai biến mạch máu não nhẹ

Trước khi tìm hiểu về các cách điều trị tai biến nhẹ hiệu quả, mỗi người cần biết nên xử trí, cấp cứu ban đầu cho người bệnh ra sao. Ngay khi một người có dấu hiệu tai biến nhẹ, người bệnh hoặc thân nhân cần nhanh chóng và cẩn thận xử trí theo hướng dẫn dưới đây:

• Gọi cấp cứu ngay: Liên hệ ngay đến tổng đài 115 hoặc với bệnh viện gần nhất có đủ điều kiện, khả năng cấp cứu tai biến (đột quỵ). Người nhà cũng có thể chủ động đưa người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
• Theo dõi triệu chứng: Theo dõi, ghi lại triệu chứng đột quỵ nhẹ, thời gian triệu chứng xuất hiện và thông báo ngay cho nhân viên y tế, bác sĩ khi được tiếp nhận cấp cứu. Nếu biết, nên cung cấp cho bác sĩ thêm các thông tin như tiền sử bệnh lý của người bệnh, có bị tai biến trước đó chưa, đang dùng loại thuốc nào…
• Giữ cho người bệnh nằm nghỉ thoải mái: Giữ cho người bệnh được nằm hoặc ngồi thoải mái, giảm áp lực lên cơ hệ tuần hoàn. Để giúp người bệnh dễ thở hơn, hãy điều chỉnh tư thế nằm nghiêng nhẹ, nới lỏng cổ áo… và không cho người bệnh ăn uống để tránh sặc.
• Không tự ý cho người bệnh dùng thuốc: Không nên tự ý cho người bệnh dùng bất kỳ loại thuốc nào khi chưa được bác sĩ chỉ định.
• Không tự áp dụng các biện pháp chữa trị: Không tự ý điều trị bằng cách sử dụng kim đâm vào đầu các ngón tay hoặc lỗ tai người bệnh.

Cách điều trị tai biến nhẹ tại bệnh viện

Một số cách điều trị tai biến nhẹ phổ biến có thể được bác sĩ áp dụng bao gồm: (2)

1. Thuốc

Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng một số loại thuốc để giúp chữa trị các tình trạng gây ra hoặc góp phần gây ra tai biến nhẹ, cũng như góp phần ngăn ngừa TIA và đột quỵ xảy ra trong tương lai. Tùy vào nguyên nhân gây tai biến nhẹ, vị trí xảy ra bệnh, mức độ tắc nghẽn…, bác sĩ sẽ chỉ định dùng loại thuốc phù hợp, có thể bao gồm:

• Thuốc chống tập kết tiểu cầu: Loại thuốc này có tác dụng làm tiểu cầu ít có khả năng dính lại với nhau. Khi mạch máu bị tổn thương, tiểu cầu dính lại có thể hình thành cục máu đông. Những protein đông máu trong huyết tương cũng có tham gia vào quá trình này.
• Thuốc huyết áp: Các loại thuốc này giúp làm giảm áp lực lên mạch máu từ bên trong. Nhóm thuốc này có thể bao gồm: thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB), thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), thuốc lợi tiểu…
• Statin: Đây là thuốc hạ cholesterol, thường giúp làm giảm mức cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) trong máu. Loại cholesterol này có thể tích tụ bên trong mạch máu, làm hẹp mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch. Trong các loại thuốc này, rosuvastatin và atorvastatin có thể được sử dụng phổ biến.
• Thuốc làm loãng máu (chống đông máu):
  • Các loại thuốc này làm máu khó đông hơn, có thể hỗ trợ làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, giảm nguy cơ cục máu đông mắc kẹt trong mạch máu não. Thuốc tác động đến các protein của hệ thống đông máu thay vì tác động đến chức năng tiểu cầu. Việc sử dụng thuốc chống đông máu cần được theo dõi cẩn thận.
  • Những loại thuốc chống đông máu có thể bao gồm warfarin, rivaroxaban, apixaban, dabigatran. Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng các loại thuốc này nếu bị rung nhĩ hoặc xuất hiện cục máu đông trong tim.

2. Can thiệp nội mạch

Can thiệp nội mạch cũng là cách điều trị tai biến nhẹ có thể được áp dụng. Kỹ thuật sử dụng các thiết bị siêu nhỏ như ống luồn vào mạch máu của người bệnh thông qua những vết rạch nhỏ trên da. Nội mạch có nghĩa là bên trong mạch máu và kỹ thuật này giúp chữa trị các vấn đề ở bên trong mạch máu mà không cần tiến hành phẫu thuật. Các vấn đề này thường liên quan đến động mạch cảnh – mạch máu chính đưa máu từ tim đến não. Hẹp, dị dạng, bít tắc tại động mạch cảnh có thể gây tai biến nhẹ hoặc đột quỵ.

Một số ví dụ về kỹ thuật can thiệp nội mạch có thể giúp điều trị hay ngăn ngừa đột quỵ sau tai biến nhẹ, gồm:

• Loại bỏ huyết khối nội mạch: Thủ thuật này được thực hiện để giúp loại bỏ cục máu đông. Cắt huyết khối nội mạch có thể giúp mở động mạch, khôi phục lưu lượng máu đến não.
• Đặt stent: Thủ thuật này liên quan đến việc đặt stent – thiết bị giống như giàn lưới vào trong mạch máu. Stent giúp giữ các phần mạch máu bị hẹp mở rộng ra để giúp máu có thể chảy qua.
• Nong mạch: Thủ thuật này bao gồm một ống thông có gắn bóng ở đầu. Khi thổi phồng bóng có thể giúp làm giãn những động mạch bị hẹp.

3. Phẫu thuật

Khi kỹ thuật can thiệp nội mạch không khả thi, phẫu thuật có thể là cách điều trị tai biến nhẹ được bác sĩ lựa chọn. Qua đó giúp ngăn ngừa tình trạng đột quỵ tái diễn. Một ví dụ về cách phẫu thuật là cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh (nếu động mạch cảnh ở cổ bị hẹp nhiều) nhằm giúp làm sạch mảng bám, tạo ra không gian rộng hơn để máu chảy vào não.

4. Thay đổi lối sống

Người bị tai biến nhẹ cần đến bệnh viện để bác sĩ khám, tư vấn điều trị và hướng dẫn thay đổi lối sống khoa học hơn, qua đó làm giảm nguy cơ đột quỵ sau tai biến nhẹ, chẳng hạn như: (3)

• Áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng: Bác sĩ thường khuyến nghị người bệnh dùng chế độ ăn ít muối, ít chất béo, nhiều chất xơ, bao gồm nhiều rau tươi và trái cây.
• Thường xuyên tập thể dục: Điều này thường có nghĩa là hoạt động với cường độ vừa phải trong tối thiểu 150 phút, ví dụ như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc hoạt động cường độ mạnh 70 phút như bơi, đạp xe lên dốc, chạy mỗi tuần. Bên cạnh đó, thực hiện những bài tập vừa sức vào 2 ngày/tuần.
• Bỏ thuốc lá: Nếu người bệnh hút thuốc lá thì cần bỏ thuốc để có thể làm giảm đáng kể nguy cơ bị đột quỵ trong tương lai.
• Hạn chế dùng rượu: Cả nam giới và phụ nữ đều được khuyên nên hạn chế dùng rượu bia.

Phương pháp chữa trị phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não nhẹ

Trên thực tế, các triệu chứng tai biến nhẹ (TIA) có thể sẽ biến mất trong vòng 24 giờ (đa số sẽ khỏi trong khoảng vài phút). Tuy nhiên, người bệnh cần đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra, thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp từ sớm. Người sau đột quỵ bị ảnh hưởng lâu dài có thể cần áp dụng những phương pháp chữa trị phục hồi chức năng.

Dựa trên tình trạng sức khỏe và biến chứng cụ thể ở người bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn về phác đồ phục hồi chức năng phù hợp. Theo đó, người bệnh có thể được tập những bài tập về vận động thể chất, vận động có sự hỗ trợ của thiết bị chuyên dụng. Người bệnh cũng có thể thực hiện một số phương pháp như kích thích từ trường xuyên sọ để cải thiện chức năng vận động, nhận thức, cảm xúc…

Tìm hiểu thêm:

• Tai biến nhẹ có hồi phục được không? Biện pháp phục hồi hiệu quả.
• Các bài tập cho người bị tai biến nhẹ tại nhà hiệu quả, dễ thực hiện.

Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau tai biến nhẹ tại nhà

Ngoài việc tìm hiểu cách điều trị tai biến nhẹ, mỗi người cần biết nên chăm sóc người bệnh sau tai biến nhẹ tại nhà như thế nào, cụ thể:

• Người bệnh cần kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như tiểu đường loại 2, tăng huyết áp, cholesterol cao…, dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ và duy trì việc tái khám, khám sức khỏe định kỳ thường xuyên.
• Ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên, duy trì mức cân nặng hợp lý, sắp xếp thời gian sinh hoạt điều độ, cung cấp chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học. Mỗi người có thể chủ động bổ sung bộ đôi hoạt chất thiên nhiên từ Blueberry (việt quất) và Ginkgo Biloba (bạch quả) để tăng cường dưỡng chất lên não, điều hòa máu não…
• Người bệnh nên giữ tâm trạng vui vẻ, tránh stress, căng thẳng quá mức. Hãy tham gia các hoạt động mà bản thân yêu thích để giúp thư giãn tinh thần.
• Trong vòng 1 tháng sau khi bị tai biến nhẹ, người bệnh không nên điều khiển phương tiện giao thông.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, việc cấp cứu, chẩn đoán, điều trị tai biến nhẹ hay nặng đều cần được thực hiện ngay khi người bệnh gặp triệu chứng. Khi áp dụng các cách điều trị tai biến nhẹ, người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ để nhận được lợi ích tối ưu.