Nhiều nam giới gặp vấn đề bất thường hình thái tinh trùng đặt câu hỏi tinh trùng dị dạng có làm IUI được không? Tỷ lệ làm IUI thành công có cao không khi người chồng bị tinh trùng dị dạng?… Để giải đáp những thắc mắc này của đấng mày râu, Bác sĩ Nguyễn Công Danh, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ có những chia sẻ về kỹ thuật thụ tinh nhân tạo đối với trường hợp nam giới dị dạng tinh trùng trong bài viết sau.
Tinh trùng dị dạng vẫn có thể làm IUI bình thường. Phương pháp thụ tinh nhân tạo (IUI) là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản giúp nam giới bị dị dạng tinh trùng có cơ hội làm cha.
Trước khi tiến hành IUI, tinh trùng sẽ được lọc rửa để chọn lọc các tinh trùng tốt được đánh giá bình thường về hình thái, có khả năng di động tiến tới; đồng thời loại bỏ tinh trùng dị dạng, không di chuyển hoặc di động kém. Sau quá trình lọc rửa, tinh trùng khỏe mạnh sẽ được bơm vào buồng tử cung của người vợ vào thời điểm thích hợp.
Tinh trùng dị dạng là tình trạng tinh trùng của nam giới thay đổi cấu trúc và hình thái so với bình thường. Thông thường, tinh trùng gồm có cấu trúc 3 phần gồm đầu hình bầu dục, thân và đuôi dài. Tinh trùng bất thường hình thái thường có phần đầu hình thù kỳ lạ, thân bất đối xứng hoặc khuyết tật đuôi.
Thực tế, trong tinh dịch luôn tồn tại tỷ lệ tinh trùng dị dạng nhất định và chỉ khoảng 4-14% tinh trùng bình thường. Trường hợp nam giới có tỷ lệ tinh trùng dị dạng cao, nhưng bất thường không phải dạng đặc trưng như tinh trùng đầu tròn, đầu kim…, các chỉ số khác như số lượng tinh trùng, mật độ tinh trùng, độ di động ở trong giới hạn tốt và sức khỏe sinh sản của người vợ bình thường thì vẫn có thể áp dụng biện pháp giao hợp tự nhiên hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung để có con.
Tỷ lệ IUI thành công ở trường hợp người chồng có số lượng tinh trùng bất thường, hình thái dị dạng hoặc vấn đề về khả năng vận động là 16.9%.Tỷ lệ thành công mỗi chu kỳ IUI khoảng 7-10%, có thể tăng lên 15-25% nếu kết hợp điều trị với thuốc hỗ trợ sinh sản.
Khả năng thụ tinh nhân tạo thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm số lượng trứng tốt, tử cung người vợ khoẻ mạnh, vòi tử cung không bị tắc nghẽn và số lượng tinh trùng tốt. Một nghiên cứu năm 2014 phát hiện tỷ lệ tinh trùng bình thường làm IUI thành công cao gấp 4 lần so với trường hợp sử dụng tinh trùng được lấy từ tinh dịch người chồng có tỷ lệ tinh trùng dị dạng. [1] [2]
Sau khi đã tìm hiểu về tinh trùng dị dạng có làm IUI được không, hãy xem thêm các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của trường hợp này. Sự thành công của kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như chất lượng tinh trùng, chất lượng noãn, thời điểm thực hiện IUI… Trong đó các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng cũng như khả năng thành công sau IUI bao gồm:
Các thống kê cho thấy nam giới sau 40 tuổi sẽ suy giảm chất lượng tinh trùng. Tinh trùng bình thường sẽ suy giảm theo thời gian. Tuổi càng cao, tinh trùng càng giảm chất lượng, tỷ lệ tinh trùng dị dạng càng tăng. Chất lượng tinh trùng suy giảm sẽ tác động đến khả năng thành công khi thực hiện IUI.
Bên cạnh đó, tỷ lệ IUI thành công còn phụ thuộc vào tuổi tác của người vợ. Theo đó phụ nữ dưới 25 tuổi có tỷ lệ mang thai thành công cao nhất (khoảng 24%) và giảm dần theo thời gian, xuống còn 3.8-4.1% ở người trên 40 tuổi.
Chế độ dinh dưỡng thiếu dưỡng chất có thể ảnh hưởng sức khỏe sinh sản nam giới. Một trong các chiến lược trong quá trình điều trị hiếm muộn ở nam giới dị dạng tinh trùng chính là thiết lập chế độ dinh dưỡng đa dạng, giàu dưỡng chất.
Nam giới nhận chẩn đoán tinh trùng dị dạng nên tăng cường các loại thực phẩm sau vào thực đơn mỗi ngày:
Bác sĩ Danh chia sẻ thêm người vợ sau khi làm IUI nên ăn các loại thực phẩm như trái cây tươi, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, chất béo tốt nhằm tối ưu hoá khả năng thụ thai thành công.
Lối sống lành mạnh, chế độ nghỉ ngơi hợp lý góp phần làm tăng chất lượng tinh trùng, hạn chế tình trạng tinh trùng dị dạng ở nam giới. Mặc dù vậy, ngày nay nhiều nam giới đối mặt với nhiều vấn đề lối sống, thói quen kém lành mạnh như thiếu ngủ, uống rượu bia, tiếp xúc với nguồn nhiệt lớn thường xuyên, bức xạ điện từ từ các thiết bị điện tử… khiến gia tăng tỷ lệ tinh trùng dị dạng. Vì vậy trước khi thực hiện IUI, bác sĩ sẽ hướng dẫn vợ chồng hiếm muộn thay đổi lối sống nhằm nâng cao chất lượng tinh trùng và noãn, tăng khả năng thụ thai thành công.
Riêng đối với “phái mạnh”, khoảng 3 tháng trước khi bơm tinh trùng vào tử cung, bác sĩ sẽ tư vấn cách áp dụng chế độ sinh hoạt khoa học, duy trì lối quen lành mạnh để cải thiện chất lượng tinh binh.
Thụ tinh nhân tạo là phương pháp ít xâm lấn, khá đơn giản và thời gian làm thủ thuật ngắn. Tuy nhiên đội ngũ bác sĩ, chuyên gia giàu kinh nghiệm giúp xem xét, chẩn đoán và quyết định phác đồ điều trị phù hợp, mang tính cá thể hóa nhằm tối ưu cơ hội điều trị IUI thành công.
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phổ biến, nhiều trung tâm hỗ trợ sinh sản có thể thực hiện. Tuy nhiên, để hành trình làm IUI diễn ra suôn sẻ, tối đa cơ hội thành công, vợ chồng hiếm muộn nên đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín, sở hữu trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, chuyên viên phôi học giàu kinh nghiệm để tối ưu hiệu quả điều trị.
Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thụ tinh nhân tạo góp phần tạo nên kết quả tốt nhất. Tại IVF Tâm Anh, quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung trải qua các bước:
Sau khi đã hiểu rõ tinh trùng dị dạng có làm IUI được không, sau đây là các lưu ý cần nắm. Ai cũng đều mong muốn người vợ sẽ đậu thai ngay trong lần bơm tinh trùng vào buồng tử cung đầu tiên. Để tối ưu hoá khả năng IUI thành công, cánh mày râu cần lưu ý một số điểm sau trước khi làm IUI:
Bác sĩ khuyến khích vợ chồng nên quan hệ kể từ ngày tiêm thuốc rụng trứng. Điều này sẽ giúp tăng cơ hội thụ thai thành công. “Cửa sổ làm tổ” kéo dài trong vòng 6 ngày quanh thời điểm rụng trứng, bao gồm trước rụng trứng 4 ngày, ngày trứng rụng và ngày ngay sau trứng rụng, trong đó, tỷ lệ thụ thai cao nhất vào 2 ngày trước rụng trứng. Do đó, khoảng 1-2 ngày trước ngày bơm IUI, người chồng nên quan hệ hoặc tự xuất tinh nhằm thu được nhiều tinh trùng chất lượng tốt nhất vào ngày bơm IUI.
Hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích làm tăng nguy cơ bất thường hình thái tinh trùng. Vì vậy nam giới trước khi điều trị hiếm muộn cần loại bỏ thói quen thiếu lành mạnh, không hút thuốc, hạn chế rượu bia và tuyệt đối tránh xa các chất kích thích. Thay vào đó chế độ sinh hoạt và ăn uống khoa học giúp tối ưu kết quả làm IUI.
Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, khoa học góp phần giảm tỷ lệ tinh trùng dị dạng. Nâng cao chất lượng tinh trùng là yếu tố then chốt quyết định 50% cơ hội thực hiện IUI thành công. Vì vậy nam giới trước khi điều trị hỗ trợ sinh sản cần bổ sung các dưỡng chất tốt cho sức khỏe tinh binh như kẽm, vitamin B, E, Coenzyme, L-arginine, Q10… có trong các loại thực phẩm như tôm cua, thuỷ hải sản, hàu, cá hồi, các loại rau màu xanh đậm như rau bina, súp lơ xanh, cải xoăn, xà lách, măng tây…
Thụ tinh nhân tạo là phương pháp hỗ trợ sinh sản an toàn, ít tốn kém nên thường được lựa chọn trước khi thực hiện IVF. Mặc dù vậy, tỷ lệ IUI thành công không cao nên sau 2-3 lần bơm tinh trùng thất bại, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm thụ tinh trong ống nghiệm.
Bên cạnh kỹ thuật thụ tinh nhân tạo, hai phương pháp thường được sử dụng đối với trường hợp nam giới tinh trùng dị dạng gồm:
Đối với trường hợp tỷ lệ tinh trùng dị dạng cao hoặc thất bại sau nhiều lần IUI, thụ tinh trong ống nghiệm là một lựa chọn thay thế. Một số trường hợp vợ chồng hiếm muộn mong muốn làm IVF tử đầu cũng có thể không cần trải qua chu trình IUI.
Thụ tinh trong ống nghiệm là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản giúp tinh trùng thụ tinh với trứng trong môi trường phòng labo để tạo thành phôi. Đối với nam giới gặp bất thường hình thái tinh trùng, bác sĩ sẽ lọc rửa và chọn lọc tinh trùng khỏe mạnh để kết hợp với noãn, sau đó nuôi trong tủ nuôi cấy chuyên dụng.
Khoảng 3-5 ngày sau, bác sĩ sẽ đánh giá chất lượng phôi để chuyển vào buồng tử cung của người mẹ. Phôi làm tổ thành công sẽ phát triển thành thai nhi. Đối với các phôi chất lượng tốt không được sử dụng, bác sĩ sẽ khuyến nghị vợ chồng hiếm muộn trữ đông để chuyển vào thời điểm thích hợp.
Xem thêm:
Kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương noãn ICSI được áp dụng đối với những cặp vợ chồng hiếm muộn do yếu tố tinh trùng từ người chồng ít, yếu và có dị dạng, vô tinh hoặc chỉ có một vài tinh trùng khỏe mạnh trong tinh dịch.
So với phương pháp IVF cổ điển cần từ vài trăm đến vài triệu tinh trùng khỏe mạnh, chất lượng tốt để thụ tinh với noãn thì kỹ thuật ICSI chỉ cần một tinh trùng thụ tinh với noãn để tạo thành phôi. Để thực hiện, chuyên viên phôi học sẽ tiêm tinh trùng vào bào tương noãn dưới sự hỗ trợ của hệ thống vi thao tác và kính hiển vi đảo ngược có độ phóng đại lớn.
Để đặt lịch tư vấn tinh trùng dị dạng có làm IUI được không với các chuyên gia tại IVF Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hiện nay IUI là phương pháp hỗ trợ sinh sản phổ biến giúp nam giới bị dị dạng tinh trùng có nhiều khả năng thụ tinh thành công, để các cặp vợ chồng hiếm muộn “chạm ngõ” hạnh phúc có con. Trên đây là những thông tin giải đáp cho thắc mắc tinh trùng dị dạng có làm IUI được không mà nhiều nam giới lo lắng. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, quý khách hàng có thể liên hệ với IVF Tâm Anh để các bác sĩ, chuyên gia tư vấn cụ thể hơn về tình trạng của mình.
![Tinh trùng dị dạng có ảnh hưởng chất lượng phôi không? [Hỏi Đáp]](https://tamanhhospital.vn/wp-content/uploads/2025/01/tinh-trung-di-dang-co-anh-huong-chat-luong-phoi-khong.jpg)
