Chị Trang có khối u lạc nội mạc trong cơ tử cung, gây biến chứng rong kinh kéo dài, thiếu máu nặng, bác sĩ dùng 4 cánh tay robot để cắt tử cung thay đôi tay phẫu thuật viên.

Hai năm trước, chị Trang được chẩn đoán lạc nội mạc trong cơ tử cung, gây thống kinh và rong kinh tái diễn. Chị thăm khám ở nhiều nơi, dùng thuốc nội tiết, giảm đau, thậm chí tiêm ức chế estrogen để tạm ngưng kinh nhưng tình trạng xuất huyết vẫn kéo dài. Từ tháng 5 đến tháng 7, chị ba lần phải nhập viện truyền máu vì thiếu máu nặng, mệt mỏi, choáng váng, ảnh hưởng công việc và sinh hoạt.

Đầu tháng 7, chị đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Sau nạo sinh thiết lòng tử cung, bác sĩ loại trừ nguyên nhân ác tính. Kết quả siêu âm thấy tử cung của chị to như thai 10-12 tuần, chắc, dính nhiều vào thành bụng bên trái; buồng trứng phải có nang hơn 5 cm.

“Mức độ dính này khiến phẫu thuật nội soi thông thường rất khó quan sát, nguy cơ tổn thương các cấu trúc lân cận cao”, TS.BS Nguyễn Thị Yến Thu, Trung tâm Sản phụ khoa, cho biết.

Ê kíp phẫu thuật với robot Da Vinci Xi, cắt tử cung và phần phụ có u cho người bệnh. Robot có bốn cánh tay, thực hiện các cử động nhỏ, linh hoạt, luồn lách vào các khoang hẹp trong ổ bụng và giữ hình ảnh 3D phóng đại đến 15 lần, giúp phẫu thuật viên nhìn rõ mạch máu nhỏ, mô dính và ranh giới cơ quan.

Tại bàn điều khiển, BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi. Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa vận hành bốn cánh tay robot để bóc tách mô dính, bảo tồn cấu trúc xung quanh trước khi cắt tử cung và lấy buồng trứng phải chứa nang. Robot hỗ trợ bác sĩ thao tác tinh tế và liên tục, không mỏi tay, không run và đảm bảo đường cắt an toàn, giảm nguy cơ tổn thương tạng xung quanh.

Ca phẫu thuật kéo dài hai giờ, lượng máu mất chỉ 30 ml, không biến chứng. Sáu giờ sau mổ, chị Trang đã có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng. Ngày thứ ba, chị xuất viện trong tình trạng ổn định, vết mổ nhỏ khoảng 0,8-1 cm.

Lạc nội mạc tử cung có thể điều trị nội khoa có thể giúp giảm triệu chứng, nhưng với những trường hợp thất bại với điều trị nội khoa, đau vùng chậu nhiều, rong kinh kéo dài, thiếu máu nặng hoặc ảnh hưởng chất lượng sống, phẫu thuật là lựa chọn cần thiết.

Trước đây, những trường hợp lạc nội mạc tử cung gây dính nặng, bác sĩ không thể phẫu thuật nội hoặc phẫu thuật không thành công phải chuyển mổ mở. Người bệnh phải chịu vết mổ dài 12 cm, nguy cơ chảy máu, biến chứng cao.

“Trên thế giới hiện nay, phẫu thuật nội soi robot đã và đang được ứng dụng rộng rãi, giúp phẫu thuật an toàn hơn, giảm tổn thương cơ quan lân cận, giảm đau, giảm mất máu và rút ngắn thời gian phục hồi”, bác sĩ Yến Thu nói, phẫu thuật nội soi robot đặc biệt hữu ích với những người từng phẫu thuật vùng bụng nhiều lần, những bệnh lý có dính nhiều hoặc bệnh nhân béo phì, nhóm có nguy cơ biến chứng cao khi mổ nội soi.

Cắt tử cung là một trong những phẫu thuật phụ khoa phổ biến nhất, mỗi năm Hoa Kỳ thực hiện hơn 500.000 ca. Trước đây chủ yếu mổ mở hoặc nội soi, song từ khi ứng dụng robot trong điều trị bệnh phụ khoa được FDA phê duyệt năm 2005, tỷ lệ mổ robot tăng nhanh nhờ các ưu điểm: Tầm nhìn 3D phóng đại, giúp bác xử lý dính phức tạp, mô viêm, u xơ lớn. Cánh tay robot xoay 540 độ thao tác chuẩn xác, giảm run, giảm tổn thương mô. Phụ nữ ít đau, hồi phục nhanh, thời gian nằm viện rút ngắn, tỷ lệ phải chuyển từ mổ nội soi qua mổ hở ít hơn.

Tại Nhật Bản, sau khi được bảo hiểm chi trả, số trường hợp cắt tử cung bằng robot tăng từ 462 ca năm 2018 lên hơn 8.000 ca năm 2023. Châu Âu và Hàn Quốc cũng ghi nhận xu hướng tăng tương tự, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân béo phì, u xơ lớn hoặc từng mổ bụng nhiều lần. Tại Việt Nam, điều trị bệnh phụ khoa bằng robot đã được triển khai tại Bệnh viện Tâm Anh, hứa hẹn đem lại lợi ích cao nhất cho người bệnh, tuy nhiên chưa được bảo hiểm y tế thanh toán.