Tăng 25kg trong suốt thai kỳ, sinh con xong, chị Linh (28 tuổi, Đồng Nai) mất đi vóc dáng đồng hồ cát vốn có, chị lao vào giảm cân bằng mọi cách nhưng đều thất bại.

Vốn là một cô gái cao ráo, eo nhỏ, sau khi mang thai và sinh con đầu lòng, chị Linh tăng 25kg, “hoàn toàn không còn nhận ra dáng người mẫu” trước đây của mình. Là lễ tân của một khách sạn 5 sao, chị tự áp lực với việc phải về dáng chuẩn để đáp ứng nhu cầu công việc. Sau khi con tự cai sữa mẹ lúc 10 tháng, chị bắt đầu lao vào “cuộc chiến” giảm cân.

Thấy trên mạng bán trà, cà phê giảm cân, chị chọn loại đắt tiền nhất để mua với tâm lý “hàng đắt là hàng xịn”. Uống hết cả một liệu trình 3-4 hộp, chị chỉ giảm 1-2kg rồi tăng trở lại. Không nản lòng, chị đến spa đăng ký liệu trình tiêu mỡ, được nhân viên tại đây tiêm thuốc vào vùng bụng với cam kết “lấy lại vòng eo thon gọn chỉ sau 1 tháng”. Sau tiêm, vùng bụng của chị sưng tấy, bầm tím, nổi cục nhưng số đo không giảm, cân nặng cũng không thay đổi.

Chị quyết định tự mình giảm cân bằng cách nhịn ăn, mỗi ngày chỉ ăn 1 bữa, cắt bỏ hoàn toàn tinh bột, đường, chất béo. Được 1 tháng chị giảm được 5kg, nhưng phải nhập viện cấp cứu vì hạ đường huyết, cơ thể suy kiệt vì thiếu chất trầm trọng. Đáng lo ngại hơn, các bác sĩ còn phát hiện chị có dấu hiệu suy giáp do căng thẳng kéo dài.

Chồng chị quyết định đưa vợ đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (cơ sở phường Tân Sơn Hòa, quận Tân Bình cũ) để chữa rối loạn nội tiết. ThS.BS Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, Phó khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, khi đến khám, chị Linh nặng 82kg, cao 1m69, chạm ngưỡng béo phì độ 2.

Khai thác bệnh sử cũng như các xét nghiệm thường quy cho thấy chị Linh bị suy giáp, nguy cơ cao do căng thẳng tâm lý kéo dài với áp lực phải giảm cân khiến tuyến thượng thận tiết dư thừa cortisol. Nồng độ cortisol cao kéo dài làm giảm hoạt động của trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến giáp, ức chế sản xuất hormone kích thích tuyến giáp, dẫn đến suy giáp. Việc tăng cortisol kéo dài, suy giáp làm chậm quá trình trao đổi chất, tích mỡ bụng, mất ngủ và tăng cân.

Yêu cầu cấp thiết đối với chị Linh là phải giảm cân để giải tỏa căng thẳng, hạn chế việc tiết cortisol và cải thiện tình trạng suy giáp. Dựa trên thói quen ăn uống, sinh hoạt cũng như công việc của chị Linh, bác sĩ Trâm đã lên phác đồ điều trị đa mô thức, cá thể hóa, kết hợp vừa sử dụng thuốc vừa điều chỉnh chế độ ăn uống và luyện tập, đồng thời tư vấn chị Linh không nên nhịn ăn cực đoan như trước.

Vốn không tin rằng mình có thể giảm cân nên ban đầu chị Linh cũng lơ là điều trị, thường xuyên quên dùng thuốc. Được chồng động viên, nhắc lịch uống thuốc, tiêm thuốc đúng giờ hàng ngày, và giúp chị chăm sóc con nhỏ, làm việc nhà để chị có thêm thời gian tập yoga. Sau 1 tuần, chị bất ngờ khi giảm được 2kg.

“Niềm vui quá lớn khiến tôi không tin nổi, bây giờ tôi mới dám tin là mình vẫn có thể giảm cân”, chị Linh chia sẻ, đồng thời thực hiện nghiêm túc hơn các chỉ dẫn của bác sĩ. Tái khám sau một tháng, tình trạng suy giáp của chị cải thiện rõ rệt, cân nặng đã xuống 75kg. Mục tiêu của chị là giảm được thêm 20kg và hoàn toàn tự tin sẽ đạt số cân này.

Bác sĩ Trâm cho biết, nhiều phụ nữ sau khi sinh con, bé hết bú mẹ vẫn không thể giảm cân do căng thẳng, thiếu ngủ, stress, trầm cảm sau sinh… Chính hormone căng thẳng thúc đẩy quá trình tăng cân.

Mặt khác, việc ít vận động, ăn uống không hợp lý, hoặc không thay đổi được tâm lý, thói quen ăn nhiều như lúc mang thai hoặc cho con bú dẫn đến không kiểm soát được cân nặng. Tăng cân dẫn đến thừa cân gây rối loạn chuyển hóa, người bệnh dễ có cảm giác đói, thèm ăn hơn, lại càng tăng cân.

Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) thông tin khoảng 75% phụ nữ không thể trở lại mức cân nặng ban đầu sau 1 năm sinh con. Các dữ liệu từ những nghiên cứu trước cũng cho thấy họ giữ lại trung bình 1,56-4,1 kg tại thời điểm 6 tháng sau sinh và 0,5-1 kg trong năm đầu sau sinh.

Bác sĩ Trâm cho biết thêm, tăng cân sau sinh không chỉ khiến phụ nữ tự ti về hình thể, vóc dáng mà còn dễ dẫn đến giảm ham muốn tình dục, trầm cảm sau sinh, gia tăng các bệnh nội tiết tố, ảnh hưởng đến kinh nguyện cũng như chu kỳ rụng trứng, nguy cơ cao phát triển các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho mẹ, như bệnh tim mạch, hội chứng chuyển hóa.