Bà Thư, 64 tuổi, ngã khi làm việc nhà, gãy nát xương đùi phải; bác sĩ dựng 3D vùng đùi – gối từ hình ảnh CT xác định lại dáng xương.

Bà Thư được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM. ThS.BS Hồ Đức Lộc, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình trong tình trạng chân phải gãy gập, ngoặt hẳn ra sau, đau dữ dội. “Ngoài tác động lực khi té ngã, loãng xương được xem là thủ phạm ẩn mình làm cho xương người bệnh vỡ nát khi xảy ra chấn thương”, bác sĩ Lộc cho biết.

Chỉ số đo mật độ loãng xương toàn thân cho kết quả -2,9, người bệnh bị loãng xương rất nặng (dưới -2,5 là loãng xương nặng). Loãng xương là bệnh lý diễn tiến âm thầm nhưng cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt ở người cao tuổi, làm suy giảm mật độ xương, xương trở nên giòn, xốp, dễ gãy hơn dù chỉ với những tác động lực rất nhẹ.

Ngay lập tức, người bệnh được tiến hành chụp X-quang và CT. Kết quả cho thấy bà Thư bị gãy nát đầu dưới xương đùi, gãy liên cầu xương đùi, biến dạng toàn bộ vùng đùi gối. Xương gãy có nguy cơ làm tổn thương mạch khoeo, mạch máu chính chịu trách nhiệm cung cấp máu nuôi từ đùi xuống bàn chân. Tuy nhiên, vùng đùi của người bệnh sưng nề to nên không thể siêu âm Doppler để đánh giá chính xác tình trạng mạch máu. Người bệnh đối mặt với nguy cơ chảy máu ồ ạt, tắc mạch dẫn đến hoại tử chi hoặc sốc mất máu có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Người bệnh lớn tuổi, nếu không được can thiệp sớm, rất dễ rơi vào tình trạng nguy hiểm tính mạng. Vì vậy, người bệnh được chỉ định phẫu thuật đặt nẹp kết hợp xương ngay sau khi nhập viện theo chương trình Cấp cứu gãy xương 24 – 48 giờ. Ngay lập tức, ê-kíp phẫu thuật đã hội chẩn khẩn cấp với khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, lên phương án phẫu thuật kết hợp xử lý mạch máu trong trường hợp khẩn cấp.

Bác sĩ Lộc cho biết, đối với những trường hợp gãy xương đùi thông thường, người bệnh chỉ cần đặt một nẹp bên ngoài. Tuy nhiên, đầu dưới xương đùi của bà Thư đã gãy nát, làm thay đổi hoàn toàn các đặc điểm và cấu trúc của xương khớp khu vực này. Để xử lý tổn thương phức tạp, các bác sĩ đã sử dụng hình ảnh CT để dựng mô hình 3D toàn bộ vùng đùi – gối bị gãy. Đây là kỹ thuật quan trọng giúp xác định chính xác vị trí các mảnh xương vỡ và phương án cố định xương.

Trong ca mổ kéo dài hơn 2 giờ, các bác sĩ đã dùng 15 vít và 2 nẹp (trong và ngoài xương) để cố định các mảnh xương và phục hồi lại cấu trúc giải phẫu gần như ban đầu, giúp xương vững chắc hơn, ngăn tình trạng các mảnh vỡ xương rơi ra. Nhờ đó, người bệnh có thể sớm vận động trở lại, tránh được nguy cơ cứng khớp, huyết khối.

Người bệnh bị loãng xương nặng. Vì vậy, trong quá trình phẫu thuật, các thao tác cần được thực hiện nhẹ nhàng và cẩn trọng để tránh làm xương gãy thêm. Đối với tình trạng mạch khoeo, may mắn không bị tổn thương, chỉ cần theo dõi sau phẫu thuật cho đến khi xuất viện.

Người bệnh được tập phục hồi chức năng sớm, có thể đi lại với khung tập đi nhưng không chịu lực trên chân đau và xuất viện sau 5 ngày. Đồng thời, người bệnh được yêu cầu tái khám và truyền loãng xương định kỳ nhằm hỗ trợ xương liền nhanh, duy trì sức khỏe xương nhằm ngăn ngừa gãy xương trong tương lai. Trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần chú ý kết hợp bổ sung dinh dưỡng và vận động đúng cách để tăng mật độ xương. Tiên lượng sau 3 tháng, người bệnh có thể đi lại bình thường.

Theo báo cáo của Hiệp hội Loãng xương quốc tế, hàng năm có 37 triệu trường hợp người trên 55 tuổi gãy xương do loãng xương (trung bình 70 trường hợp mỗi phút). Gãy xương ở người cao tuổi nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như tàn phế, thuyên tắc phổi, viêm phổi, tử vong… do bị giới hạn khả năng vận động. Vì vậy, khi xảy ra chấn thương ở người cao tuổi, nhất là gãy xương, người bệnh cần được nhanh chóng đưa đến các bệnh viện chuyên khoa.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, với chương trình Cấp cứu gãy xương 24 – 48 giờ kết hợp cùng mô hình chăm sóc chuyên sâu, trang thiết bị hiện đại, người bệnh được điều trị ngay trong thời gian vàng, giúp giảm đau đớn nhanh, xuất viện sớm, đẩy nhanh tốc độ phục hồi và ngăn ngừa nguy cơ xuất hiện biến chứng, tiết kiệm thời gian và chi phí điều trị.