Tiểu không tự chủ là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt, tâm lý và chất lượng cuộc sống nói chung. Vấn đề này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể cải thiện hiệu quả nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Tuy nhiên, trong trường hợp ngược lại, tình trạng có thể tiến triển thành nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Tiểu không tự chủ là tình trạng rò rỉ nước tiểu không kiểm soát khi ho, hắt hơi hoặc cảm giác muốn đi tiểu diễn ra đột ngột, liên tục đến mức không thể phản ứng kịp. Vấn đề này khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày.
Cụ thể, hệ thống tiết niệu được cấu tạo bởi thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Các bộ phận sẽ phối hợp để thực hiện nhiệm vụ lọc, chứa và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Ban đầu, nước tiểu di chuyển xuống niệu quản và được chứa tại bàng quang, đến khi đầy, não sẽ ngay lập tức phát tín hiệu cần đi tiểu. Lúc này, cơ vòng mở, chất thải ra khỏi bàng quang và chảy tự do ra khỏi cơ thể qua đường niệu đạo.
Đây chính là quá trình hoạt động bình thường khi hệ thống tiết niệu vận hành trơn tru, cho phép chuẩn bị sẵn sàng tâm lý trước khi tiểu. Ngược lại, hiện tượng tiểu mất kiểm soát xảy ra khi các cơ quan này gặp trục trặc do một số nguyên nhân khác nhau.
Nhiều lầm tưởng vẫn cho rằng đây là vấn đề tự nhiên của quá trình lão hóa và không thể tránh khỏi. Thực tế, chứng tiểu không tự chủ có xu hướng tăng lên về già nhưng vẫn có những phương pháp điều trị hiệu quả để cải thiện tình trạng này.
Bệnh tiểu không tự chủ được phân loại thành các nhóm chính như sau: (1)
Nhóm này đặc trưng bởi dấu hiệu cần đi tiểu ngay lập tức, xảy ra đột ngột và dữ dội khiến người bệnh không kịp phản ứng, dẫn đến hiện tượng són tiểu. Tiểu gấp có thể xuất phát từ tình trạng bàng quang hoạt động quá mức. Theo đó, nguyên nhân cốt lõi thường do tổn thương dây thần kinh, nhiễm trùng, mức estrogen thấp sau mãn kinh, thừa cân, cơ vùng chậu yếu, tiêu thụ caffeine, rượu…
Đây là tình trạng són tiểu khi ho, hắt hơi, cười, chạy, nhảy hoặc nâng đồ vật. Nguyên nhân chính là do cơ sàn chậu yếu, không còn hỗ trợ hiệu quả các cơ quan khác ở vùng chậu như bình thường. Lúc này, một số hoạt động của cơ thể cũng có khả năng gây áp lực lên bàng quang, dẫn đến rò rỉ nước tiểu. Đây thường là vấn đề phổ biến của phụ nữ sau sinh hoặc nam giới từng trải qua phẫu thuật tuyến tiền liệt.
Tình trạng này xảy ra khi nước tiểu không được thải hết khỏi bàng quang sau mỗi lần đi vệ sinh, thay vào đó sẽ són tiểu lắt nhắt theo thời gian. Đây là vấn đề thường gặp ở những người mắc các bệnh lý mãn tính như chứng đa xơ cứng, tiểu đường đột quỵ… hay nam giới có kích thước tuyến tiền liệt lớn.
Loại tiểu không tự chủ này là sự kết hợp của nhiều vấn đề khác nhau dẫn đến hiện tượng són tiểu. Để cải thiện triệu chứng, người bệnh cần liên hệ bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân, từ đó có giải pháp khắc phục hiệu quả.
Bài viết liên quan: Tiểu không tự chủ ở nam giới: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị
Triệu chứng chủ yếu của tiểu không tự chủ là són nước tiểu một cách khó kiểm soát, nhỏ giọt liên tục hoặc lắt nhắt với một lượng lớn hoặc nhỏ. Tùy vào từng loại, biểu hiện sẽ khác nhau nhưng nhìn chung đều dễ nhận biết bởi một số dấu hiệu đặc trưng sau:
Tiểu không kiểm soát có thể xuất phát từ thói quen hàng ngày, bệnh lý tầm ẩn hoặc các vấn đề liên quan đến thể chất. Cụ thể như sau: (2)
Một số loại thực phẩm, đồ uống và thuốc có khả năng kích thích bàng quang và tăng sản xuất nước tiểu, bao gồm:
Ngoài ra, tiểu không kiểm soát tạm thời cũng có thể xuất phát từ một số bệnh lý như:
Tình trạng tiểu không tự chủ diễn ra liên tục và dai dẳng có thể liên quan trực tiếp đến những thay đổi về thể chất, bao gồm:
Bài viết liên quan: Tiểu không tự chủ ở nữ giới: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị
Tình trạng tiểu không kiểm soát dễ xảy ra ở những người nằm trong nhóm nguy cơ, bao gồm:
Về lâu dài, nếu tình trạng tiểu không tự chủ không được điều trị dứt điểm sẽ dẫn đến hai biến chứng nghiêm trọng sau:
Để hạn chế gặp phải các biến chứng không mong muốn, khi gặp phải tình trạng tiểu mất kiểm soát, người bệnh nên liên hệ sớm với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác. Đặc biệt là khi xuất hiện một số dấu hiệu nghiêm trọng sau:
Một số phương pháp chẩn đoán tiểu không tự chủ đang được áp dụng phổ biến bao gồm: (3)
Tùy theo mức độ tiểu không kiểm soát, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng một cách hiệu quả. Một số phương pháp có thể kể đến gồm:
Chứng tiểu không tự chủ hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống và tập luyện tích cực. Một số giải pháp hữu ích có thể tham khảo như:
Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.
Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, BS.CKII Đinh Cẩm Tú, BS.CKII Ngô Đồng Dũng, BS.CKII Võ Thị Kim Thanh ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…
Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.
Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin chi tiết liên quan đến chứng tiểu không tự chủ. Hy vọng với những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để chủ động phòng ngừa, theo dõi và điều trị hiệu quả.