Bít dù thông liên nhĩ là một kỹ thuật can thiệp tim mạch ít xâm lấn, được thực hiện để bít lỗ thông nằm giữa tâm nhĩ trái và phải của tim. Đây là phương pháp hiệu quả và an toàn để điều trị bệnh lý tim bẩm sinh này.
Bài viết được tư vấn bởi ThS.BS. Vũ Quốc Anh Thy – Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP.HCM.
Bít dù thông liên nhĩ là kỹ thuật can thiệp tim mạch ít xâm lấn dùng để đóng một khiếm khuyết vách ngăn tâm nhĩ.
Thông liên nhĩ (ASD) là bệnh lý tim bẩm sinh do tồn tại một lỗ thủng giữa hai buồng tâm nhĩ. Những lỗ thông nhỏ thường sẽ tự đóng lại trong vài tuần hoặc vài tháng sau sinh. Đối với những lỗ thông không tự đóng được thì chỉ định điều trị sẽ tùy thuộc vào kích thước lỗ thông lớn hay nhỏ và vị trí lỗ thông. Thông liên nhĩ nhỏ có thể không cần can thiệp điều trị. Với những trường hợp thông liên nhĩ lỗ trung bình đến lớn có thể được chỉ định bít dù hoặc phẫu thuật đóng lỗ thông. (1)
Thủ thuật bít dù thông liên nhĩ thường được tiến hành trong những trường hợp thông liên nhĩ ở trẻ lớn. Trong trường hợp thông liên nhĩ không được phát hiện ở giai đoạn nhũ nhi thì thủ thuật này vẫn có thể thực hiện ở người lớn. (2)
Theo bác sĩ Thy, Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP.HCM “nhiều trẻ có khiếm khuyết ở vách ngăn liên nhĩ nhưng không biểu hiện triệu chứng mà vẫn sinh hoạt bình thường, phát triển khỏe mạnh. Vì vậy, bệnh thường được phát hiện ở trẻ lớn, người lớn, với lỗ thông liên nhĩ lớn và gây nên các triệu chứng như nặng ngực, đau tức ngực, khó thở, thở nhanh, mệt, viêm phổi tái phát nhiều lần… “
Lỗ thông liên nhĩ lớn có thể khiến lưu lượng máu về tim phải gia tăng, từ đó tăng lưu lượng máu lên phổi, khiến tim và phổi làm việc nhiều hơn dẫn đến các biến chứng, bao gồm:
Khi người bệnh gặp phải các triệu chứng hoặc có nguy cơ gặp phải các biến chứng này, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện bít dù thông liên nhĩ.
Phương pháp bít dù thông liên nhĩ không được chỉ định thực hiện trong một số trường hợp bao gồm:
Kỹ thuật bít dù thông liên nhĩ được thực hiện tại Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh với quy trình bao gồm các bước như sau:
Bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân ngừng sử dụng một số loại thuốc hoặc cần ngừng ăn uống trong khoảng thời gian ngắn trước khi thực hiện thủ thuật. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một số phương pháp chẩn đoán bổ sung, bao gồm:
>> Xem thêm: 3 cách siêu âm tim thông liên nhĩ: Chỉ định, vai trò và quy trình
Trong quá trình thực hiện thủ thuật bít dù thông liên nhĩ, trẻ sẽ được gây mê toàn thân. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp qua các bước:
Thiết bị bít dù được thiết kế để ép sát vào vách ngăn và bịt kín lỗ thông. Thủ thuật thành công khi dù bít được lỗ thông liên nhĩ và nằm đúng vị trí, bám đều các rìa và không còn luồng thông tồn lưu hoặc luồng thông tồn lưu có kích thước dưới 3mm khi khảo sát bằng siêu âm. Theo thời gian, mô tim sẽ phát triển xung quanh thiết bị bít dù này.
Bệnh nhân thường sẽ ở lại bệnh viện một đêm trước khi trở về nhà để theo dõi. Hầu hết, người bệnh có thể quay lại các hoạt động bình thường khoảng một tuần sau khi thực hiện thủ thuật bít dù ASD. Bác sĩ tim mạch sẽ kê đơn thuốc Aspirin để ngăn ngừa cục máu đông hoặc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng sau thủ thuật. Trong tháng đầu tiên sau thủ thuật, bệnh nhân không được gắng sức nặng.
Xem thêm clip: Can thiệp ít xâm lấn đóng lỗ thông liên nhĩ bằng dụng cụ | BS.CKI Vũ Năng Phúc | BVĐK Tâm Anh
Việc bít lỗ thông liên nhĩ giúp cải thiện chức năng tim và giảm nguy cơ các biến chứng liên quan đến ASD như suy tim và đột quỵ. Nếu không được điều trị kịp thời, ASD có thể gây tăng lưu lượng máu lên phổi, gây tổn thương phổi.
Thủ thuật bít dù thông liên nhĩ mang lại nhiều lợi ích, bệnh nhân thường phục hồi nhanh hơn và ít gặp các biến chứng hơn so với phẫu thuật tim hở.
>> Xem thêm: 3 phương pháp điều trị thông liên nhĩ hiệu quả tại bệnh viện
Bít dù thông liên nhĩ là phương pháp an toàn và hiệu quả, tuy nhiên thủ thuật này vẫn tồn tại một số rủi ro với tỷ lệ thấp, bao gồm:
Sau khi thủ thuật kết thúc, bệnh nhân cần nằm trong phòng hồi sức vài giờ. Để ngăn ngừa chảy máu, cần giữ tư thế thẳng, không gập chân.
Bác sĩ sẽ theo dõi sát sao các chỉ số quan trọng như nhịp tim, huyết áp, mức oxy và nhịp thở. Bệnh nhân có thể cần sử dụng thuốc giảm đau và thuốc phòng ngừa cục máu đông trong thời gian sau thủ thuật.
Khi sức khỏe bệnh nhân ổn định, bác sĩ sẽ chỉ định điện tâm đồ hoặc siêu âm tim để đánh giá kết quả của thủ thuật. Nếu các kết quả đều tốt, không gặp biến chứng nào, bệnh nhân sẽ được xuất viện.
Dưới đây là những lưu ý quan trọng người chăm sóc cần nhớ sau khi thực hiện bít lỗ thông liên nhĩ:
Người bệnh có thể trì hoãn bít lỗ thông liên nhĩ tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tuy nhiên, việc trì hoãn cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là một số yếu tố cần xem xét:
Điều quan trọng nhất là bệnh nhân hoặc người giám hộ cần trao đổi chi tiết với bác sĩ để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe và đưa ra quyết định tốt nhất.
Đối với phương pháp bít dù thông liên nhĩ người bệnh có thể trở lại hoạt động bình thường trong vòng một tuần.
Sau khi thực hiện thủ thuật bệnh nhân sẽ cần uống thuốc để ngăn ngừa cục máu đông trong 6 tháng. Một số trường hợp cần uống kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng, đặc biệt khi bệnh nhân có dự định thực hiện các thủ thuật của nha khoa trong vòng 6 tháng đầu sau khi bít thông liên nhĩ. Việc sử dụng kháng sinh giúp phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng, vì vậy người bệnh cần thông báo với bác sĩ hoặc nha sĩ để được cân nhắc các loại kháng sinh phù hợp.
Lỗ thông liên nhĩ đã bít dù thành công cần thời gian 3 – 6 tháng để dụng cụ nội mạc hóa. Sau giai đoạn nội mạc hóa, lỗ thông sẽ không bị mở lại. Tuy nhiên đối với lỗ thông quá lớn, dụng cụ không bít được hoàn toàn lỗ thông, lỗ thông tồn lưu lớn và gây biến chứng, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật tim hở để lấy dù và đóng thông liên nhĩ.
Các nghiên cứu cho thấy người trẻ tuổi (dưới 25 tuổi) đã thực hiện đóng lỗ thông liên nhĩ (ASD) có tuổi thọ bình thường. Những người có ASD và thực hiện bít dù thông liên nhĩ sống lâu hơn so với những người có ASD nhưng không thực hiện thủ thuật.
Sau khi thực hiện bít dù thông liên nhĩ (ASD), người bệnh có nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng. Hãy liên hệ bác sĩ hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào, chẳng hạn như:
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bít dù thông liên nhĩ là một thủ thuật để đóng một lỗ thông liên nhĩ hoặc một khiếm khuyết tim bẩm sinh ở trẻ. Đây là một kỹ thuật tương đối phức tạp, người bệnh cần tuân thủ mọi chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn, hiệu quả trước, trong và sau khi thực hiện.
