Cách phân biệt tay chân miệng và thủy đậu nên biết để so sánh

Tay chân miệng và thủy đậu đều là những bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến ở trẻ nhỏ với một số triệu chứng tương tự, khiến nhiều phụ huynh nhầm lẫn. Nhận diện bệnh tay chân miệng và bệnh thủy đậu ở trẻ giúp điều trị kịp thời, chăm sóc đúng cách và tránh những biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Bệnh tay chân miệng và thủy đậu có gì giống nhau?

Tay chân miệng và thủy đậu đều là những bệnh truyền nhiễm gây ra do virus. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp, thông qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi; khi tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết, chất nôn; hoặc khi chạm vào các đồ vật và bề mặt bị nhiễm virus.

Bất cứ ai cũng có khả năng mắc tay chân miệng hoặc thủy đậu nếu chưa có kháng thể miễn dịch, trong đó trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm bệnh. Cả chân tay miệng và thủy đậu đều có một số biểu hiện khá giống nhau như: sốt, đau đầu, mệt mỏi, phát ban có mụn nước, trẻ biếng ăn,…

Hầu hết các trường hợp bệnh tay chân miệng và bệnh thủy đậu đều có thể tự khỏi nếu bệnh nhẹ. Tuy nhiên bệnh cũng có thể diễn tiến nặng hơn, gây ra những biến chứng nguy hiểm ở trẻ, nhất là khi không được phát hiện kịp thời và chăm sóc đúng cách.

Phân biệt bệnh tay chân miệng và thủy đậu

Việc phân biệt bệnh tay chân miệng và bệnh thủy đậu giúp hạn chế khả năng lây lan của bệnh. Đồng thời giúp bố mẹ có cách chăm sóc bé phù hợp, chủ động thăm khám kịp thời và đẩy nhanh quá trình hồi phục ở trẻ. (1)

Một số tiêu chí so sánh thủy đậu và tay chân miệng dưới đây như:

1. Nguyên nhân tay chân miệng và thủy đậu

2. Triệu chứng tay chân miệng và thủy đậu

3. Biến chứng tay chân miệng và thủy đậu

Một số trường hợp trẻ sốt cao kéo dài trên 2 ngày, khó thở, cơ thể tím tái, co giật, rối loạn tri giác,… có thể là dấu hiệu của biến chứng nguy hiểm. (2)

4. Chẩn đoán tay chân miệng và thủy đậu

Bệnh tay chân miệng được chẩn đoán chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng thông qua các triệu chứng bệnh ở trẻ và yếu tố dịch tễ (có tiếp xúc trẻ bị tay chân miệng trước đó). Một số trường hợp cần xét nghiệm dịch hầu họng, dịch tiết từ mụn nước hoặc mẫu phân của trẻ trong trường hợp bệnh nặng nhưng triệu chứng không rõ ràng.

Để chẩn đoán bệnh thủy đậu ở trẻ, bác sĩ sẽ phối hợp các thông tin về dịch tễ (chưa tiêm ngừa thủy đậu, chưa mắc bệnh thủy đậu, có tiếp xúc bệnh nhân thủy đậu), thăm khám lâm sàng, có thể kết hợp thêm một số phương pháp xét nghiệm như phân lập siêu vi, PCR tìm Herpes varicellae.

5. Điều trị tay chân miệng và thủy đậu

6. Phòng ngừa tay chân miệng và thủy đậu

(*) Ngày 18/2/2025, Hệ thống tiêm chủng VNVC ký biên bản hợp tác với Substipharm Biologics (Thụy Sĩ), hướng đến mục tiêu đưa thêm nhiều loại vắc xin mới về Việt Nam trong tương lai gần, trong đó có vắc xin phòng bệnh tay chân miệng. Đây là một tín hiệu đáng mừng đối với ngành y tế, giúp nâng cao hiệu quả miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ gây ra các biến chứng nghiêm trọng, nhất là khi chưa có thuốc đặc trị bệnh tay chân miệng.

Vắc xin tay chân miệng có hiệu quả bảo vệ lên đến 96,8%, được khuyến cáo tiêm cho trẻ trên 2 tháng tuổi đến dưới 6 tuổi. Bố mẹ hãy theo dõi và cập nhật những tin tức mới nhất về vắc xin tay chân miệng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Trẻ cần được đưa đến bệnh viện thăm khám ngay lập tức nếu gặp phải một trong các dấu hiệu:

• Sốt cao trên 39° hay sốt kéo dài trên 2 ngày, không hạ sốt dù uống paracetamol hoặc ibuprofen đúng liều lượng;
• Trẻ nôn ói nhiều, có dấu hiệu mất nước;
• Giật mình chới với;
• Trẻ lừ đừ, ngủ gà gật, run tay chân, đi đứng loạng choạng;
• Trẻ khó thở, thở nhanh, môi tím tái;
• Tay chân lạnh, nổi vân tím, vã mồ hôi lạnh;
• Hôn mê hoặc co giật.

Tay chân miệng và thủy đậu tuy có những triệu chứng khá giống nhau, nhưng hoàn toàn có thể phân biệt. Nhận biết bệnh sớm giúp việc điều trị hiệu quả hơn, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm ở trẻ. Để được thăm khám và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, bố mẹ hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ bệnh.