Công nghệ soi da không chỉ đáp ứng nhu cầu khám chữa các bệnh về da mà còn phục vụ làm đẹp cho chị em. Vậy soi da là gì? Phương pháp soi da tại BVĐK Tâm Anh dùng để điều trị những bệnh gì?
Soi da (dermoscopy) là phương pháp sử dụng kính hiển vi có phát quang để tạo ra nhiều dải sóng trên bề mặt da nhằm kiểm tra, đánh giá, phân biệt các tổn thương khác nhau được tìm thấy trên da, thay vì dùng mắt thường chỉ thấy ánh sáng trắng. Nhờ phân tích quang phổ của một tổn thương da, bác sĩ thấy rõ các mô hình phân bố collagen, mạch máu và sắc tố melanin được thể hiện bên trong da tổn thương. (1)
Dựa vào các dữ liệu này, bác sĩ da liễu đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng loại bệnh. Tóm lại, soi da giúp dễ phát hiện vùng da bệnh, nhất là người có da khô hoặc da dầu thường khó quan sát bằng mắt thường.
Kính hiển vi bề mặt da xuất hiện đầu tiên vào năm 1663, sau này được bác sĩ da liễu người Đức, Johann Saphier, đã thêm một nguồn sáng tích hợp vào thiết bị. Cuối cùng, bác sĩ da liễu Goldman (Mỹ) là người đầu tiên thế giới sử dụng thuật ngữ “soi da” và sử dụng kính soi da để đánh giá các tổn thương sắc tố trên da.
Thế hệ kính soi da mới nhất bao gồm các kính phân cực chéo có sẵn, lọc bỏ ánh sáng phân tán từ ngoại vi, giảm độ chói và cho phép hình dung các cấu trúc nền mà không cần chất lỏng liên kết.
BVĐK Tâm Anh TP.HCM đầu tư máy soi da với thiết bị cầm tay, có một kính lúp với ống kính phóng đại chất lượng cao và hệ thống chiếu sáng mạnh (kính soi da). Kính lúp trên máy soi da có thể nhìn thấy vị trí tổn thương tăng lên nhiều lần so với thực tế. Nguồn ánh sáng mạnh kết hợp kính soi da hiện đại này giúp bác sĩ nhìn rõ cấu trúc và mẫu da.
Trong tương lai, máy soi da được cải tiến nhờ thu gọn nhẹ, kết nối wifi cho kính soi da qua USB, phân tích hình ảnh kỹ thuật số và nỗ lực kết hợp trí tuệ nhân tạo để tạo ra một đơn vị chẩn đoán tự động.
Dựa vào sắc tố và cấu trúc da được tìm thấy khi soi da, bác sĩ phân biệt người bệnh đang mắc bệnh da cụ thể.
Một số nghiên cứu chứng minh rằng phương pháp soi da có thể chính xác hơn 35% so với khám và chẩn đoán các bệnh về da bằng mắt thường. Từ đó, bác sĩ có thêm dữ liệu để đưa ra cách điều trị phù hợp hơn, cần phối hợp thêm những chuyên khoa liên quan đến tình trạng bệnh.
Dưới đây là một vài bệnh da lành tính và ác tính cần sự hỗ trợ của soi da:
Nhờ hiểu rõ các bệnh về da, bác sĩ giúp người bệnh giảm số lượng các tổn thương lành tính trên da nhờ cắt bỏ, bắn laser.
Soi da còn hữu ích trong việc giúp bác sĩ da liễu xác định khối u ác tính chính xác hơn. Sự thay đổi cấu trúc da có thể được phát hiện trong các khối u ác tính bề mặt trong vòng 3 đến 6 tháng.
Các chuyên gia ước tính có thể phát hiện 92% khối u ác tính ngay lập tức vì các đặc điểm điển hình. 8% còn lại không có các đặc điểm nhận dạng và được chẩn đoán do thay đổi tổn thương không điển hình.
Việc soi da không chỉ phân biệt da lành với da bệnh, u lành với u ác mà còn giúp xác định ranh giới phẫu thuật của các loại ung thư da khó xác định. Đơn cử như khối u của bệnh Bowen, ung thư biểu mô tế bào đáy bề mặt và bệnh hắc lào đậu lăng cần xác định chính xác mức độ thực sự của khối u, để giảm bớt số lần phẫu thuật lặp lại.
Khi thực hiện soi da, phần mềm đính trong thiết bị soi da cho phép quay video chất lượng cao hoặc chụp ảnh kỹ thuật số để lưu về máy. Nhờ phần mềm này, bác sĩ và người bệnh sẽ xem lại trên màn hình máy tính và so sánh với hình ảnh được chụp tại các cuộc hẹn tái khám. Từ đó, bác sĩ da liễu giúp người bệnh so sánh trước và sau điều trị bệnh về da.
Phần mềm máy tính có thể được sử dụng để lưu trữ hình ảnh và cho phép các bệnh viện, bác sĩ da liễu phối hợp chẩn đoán và điều trị từ xa nhờ hệ thống máy soi da hiện đại (kính hiển vi phát quang kỹ thuật số, soi da từ xa, lập bản đồ nốt ruồi hoặc các tổn thương da sắc tố lành tính và ác tính cho từng ca bệnh).
Bên cạnh điều trị bệnh, kỹ thuật soi da được báo cáo là giúp xác định nhanh chóng và loại bỏ các vết khâu còn sót lại ở các vết thương đã đóng vảy. Soi da cũng có thể tạo điều kiện xác định và loại bỏ dị vật tác động vào da.
Da được chia thành 4 loại khác nhau, gồm: da nhờn, da khô, da hỗn hợp và da nhạy cảm. Các loại da này khó phân biệt nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, do đó bác sĩ dùng thêm máy soi da để nhận dạng rõ nét hơn.
Rõ ràng, soi da đóng vai trò lớn trong thẩm mỹ da. Ví dụ, nhiều phụ nữ có nhu cầu kiểm tra sức khỏe của da đang bị lão hóa sớm hay không, tìm những mụn ẩn trong da… Soi da còn đánh giá chứng tăng sắc tố quanh mắt (sắc tố da, mạch máu bất thường, độ nhão da), phân loại các lỗ chân lông trên mặt… để cải thiện và kéo dài làn da tươi trẻ.
Trong làm đẹp giảm lông bằng laser (LHR), phương pháp soi da được bác sĩ chọn lựa để tối ưu việc điều trị. Bởi một số trường hợp, nếu da sẫm màu bị rậm lông thì việc soi da giúp rõ hơn các thông số về độ tán xạ và độ dày của sợi lông trước khi điều trị bằng laser.
Soi da còn giúp bác sĩ phẫu thuật cấy ghép tóc ghi lại số lượng đơn vị nang hiện có, số lượng tóc trên một đơn vị nang, kích thước của nang tóc và các thông số khác tại nơi cho và nhận.
Công dụng khác
Soi da đã được báo cáo để hỗ trợ xác nhận xét nghiệm sủi bọt ở những bệnh nhân mắc bệnh Behcet. Hình ảnh soi da có thể hỗ trợ xác nhận phản ứng thử nghiệm miếng dán là dương tính thực sự hay chất kích ứng, đặc biệt ở những người da sẫm màu. Soi da cũng tỏ ra hữu ích trong việc lên kế hoạch để cắt bỏ ‘mụn cóc thẩm mỹ tốt hơn, nhất là những nam giới có mụn cóc ở vùng cạo râu.
Kính soi da bao gồm một nguồn ánh sáng xuyên thấu và một kính lúp (thường có độ phóng đại gấp 10 lần). Có ba phương thức soi da chính, gồm: (2)
Nhờ kính soi da, bác sĩ chuyên về da liễu sẽ phát hiện và chẩn đoán chính xác hơn trong việc chẩn đoán khối u ác tính so với chỉ nhìn bệnh bằng mắt thường. Điều này rất quan trọng, giúp người bệnh không phải tốn nhiều thời gian, khi phát hiện các bất thường qua soi da và có cơ hội điều trị sớm.
Việc đánh giá u ác tính thông qua kết quả soi da còn phụ thuộc vào chuyên môn cao của bác sĩ và tình trạng sức khỏe bệnh nhân như: tiền sử bệnh, tuổi tác, yếu tố gia đình từ đó bác sĩ có thể quyết định thực hiện sinh thiết để chẩn đoán chính xác bệnh.
Một vài trường hợp, kết quả soi da không chính xác do ảnh hưởng của một số yếu tố:
Nên thực hiện soi da định kì mỗi năm 1 lần. Soi da là phương pháp giúp bác sĩ tối ưu điều trị và giúp người bệnh điều trị triệt để hơn những bệnh lành tính và có cơ hội phát hiện sớm những bệnh không lành tính. Soi da không đau, không ảnh hưởng sức khỏe nên cần thực hiện để cải thiện tình trạng da.
Soi da diễn ra đơn giản, không mất nhiều thời gian thực hiện, tuy nhiên kỹ thuật viên cần vệ sinh sạch sẽ thiết bị soi da giữa các bệnh nhân với nhau.
Hiện nay có 3 loại kính soi da chính (3):
Tuy nhiên, người dân không mua thiết bị soi da tại nhà do thiếu kiến thức về da liễu, ung thư nên không thể hiểu đúng về những gì đang nhìn thấy trên da. Trong khi, bác sĩ da liễu cũng phải có kinh nghiệm điều trị lâm sàng, biết phân biệt được u lành tính, u ác tính…
Chưa kể, so với các loại máy soi da dùng để bác sĩ sử dụng trong bệnh viện thì kính soi da tại nhà có chất lượng thấp hơn về loại kính và nguồn ánh sáng nên kết quả sẽ kém chất lượng hơn. Tốt nhất, người dân nên khám bác sĩ da liễu khi thấy da có biểu hiện khác thường và cần kiểm tra bệnh da liễu mỗi năm một lần.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Soi da là phương pháp hỗ trợ đắc lực cho bác sĩ da liễu trong việc khám, phát hiện chính xác sắc tố da, cấu trúc da… để điều trị hiệu quả, chính xác.
