Lợi ích của siêu âm 3D trong sản khoa là gì?

Siêu âm 3D, 4D là một trong những kỹ thuật siêu âm tiên tiến, giúp tái hiện rõ ràng, sinh động hình ảnh của thai nhi và các cơ quan liên quan của thai phụ ở nhiều góc độ khác nhau. Điều này hỗ trợ thêm cho bác sĩ phát hiện những dấu hiệu bất thường nếu có và đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS. CKI Chung Gia Viễn, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và BS Phạm Thị Huyền – Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Siêu âm 3D là gì?

Siêu âm 3D, 4D là kỹ thuật siêu âm sử dụng sóng âm thanh, hình ảnh được tái tạo lại ở 3 chiều không gian và thêm chiều thời gian. Cụ thể, trong quá trình siêu âm, bác sĩ di chuyển đầu dò trên vùng bụng của người mẹ, khi đó sóng âm sẽ được truyền vào cơ thể và phản xạ lại, phân tích dữ liệu thu được. Sau đó, chuyển đổi thành hình ảnh và hiển thị trên màn hình máy tính chuyên dụng.(2)

Siêu âm 3D, 4D thu được các hình ảnh từ nhiều góc độ khác nhau và có độ nét cao. Thông qua những hình ảnh đó, bác sĩ và cha mẹ quan sát thấy hình thái ngoài của thai nhi tại thời điểm siêu âm.

Kỹ thuật siêu âm 3D, 4D giúp hỗ trợ thêm bác sĩ phát hiện những dị tật bẩm sinh đã nghi ngờ từ trên siêu âm 2D (nền tảng quan trọng của siêu âm là siêu âm 2D), từ đó đưa ra hướng tư vấn phù hợp cho cả gia đình bé

Các mốc thời gian siêu âm thai 3D, 4D

Thông thường, kỹ thuật siêu âm 3D, 4D sẽ được các bác sĩ khuyến khích thực hiện vào các mốc quan trọng của thai kỳ. (3)

1. Tuần 20-25:

Xác định, loại trừ các dị tật của thai nhi:

• • Về đầu – mặt – ống thần kinh như sứt môi – hở hàm ếch, não úng thủy, không phân chia não trước, giãn não thất, giãn hố sau, bất sản thể chai, thoát vị màng não tủy…

• • Về tim – phổi – lồng ngực như bệnh lý tim mạch (thông liên thất, đảo gốc động mạch, thất phải 2 đường ra, thiểu sản tâm thất phải – tâm thất trái…); bệnh lý phổi (phổi biệt lập, bệnh phổi tuyến nang, tràn dịch màng phổi…); bệnh lý lồng ngực (hẹp lồng ngực, thoát vị hoành…).

• • Về các cơ quan trong ổ bụng như bệnh lý ống tiêu hóa (thoát vị rốn, hẹp tá tràng…), bệnh lý về cơ quan tiết niệu (thận đa nang, bất sản thận, thiểu sản thận…), các cấu trúc dạng nang trong ổ bụng (nang gan, nang ruột đôi, nang mạc treo, nang buồng trứng…).

• • Bệnh lý về chân tay – cơ quan vận động như tay chân khoèo, thiểu sản xương quay, bất sản xương sụn…

2. Tuần 30-32:

• • Phát hiện các dị tật xuất hiện muộn về các bệnh lý tim mạch, não…

Ngoài các mốc thời gian kể trên, việc siêu âm 3D, 4D vào thời điểm nào của thai kỳ còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mẹ bầu và sự chỉ định của bác sĩ.

Lợi ích khi siêu âm 3D, 4D

Hiện nay, siêu âm 3D, 4D vẫn được xem là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hỗ trợ cho siêu âm 2D, có vai trò hỗ trợ cho việc theo dõi, đo lường tình trạng thai nhi. Hình ảnh thu được từ quá trình siêu âm thai 3D, 4D cho phép bố mẹ nhìn thấy rõ cấu trúc, hình thể của con (tuy nhiên phụ thuộc vào tư thế của thai nhi), từ đó tăng thêm sự kết nối giữa bố mẹ, người thân và em bé trước khi chào đời.

Ngoài ra, kỹ thuật siêu âm 3D, 4D còn giúp bác sĩ phát hiện những dấu hiệu bất thường của thai nhi như: khe hở môi, bất thường xương, chi, thành bụng, tim mạch và bề mặt cơ thể, dị tật ống thần kinh… từ đó có hướng tư vấn phù hợp. Điều này cũng giúp bố mẹ chuẩn bị tâm lý, biết mình cần phải làm gì sau khi con chào đời.

Siêu âm thai là một kỹ thuật hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của thai nhi trong tử cung. Nên tìm hiểu đầy đủ các mốc thời gian siêu âm thai cho mẹ bầu để giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các dị tật (nếu có).

Cần lưu ý những gì khi siêu âm 3 chiều

• • Kết quả siêu âm thai 3D, 4D sẽ cho hình ảnh tốt nhất khi thai nhi có đủ dịch ối bao quanh khuôn mặt, tư thế thai thuận lợi. Đối với những trường hợp thai nhi nằm sấp, xoay mặt vào trong và lấy tay che mặt.., bác sĩ sẽ hướng dẫn mẹ đi lại để thai nhi có thể cử động thay đổi vị trí, giúp bác sĩ thu được hình ảnh rõ nét hơn, thuận lợi cho việc chẩn đoán. (1)

• • Thai phụ nên đi tiểu hết trước khi thực hiện siêu âm, để quá trình siêu âm diễn ra thuận lợi và thu được hình ảnh rõ nét nhất.

• • Mặc dù khả năng phát hiện dị tật ở thai nhi của kỹ thuật siêu âm 3D, 4D là khá cao, nhưng thai phụ cần lưu ý rằng một số trường hợp, phải đến khi em bé chào đời mới phát hiện ra những dị tật đó.

• • Siêu âm 3D, 4D khá an toàn, nhưng thai phụ cũng không nên quá làm dụng kỹ thuật này.

• • Chỉ nên thực hiện siêu âm khi vào các mốc thời gian quan trọng hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

• • Nên ăn uống, bổ sung dinh dưỡng sau khi tiến hành siêu âm để tránh trường hợp thai phụ bị hạ đường huyết.

• • Nên mặc những trang phục mỏng nhẹ, dễ chịu để quá trình siêu âm diễn ra thoải mái.

Một số câu hỏi liên quan về siêu âm 3 chiều

1. Siêu âm 3D, 4D có ảnh hưởng đến thai nhi

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, siêu âm thai 3D, 4D là phương pháp an toàn và không gây hại cho phụ nữ mang thai, lẫn em bé. Phần lớn các máy siêu âm 3D, 4D được sản xuất với mục đích siêu âm sản khoa, nên thường có mức năng lượng được đặt dưới giới hạn của FDA. (4)

2. Siêu âm 3D bao nhiêu tiền

Do sử dụng công nghệ hiện đại nên chi phí siêu âm thai 3D, 4D sẽ cao hơn so với siêu âm 2D. Tùy vào từng cơ sở y tế, chất lượng dịch vụ, trang thiết bị, hệ thống máy móc, trình độ chuyên môn của đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên mà giá siêu âm này sẽ khác nhau.

3. Sự khác biệt giữa siêu âm 3D và siêu âm 4D

Siêu âm 3D là siêu âm 3 chiều, thu được các hình ảnh với nhiều góc độ khác nhau, mang lại kết quả 3D rõ nét. Hình ảnh thu được từ siêu âm 3D giúp đánh giá tình trạng phát triển của thai đến thời điểm siêu âm, phát hiện các dị tật bẩm sinh của thai nếu có, mà còn thấy khuôn mặt của em bé. (5)

Trong khi đó, siêu âm 4D là siêu âm gồm có 3 chiều không gian và 1 chiều thời gian. Kết quả thu được từ quá trình siêu âm 4D giúp đánh giá tình trạng phát triển của thai đến thời điểm siêu âm, phát hiện các dị tật bẩm sinh của thai nếu có, nhìn rõ mặt mũi, chân tay, và các cử động của em bé.

Hiện nay, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đang áp dụng kỹ thuật siêu âm 3D, 4D trong sản khoa với nhiều ưu điểm nổi bật về máy móc, cơ sở vật chất và đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn, tay nghề cao.