Phương pháp điều trị bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA

Phương pháp điều trị bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA (Radiofrequency Ablation) dần trở nên phổ biến tại Việt Nam, với nguyên lý sử dụng dòng điện tần số cao đốt bỏ nhân tuyến giáp. Đây là kỹ thuật tiên tiến, ít xâm lấn, hiệu quả, không đau và không để lại sẹo. Vậy sóng cao tần RFA là gì? Ưu và nhược điểm của kỹ thuật này ra sao?

RFA là gì?

RFA là phương pháp sử dụng nhiệt để hủy khối u dưới tác động của dòng điện xoay chiều có tần số cao. Người bệnh được đặt một điện cực ở trung tâm khối u. (1)

Kỹ thuật viên đưa dòng điện từ máy truyền đến khối u qua một điện cực dạng kim. Cùng lúc, năng lượng từ sóng vô tuyến truyền vào đầu kim và sinh nhiệt. Nhiệt độ được duy trì từ 60 – 100 độ C để phá hủy khối u. Nhiệt được tạo ra do ma sát làm các mô xung quanh mất nước, khối u cũng bị ảnh hưởng theo, từ đó thể tích bướu giảm đi đáng kể.

RFA dùng điều trị những bệnh gì?

Năm 2018, phương pháp đốt sóng cao tần (RFA) được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép sử dụng trong điều trị bướu nhân tuyến giáp lành tính. Ngoài ra, công nghệ RFA cũng được sử dụng trong điều trị một số bệnh khác như: đau dây thần kinh, ung thư, u xơ tử cung,… (2)

Bướu giáp nhân (hay bướu nhân tuyến giáp, bướu cổ hoặc u tuyến giáp) là 1 khối tổn thương dạng đặc, nang hoặc hỗn hợp đặc nang nằm trong tuyến giáp. Phần lớn, bướu giáp nhân lành tính và không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu nhân giáp phát triển lớn, chèn ép cổ họng, gây khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Thậm chí, một số ít trường hợp nhân giáp là nhân ác tính, lúc này buộc phải có sự can thiệp phẫu thuật bướu giáp nhân. (3)

Bướu giáp nhân thường gặp nhiều ở phụ nữ. Khoảng 10% trường hợp nhân giáp phát triển lớn, gây ra các triệu chứng như:

• Khối u lớn ở cổ.
• Cổ đau hoặc sưng.
• Ho dai dẳng.
• Khó thở hoặc nuốt.
• Thay đổi giọng nói, chẳng hạn như khàn giọng.

Điều trị bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA

1. Ưu điểm của phương pháp RFA trong điều trị bướu giáp nhân

Các thử nghiệm lâm sàng liên quan đến RFA trong điều trị bướu giáp nhân lành tính cho thấy, kích thước khối u giảm 51% – 85% trong 6 tháng đầu. Ở hầu hết bệnh nhân đã qua điều trị, các triệu chứng do bướu giáp được cải thiện đáng kể, thậm chí biến mất hoàn toàn.

Phương pháp RFA trong điều trị bướu giáp nhân có một số ưu điểm sau:

• Gây tê tại chỗ và không đau.
• Xâm lấn tối thiểu.
• Độ an toàn cao nhờ dưới hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ dùng kim đốt chính xác từng milimet nhân bướu giáp bằng lượng nhiệt từ sóng cao tần.
• Bảo tồn được tối đa tuyến giáp lành và mô tuyến giáp khỏe mạnh xung quanh.
• Bác sĩ chỉ đốt chọn lọc nhân tuyến giáp nên bệnh nhân không phải uống thuốc sau điều trị.
• Hiếm xảy ra biến chứng, tỷ lệ tái phát rất thấp.
• Thể tích nhân bướu giáp giảm theo thời gian.
• Tùy vào kích thước bướu giáp, quá trình điều trị kéo dài khoảng 30 – 60 phút. Sau khi kết thúc thủ thuật, bệnh nhân chỉ cần nghỉ ngơi khoảng 30 phút là có thể ra về, ăn uống, sinh hoạt và làm việc bình thường.
• Thời gian phục hồi ngắn.
• Không để lại sẹo: bướu giáp nhân thường gặp ở phụ nữ nên vấn đề thẩm mỹ rất được quan tâm. Thực tế cho thấy, nhiều bệnh nhân nữ ngần ngại, chần chừ không chịu mổ bướu giáp vì sợ để lại sẹo lớn trên cổ. Đây là ưu điểm rất lớn của phương pháp này.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống.

2. Nhược điểm

Phương pháp cắt đốt nhân tuyến giáp bằng sóng cao tần RFA là kỹ thuật an toàn. Song, kỹ thuật này có những nhược điểm như:

• Tổn thương dây thanh quản, khàn giọng và các cấu trúc xung quanh cổ.
• Có thể dị ứng thuốc gây tê, bỏng da, nhiễm trùng.
• Tụ máu, nôn mửa.
• Các biến chứng nghiêm trọng hiếm gặp như: tổn thương thực quản, khí quản và thần kinh quặt ngược thanh quản (thần kinh điều khiển giọng nói). Trong đó, nguy cơ tổn thương vĩnh viễn dây thần kinh quặt ngược thanh quản làm thay đổi giọng nói chiếm dưới 1%.

Khi nào cần dùng phương pháp RFA điều trị bướu giáp nhân

Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ cho biết tỷ lệ bướu giáp nhân diễn tiến sang ung thư tuyến giáp chỉ chiếm khoảng 5%. Vì nhân giáp hầu hết là lành tính nên chỉ cần phát hiện, điều trị sớm sẽ không gây biến chứng nguy hiểm.

Khi có những dấu hiệu sau, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra:

• Cơ thể sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp dẫn đến cường giáp.
• Khó nuốt.
• Khàn tiếng, khó thở.
• Thiếu hụt hormone tuyến giáp gây suy giáp.
• Đau hoặc khó chịu ở cổ do bướu giáp đa nhân.

Bên cạnh đó, những đối tượng sau đây có thể xem xét sử dụng sóng cao tần RFA điều trị bướu giáp nhân:

• Bản thân và gia đình không có tiền sử mắc ung thư tuyến giáp.
• Đã được bác sĩ kiểm tra, xét nghiệm và kết luận bướu giáp nhân mắc phải là lành tính.
• Đang dùng thuốc loãng máu nhưng có thể ngưng sử dụng.

Những đối tượng không nên điều trị bướu giáp nhân bằng RFA gồm:

• Người mắc bệnh tim nặng.
• Phụ nữ mắc bướu giáp nhân khi đang mang thai.
• Có nhân tuyến giáp nhỏ.
• Kết quả siêu âm cho thấy, người bệnh có khả năng cao mắc ung thư tuyến giáp.
• Từng tổn thương dây thanh âm.
• Đang dùng thuốc chống đông máu nhưng không thể ngưng sử dụng.

Cần chuẩn bị gì khi đốt bướu giáp nhân bằng sóng cao tần?

Một số bước chuẩn bị trước khi thực hiện đốt bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA:

• Đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết nếu nghi ngờ mắc bướu giáp nhân. Tại đây, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm tuyến giáp, xét nghiệm máu và chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA – xét nghiệm tầm soát ung thư tuyến giáp) để xác định bướu giáp có phải lành tính hay không?
• Người bệnh được giải thích về phương pháp điều trị bướu giáp nhân bằng FRA, những biến chứng có thể gặp phải, đồng ý và ký bản cam kết trước khi thực hiện thủ thuật.

Sau bước chuẩn bị, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ tiến hành điều trị đốt bướu giáp nhân bằng RFA. Quy trình điều trị đốt bướu giáp nhân được thực hiện như sau:

• Bước 1: Gây tê cục bộ khu vực quanh tuyến giáp.
• Bước 2: Siêu âm xác định chính xác vị trí, kích thước và thể tích nhân giáp…
• Bước 3: Tiến hành đốt bướu giáp nhân bằng sóng cao tần dưới sự hướng dẫn của máy siêu âm. Năng lượng tần số vô tuyến phát ra từ đầu kim sẽ phá hủy nhân giáp.
• Bước 4: Sau 30 – 45 phút làm thủ thuật, bệnh nhân sẽ được bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc hỗ trợ điều trị và ra về.
• Bước 5: Tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi quá trình hồi phục, phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng nguy hiểm.
• Bước 6: Trường hợp bướu nhân có kích thước lớn, mức giảm thể tích sau 1 năm chưa đạt kỳ vọng, người bệnh sẽ phải thực hiện RFA lần 2 để đạt hiệu quả tối ưu.

Địa chỉ điều trị RFA cho bướu giáp nhân

Điều trị bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA là hình thức điều trị khá mới, đòi hỏi trang thiết bị, máy móc sử dụng phải hiện đại. Chính vì thế, không phải cơ sở y tế nào cũng có thể thực hiện được thủ thuật này. Ngoài ra, để mang lại kết quả điều trị tốt nhất, bác sĩ thực hiện phải có chuyên môn, tay nghề cao.

Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BVĐK Tâm Anh với nền tảng nhân lực là đội ngũ giáo sư, bác sĩ, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu bệnh đái tháo đường, các bệnh nội tiết như: bướu nhân tuyến giáp, cường giáp, suy giáp, rối loạn nội tiết tố nam nữ, đái tháo nhạt, bệnh to đầu chi, các bệnh nội tiết liên quan tuyến yên, béo phì do nội tiết tố… Ngoài ra, khoa còn được đầu tư đồng bộ trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu từ các quốc gia tiên tiến trên thế giới, giúp người bệnh chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Bài viết trên đã giúp hiểu rõ hơn về phương pháp điều trị bướu giáp nhân bằng sóng cao tần RFA? Ưu và nhược điểm của phương pháp này là gì? Ngay khi có những dấu hiệu nghi ngờ mắc bướu giáp nhân, người bệnh nên tìm đến cơ cơ sở y tế hiện đại, bác sĩ chuyên khoa nội tiết có chuyên môn cao để được tư vấn, lên phác đồ điều trình phù hợp, kịp thời.