Cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy là hiện tượng phổ biến, thường gặp ở người cao tuổi, người bị thoái hóa khớp hoặc những bệnh lý khớp viêm như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp cột sống… Tình trạng này khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời.
Cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy là tình trạng một hoặc nhiều khớp ngón tay trở nên cứng, khó cử động, người bệnh phải mất vài phút đến hàng giờ để các ngón tay trở lại bình thường. Cứng khớp có thể đi kèm với đau khớp, lục khục khớp khi cử động.
Phần lớn cứng khớp ngón tay buổi sáng là dấu hiệu của thoái hóa khớp. Thông thường tình trạng này sẽ hết sau một thời gian xoa bóp và cử động ngón tay, thường là chỉ vài phút. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, thời gian cứng khớp kéo dài hàng giờ, kèm theo sưng đau khớp, tê bì ngón tay không rõ nguyên nhân, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý viêm khớp mạn tính. Người bệnh nên thăm khám sớm để xác định nguyên nhân, đánh giá tình trạng bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng cứng khớp ngón tay vào buổi sáng khi ngủ dậy bao gồm thoái hóa khớp, viêm khớp, bệnh lý tự miễn, chấn thương hoặc do tay phải hoạt động lặp đi lặp lại trong thời gian dài. (1)
Thoái hóa khớp đặc trưng bởi tổn thương ở sụn khớp, dẫn đến đau, cứng khớp và giảm khả năng vận động. Người bệnh có tình trạng cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy và triệu chứng thuyên giảm sau khoảng vài phút đến 30 phút.
Viêm khớp dạng thấp là một trong những nguyên nhân hay gặp gây cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy. Các khớp bị ảnh hưởng nhiều nhất là khớp bàn ngón tay, khớp ngón gần, khớp cổ tay và các khớp của bàn, ngón chân
Tình trạng cứng khớp ngón tay buổi sáng thường kéo dài hơn một giờ, thậm chí nhiều giờ. Đây là điểm đặc trưng của bệnh viêm khớp dạng thấp.
Buổi sáng ngủ dậy cứng khớp ngón tay cũng là triệu chứng phổ biến của viêm khớp vảy nến. Triệu chứng này thường kéo dài từ 30 đến 60 phút hoặc hàng giờ. Ngoài cứng khớp, người bệnh cảm thấy đau nhức, sưng ở khớp.
Viêm bao gân, đặc biệt là viêm các gân gấp ngón tay hoặc viêm bao gân De Quervain gây sưng, làm hạn chế chuyển động của gân, dẫn đến đau và cứng khớp. Cơn đau nghiêm trọng hơn khi người bệnh cố gắng gập hoặc duỗi thẳng ngón tay.
Co cứng cơ Dupuytren ảnh hưởng đến mô liên kết bao quanh xương ở bàn tay, đặc biệt là các ngón áp út và ngón út. Tình trạng co cứng thường xảy ra vào buổi sáng sau khi thức dậy.
Hội chứng ống cổ tay có thể gây tê, nóng ran và cứng ở bàn tay, ngón tay. Các triệu chứng có xu hướng nghiêm trọng hơn khi người bệnh vừa thức dậy vào buổi sáng.
Xơ cứng bì là bệnh tự miễn, gây viêm, làm dày da và các mô liên kết. Giai đoạn đầu của bệnh xơ cứng bì ngón tay bị sưng. Theo thời gian, da ở ngón tay và ngón chân trở nên căng cứng, bóng và khó gấp duỗi. Nhiều người bị xơ cứng bì gặp phải tình trạng cứng khớp ngón tay vào buổi sáng.
Chấn thương gây ra những tổn thương mô mềm như gân, dây chằng, bao khớp hoặc viêm khớp. Ban đêm khi tay ít vận động, các mô tổn thương này có xu hướng co rút, gây cứng khớp vào buổi sáng khi thức dậy.
Ngoài nguyên nhân do bệnh lý, một số yếu tố nguy cơ có thể tăng nặng tình trạng đau cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy như:
Ít vận động khiến các khớp, bao gồm khớp ngón tay không được linh hoạt, máu lưu thông kém gây nên tình trạng cứng khớp vào buổi sáng.
Các công việc đòi hỏi việc sử dụng ngón tay liên tục và lặp lại như đánh máy, chơi nhạc cụ, làm công việc thủ công… trong thời gian dài có thể gây căng thẳng và tổn thương cho khớp, làm tăng nguy cơ gây cứng khớp.
Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng có thể góp phần gây cứng khớp ngón tay khi thức dậy. Cơ thể thiếu các dưỡng chất cần thiết cho sụn khớp như omega-3, vitamin D, canxi, magie… có thể khiến khớp bị thoái hóa sớm dẫn đến cứng khớp. Ngoài ra chế độ ăn nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn cũng làm tăng phản ứng viêm, tăng nguy cơ đau và cứng khớp.
Nếu gặp tình trạng bị cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy kéo dài, người bệnh nên đến các chuyên khoa cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình để thăm khám và kiểm tra:
Để chẩn đoán nguyên nhân cứng khớp ngón tay khi thức dậy, bác sĩ có thể thực hiện:
Bài liên quan: Cứng khớp buổi sáng khi ngủ dậy
Điều trị cứng khớp ngón tay buổi sáng dựa vào nhiều yếu tố như nguyên nhân gây cứng khớp, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, tuổi tác và sức khỏe tổng thể của người bệnh. (2)
Một số loại thuốc chống viêm có thể giảm đau và viêm trong trường hợp người bệnh cứng khớp ngón tay buổi sáng kèm theo đau nhức khớp:
Ngoài ra nếu căn nguyên gây bệnh là các bệnh lý khớp viêm, bệnh tự miễn, bệnh hệ thống…người bệnh có thể sẽ được kết hợp các thuốc nhóm thuốc chống chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) như: Methotrexate, Hydroxychloroquine, Sulfasalazine…hoặc một số loại thuốc sinh học như: Infliximab, Tocilizumab, Rituximab…
Với người bệnh bị thoái hóa khớp có thể sử dụng các thuốc chống thoái hóa khớp kéo dài như: Glucosamin, Chondroitin, Diacerein…
Tiêm corticoid vào khớp hoặc bao gân có thể giảm viêm, đau, cứng khớp trong vài tuần trong trường hợp các loại thuốc uống không có hiệu quả. Tuy nhiên, việc tiêm thuốc corticoid vào khớp cần giới hạn số lần tiêm do tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác dụng phụ như nhiễm khuẩn khớp, tổn thương sụn khớp, tổn thương gân, da và tổ chức dưới da quanh vị trí tiêm…
Ngoài ra người bệnh có thể được chỉ định tiêm dịch nhờn, collagen, huyết tương giàu tiểu cầu, tế bào gốc…tùy thuộc nguyên nhân, mức độ bệnh lý.
Xoa bóp, massage ngón tay giúp giảm cứng khớp ngón tay sau khi ngủ dậy bằng cách kích thích tuần hoàn máu, thư giãn cơ và dây chằng quanh khớp, từ đó cải thiện sự linh hoạt của các ngón tay.
Người bệnh có thể xoa bóp, massage ngón tay bằng cách:
Vật lý trị liệu có tác dụng tăng cường khả năng co duỗi của ngón tay và cải thiện phạm vi hoạt động của ngón tay. Người bệnh có thể tham khảo các bài tập vật lý trị liệu cho ngón tay hoặc liên hệ các chuyên gia vật lý trị liệu, tham khảo ý kiến từ Tâm Anh để có phác đồ điều trị cụ thể để gia tăng hiệu quả.
Áp dụng nhiệt vào các khớp và cơ co cứng làm tăng lưu lượng máu đến khu vực đó, làm giãn cơ, giảm căng thẳng và khó chịu ở các khớp, thúc đẩy quá trình chữa lành và giảm cứng khớp.
Trong trường hợp cứng khớp kèm đau, sưng khớp, người bệnh có thể chườm lạnh để giảm cứng khớp và viêm. Nhiệt độ lạnh làm co mạch máu từ đó giảm lưu lượng máu đến khớp bị tổn thương, giúp giảm sưng và viêm.
Áp dụng cho những trường hợp chấn thương hoặc tổn thương gân. Nẹp ngón tay hàng ngày hoặc thời gian khi đi ngủ có thể giữ các ngón tay ở trạng thái duỗi ra một phần, giúp các khớp bớt cứng vào buổi sáng. Người bệnh nên lựa chọn các loại nẹp phù hợp với kích thước tay để tạo cảm giác thoải mái nhất, tránh gây tổn thương thêm cho khớp.
Xem thêm: Cứng khớp ngón tay cái
Các bài tập cử động khớp ngón tay và kéo giãn giúp tăng phạm vi chuyển động của bàn tay và ngón tay bị cứng.
Các bài tập vận động giúp cải thiện lưu thông máu, tăng bôi trơn khớp. Bài tập kéo giãn tập trung vào kéo giãn các mô mềm ở bàn tay và ngón tay, bao gồm gân và dây chằng, giúp tăng tính linh hoạt và phạm vi chuyển động. Các động tác kéo giãn cũng ngăn ngừa mô sẹo hình thành, có thể góp phần gây cứng khớp ngón tay khi thức dậy.
Chế độ dinh dưỡng góp phần quan trọng giảm đau cứng khớp ngón tay buổi sáng. Người bệnh có thể tham khảo chế độ ăn Địa Trung Hải, bao gồm nhiều rau củ tươi, trái cây, cá và dầu oliu nguyên chất. Một số nghiên cứu chỉ ra chế độ ăn này có thể giảm tình trạng viêm và các triệu chứng của bệnh viêm khớp.
Bổ sung curcumin từ nghệ trong bữa ăn có thể giảm viêm khớp.
Ngoài ra, người bệnh nên hạn chế các thực phẩm dễ gây tổn thương khớp như đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng gói, thực phẩm chế biến sẵn nhiều muối, rượu bia, chất kích thích…
Phẫu thuật có thể được bác sĩ chỉ định trong một số trường hợp chấn thương hoặc tổn thương khớp, tổn thương gân nặng gây biến dạng, giảm hoặc mất chức năng khớp
Loại thủ thuật sẽ phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ sẽ đưa ra các lựa chọn phẫu thuật, ưu điểm, nhược điểm và những lưu ý khi phẫu thuật.
Sau phẫu thuật, các ngón tay có thể được nẹp hoặc bó bột để lành lại. Người bệnh cần thực hiện các bài tập để phục hồi sức mạnh và phạm vi chuyển động của ngón tay.
Khoa Cơ xương khớp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội kết hợp đa chuyên khoa như Chấn thương Chỉnh hình, Phục hồi chức năng, Chẩn đoán hình ảnh, Xét nghiệm… giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời các bệnh lý cơ xương khớp. Hệ thống trang thiết bị hiện đại hỗ trợ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ trong thăm khám và điều trị.
Để đặt lịch thăm khám kiểm tra tình trạng cứng khớp ngón tay khi thức dậy, quý khách hàng vui lòng liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là một số thông tin về tình trạng cứng khớp ngón tay khi ngủ dậy. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến giảm khả năng vận động, cầm nắm, mất dần khả năng cử động của khớp, không thể duỗi thẳng ngón tay hoàn toàn, thậm chí biến dạng khớp. Người bệnh nên chủ động đến các chuyên khoa cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình để thăm khám, phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
