Bầu ăn khổ qua được không? Giải đáp dành cho mẹ

Khổ qua (mướp đắng) là thực phẩm được nhiều người ưa chuộng bởi thành phần dinh dưỡng đa dạng, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vậy mẹ bầu ăn khổ qua được không? Cùng tìm hiểu xem loại thực phẩm này có thực sự an toàn cho thai kỳ hay không nhé!

Bầu ăn khổ qua được không?

Phụ nữ mang thai vẫn có thể ăn khổ qua nhưng cần cân nhắc liều lượng phù hợp và chế biến đúng cách. Mặc dù khổ qua chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho phụ nữ khi mang thai, nhưng vẫn có những chất có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Do đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng khổ qua để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Lợi ích và rủi ro khi bà bầu ăn khổ qua

1. Lợi ích đối với sức khỏe mẹ bầu

Nếu sử dụng đúng cách, khổ qua có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của mẹ bầu như:

• Chứa nhiều dưỡng chất quan trọng: Khổ qua chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe mẹ và sự phát triển của thai nhi như vitamin C, B1, B2, B3, B9, sắt, kẽm, magie, kali, chất xơ, chất chống oxy hóa flavonoid… (1)
• Kiểm soát đường huyết: Khổ qua chứa charantin có tác dụng tương tự insulin, hỗ trợ điều hòa lượng đường trong máu, tốt bà bầu có nguy cơ hoặc mắc đái tháo đường thai kỳ. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều chất này lại có nguy cơ gây co thắt tử cung.
• Hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón: Chất xơ hòa tan và không hòa tan trong khổ qua kích thích nhu động ruột, giúp giảm thiểu tình trạng táo bón thường gặp ở phụ nữ mang thai. Đồng thời, khổ qua còn giúp phòng ngừa các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu.
• Tăng cường miễn dịch và chống oxy hóa: Vitamin C cùng các flavonoid trong khổ qua đóng vai trò là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào, tăng cường miễn dịch cho mẹ bầu, chống lại các vi khuẩn gây hại như Staphylococcus aureus, Candida albicans.
• Cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho thai nhi: Ước tính trong khoảng 100g khổ qua có 72 mcg folate (vitamin B9) – vi chất quan trọng tham gia vào quá trình phát triển ống thần kinh thai nhi, giúp phòng ngừa các dị tật bẩm sinh về não và tủy sống. Sắt giúp chống thiếu máu thai kỳ, bảo đảm cung cấp oxy đầy đủ cho thai nhi phát triển khỏe mạnh. Ngoài ra, còn các khoáng chất khác trong khổ qua như kẽm và magie cũng hỗ trợ phát triển tế bào và hệ thần kinh thai nhi.

2. Rủi ro tiềm ẩn khi bà bầu ăn khổ qua

Mặc dù có lợi ích dinh dưỡng, bà bầu cần đặc biệt lưu ý các rủi ro tiềm tàng khi ăn khổ qua cần lưu ý như:

• Co thắt tử cung: Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất từ khổ qua có thể gây co thắt tử cung, tăng nguy cơ sảy thai, sinh non. Tuy dữ liệu trên người còn hạn chế và chưa đủ bằng chứng lâm sàng đầy đủ, nhưng đây vẫn là một cảnh báo quan trọng về việc sử dụng khổ qua trong thai kỳ.
• Thiếu máu tán huyết (G6PD): Hạt khổ qua chứa vicine có thể gây kích ứng nghiêm trọng ở trẻ em hoặc thai nhi mắc bệnh thiếu men G6PD. Do đó, nếu gia đình có tiền sử G6PD, thai phụ nên tránh ăn nhiều khổ qua để phòng nguy cơ thiếu máu tán huyết nghiêm trọng.
• Tương tác thuốc: Khổ qua có thể làm tăng tác dụng của thuốc hạ đường huyết, dẫn đến nguy cơ hạ đường huyết quá mức nếu bà bầu đang điều trị tiểu đường hoặc dùng thuốc kiểm soát đường huyết. Do đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung khổ qua trong khẩu phần ăn, đặc biệt trong trường hợp sử dụng insulin hay thuốc hạ đường huyết khác.

Các giai đoạn thai kỳ và mức độ an toàn khi dùng khổ qua

Mức độ an toàn của việc ăn khổ qua không giống nhau ở từng giai đoạn thai kỳ. Tùy theo thời điểm mang thai, mẹ nên điều chỉnh lượng ăn cho phù hợp để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

• 3 tháng đầu thai kỳ: Đây là giai đoạn phôi thai rất nhạy cảm và các ống thần kinh của thai nhi phát triển nhanh chóng. Khổ qua có nguy cơ gây co bóp tử cung và tiềm ẩn nhiều nguy cơ nên thai phụ nên tránh ăn khổ qua trong 3 tháng đầu để giảm rủi ro sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh.
• 3 tháng giữa và cuối thai kỳ: Ở giai đoạn này, nếu thai kỳ không có biến chứng đặc biệt, bà bầu có thể sử dụng khổ qua với lượng nhỏ, khoảng 100 – 150g/tuần, chế biến phù hợp để bảo toàn được lượng dinh dưỡng trong khổ qua, đồng thời tránh các rủi ro tiềm ẩn. Tuy nhiên, bà bầu vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi quyết định có nên ăn khổ qua khi mang thai hay không.

Các trường hợp bà bầu nên tránh ăn khổ qua

Nếu thai phụ có các yếu tố nguy cơ dưới đây, cần kiêng hoặc hạn chế ăn khổ qua để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé:

• Có tiền sử sảy thai, thai yếu hoặc dọa sinh non.
• Mắc bệnh liên quan đến đường huyết như tiểu đường thai kỳ hoặc huyết áp thấp.
• Có hệ tiêu hóa nhạy cảm, dễ dị ứng hoặc có vấn đề về gan, thận.
• Gia đình có tiền sử hoặc nguy cơ thiếu men G6PD.

Bầu ăn khổ qua bao nhiêu là an toàn?

Khi mang bầu, thai phụ lưu ý không ăn khổ qua quá 1–2 lần/tuần, dưới 100g/lần và cần phải chế biến kỹ bằng cách luộc, hấp hoặc xào để giảm bớt tính đắng và loại bớt các hoạt chất không có lợi. Mẹ bầu cũng cần tránh ăn khổ qua sống hoặc uống nước ép khổ qua trong thai kỳ do có thể gây co thắt tử cung và các vấn đề sức khỏe không mong muốn.

Khi bàn về bầu ăn khổ qua được không, không thể bỏ qua những thực phẩm quen thuộc khác giúp mẹ bầu bổ sung vi chất an toàn. Một trong số đó là rau lang, được đề cập chi tiết trong bài viết bầu ăn rau lang được không, giúp mẹ có thêm lựa chọn trong thực đơn hằng ngày.

Khổ qua vốn giàu vitamin và chất chống oxy hóa nhưng lại tiềm ẩn rủi ro với mẹ bầu nếu dùng sai cách. Thay vì lo lắng bầu ăn khổ qua được không, bạn có thể chủ động thăm khám và nhận tư vấn dinh dưỡng an toàn tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Tại đây, bác sĩ sẽ xây dựng thực đơn khoa học, điều chỉnh phù hợp từng giai đoạn thai kỳ, giúp mẹ kiểm soát nguy cơ sảy thai, sinh non và đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh.

Bầu ăn khổ qua được không là thắc mắc thường gặp ở nhiều mẹ bầu bởi thực phẩm này có cả lợi lẫn hại. Dù chứa nhiều dưỡng chất, nó cũng tiềm ẩn nguy cơ gây co bóp tử cung và hạ đường huyết nếu dùng nhiều. Vì vậy, thai phụ chỉ nên ăn rất ít, nấu chín kỹ và tránh sử dụng thường xuyên, nhất là trong giai đoạn nhạy cảm của thai kỳ để bảo đảm an toàn cho mẹ và bé.