Bé bị tay chân miệng không sốt có nguy hiểm không? Lưu ý quan trọng

Bệnh tay chân miệng ở trẻ thường được chẩn đoán qua các dấu hiệu lâm sàng như sốt, nổi mụn nước, phát ban, vết loét trong miệng,… Tuy nhiên trong một số trường hợp, bé bị tay chân miệng có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, ví dụ như trẻ không sốt, không có vết loét miệng hoặc không nổi mụn nước trên da. Vậy liệu bé bị tay chân miệng không sốt có nguy hiểm không? Làm thế nào để nhận biết trẻ bị tay chân miệng khi không sốt? Bố mẹ hãy tìm hiểu các thông tin này trong bài viết của Bệnh viện Tâm Anh dưới đây.

Các triệu chứng trẻ bị tay chân miệng nhưng không sốt

Bệnh tay chân miệng do các chủng virus đường tiêu hóa gây ra, có thể gặp phải ở bất kỳ ai, nhưng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Virus tay chân miệng lây lan nhanh và có khả năng bùng phát thành dịch, nhất là ở những nơi đông người như trường học, nhà trẻ, công viên hoặc các khu vui chơi. Đa số trẻ mắc tay chân miệng nhẹ đều có thể tự khỏi, tuy nhiên một số trường hợp bệnh có thể diễn tiến nặng nếu trẻ không được điều trị kịp thời.

Thông thường, bệnh tay chân miệng ở trẻ diễn tiến qua 4 giai đoạn: ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và phục hồi. Trong đó, sốt là triệu chứng phổ biến, thường xuất hiện sau thời gian ủ bệnh 1-2 ngày. Tuy nhiên, một số trẻ không có biểu hiện sốt, khiến việc nhận diện bệnh khó khăn hơn.

Một số triệu chứng trẻ bị tay chân miệng không sốt thường thấy như:

• Giai đoạn khởi phát: Với các triệu chứng như trẻ mệt mỏi, sổ mũi, đau họng, đau đầu, biếng ăn, có thể tiêu chảy hoặc nôn ói. (1)
• Giai đoạn toàn phát: Thường kéo dài từ 3 đến 10 ngày với các dấu hiệu điển hình như bóng nước trên da (chủ yếu ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông) và mụn nước trong miệng (tại các vị trí lưỡi, má trong, nướu,…). Các mụn nước này dần lớn lên và vỡ ra, tạo thành vết loét miệng gây đau rát miệng, khiến trẻ biếng ăn và tiết nước bọt nhiều hơn. (2)

Nguyên nhân trẻ bị tay chân miệng nhưng không sốt

Các chủng virus đường ruột nhóm Enterovirus là nguyên nhân gây ra bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ. Trong đó thường gặp nhất tại Việt Nam là Coxsackievirus A16, A6 (CA16, CA6) và Enterovirus 71 (EV71). Thông thường, trẻ nhiễm CA16 và CA6 biểu hiện nhẹ, không gây biến chứng nặng như EV71. Tuy vậy, triệu chứng bệnh có thể khác nhau ở mỗi trẻ, tùy thuộc vào thể trạng sức khỏe và khả năng miễn dịch của từng bé.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị tay chân miệng nhưng không sốt. Chẳng hạn, virus gây ra tác động nhẹ, cơn sốt xuất hiện muộn, hệ thống miễn dịch của trẻ đáp ứng tốt hoặc bé đã xuất hiện cơn sốt nhẹ thoáng qua và hết sốt ở thời điểm hiện tại. Ngoài ra, nếu trẻ đã từng mắc tay chân miệng trước đó, cơ thể có thể đã có miễn dịch một phần, giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và có thể không gây sốt khi tái nhiễm.

Trẻ bị tay chân miệng không sốt có nguy hiểm không?

Bé bị tay chân miệng không sốt chưa phải là dấu hiệu cho thấy bệnh ở mức nguy hiểm, song bố mẹ không nên chủ quan. Để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh tay chân miệng ở trẻ, bác sĩ không chỉ chẩn đoán dựa trên biểu hiện lâm sàng đơn lẻ như sốt, mà còn phải căn cứ vào nhiều yếu tố khác. Trong những trường hợp dấu hiệu của bệnh không rõ ràng, trẻ cần thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để xác định mức độ ảnh hưởng của bệnh.

Đối với những trẻ bị tay chân miệng không sốt, bệnh vẫn có khả năng diễn tiến xấu và trở nặng nhanh chóng. Vì vậy, phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ các triệu chứng bệnh, thường xuyên đo thân nhiệt và đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường.

Có thể bạn quan tâm: Bệnh tay chân miệng trẻ em có nguy hiểm không?

Các triệu chứng trẻ bị tay chân miệng không sốt cần chú ý

Tuy hầu hết bệnh tay chân miệng đều có thể tự khỏi, nhưng nếu trẻ không được chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong ngay cả khi trẻ không có dấu hiệu sốt. Để đề phòng các biến chứng nguy hiểm, bố mẹ cần lưu ý các dấu hiệu dưới đây.

1. Trẻ quấy khóc dai dẳng

Trẻ nhỏ quấy khóc dai dẳng có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh tay chân miệng đang dần trở nặng. Trẻ có thể quấy khóc thường xuyên, không chịu ngủ hoặc cứ ngủ được 15-20 phút lại quấy khóc không rõ nguyên nhân. Kèm theo đó, trẻ thường bú ít, bỏ ăn hoặc vã mồ hôi lạnh. Bố mẹ cần nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện để thăm khám, phòng ngừa mất nước.

2. Trẻ bị nôn ói nhiều

Trẻ bị tay chân miệng có thể gặp phải tình trạng nôn ói, khiến bé  mệt mỏi, dễ dẫn đến nguy cơ mất sức và mất nước nghiêm trọng. Bố mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của bé, nếu bé nôn ói nhiều, nên bổ sung nước và cân bằng điện giải kịp thời. Tốt nhất cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để can thiệp kịp thời, đề phòng biến chứng thần kinh nguy hiểm.

3. Trẻ bị giật mình nhiều

Trẻ giật mình chới với là dấu hiệu nghiêm trọng. Bé có thể giật mình đầu giấc ngủ, giật nảy người, đưa tay chân lên trời, rồi ngủ lại. Tình trạng giật mình có thể xuất hiện ngay cả khi trẻ chơi hoặc lúc bác sĩ thăm khám. Đây là triệu chứng nguy hiểm cảnh báo bệnh chuyển biến nặng, trẻ cần được can thiệp y tế kịp thời.

4. Bé bị khó thở, thở nhanh

Bé bị tay chân miệng không sốt nhưng thở nhanh, thở rít, thở phập phồng cánh mũi cho thấy bệnh dần trở nặng. Nếu không được nhập viện điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến suy hô hấp, suy tuần hoàn,…

5. Trẻ bị rối loạn ý thức

Trẻ có dấu hiệu rối loạn ý thức khi xuất hiện tình trạng lơ mơ, ngủ gà, phản ứng chậm,… Đây là triệu chứng rất nguy hiểm của bệnh tay chân miệng, có thể gây ra các biến chứng hệ thần kinh trung ương.

Hướng dẫn cách ba mẹ xử trí khi trẻ bị tay chân miệng nhưng không sốt

Bé bị tay chân miệng nhưng không sốt có thể chưa phải là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, tuy nhiên bố mẹ cần lưu ý trong cách xử trí ban đầu như sau:

• Thường xuyên theo dõi các triệu chứng bệnh của trẻ, kiểm tra xem trẻ có những dấu hiệu bất thường không;
• Nên cách ly trẻ với người trong nhà, đặc biệt là với trẻ nhỏ khỏe mạnh khác;
• Thực hiện sát khuẩn đồ chơi, đồ dùng cá nhân của bé, sàn nhà và các vật dụng mà bé hay chạm vào để ngăn chặn virus lây lan;
• Bố mẹ cần sát khuẩn tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc trẻ, nhắc bé thường xuyên rửa tay với xà phòng;
• Đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn chính xác về tình trạng bệnh.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Bé bị tay chân miệng nhưng không sốt cần được thăm khám bác sĩ ngay trong các trường hợp:

• Trẻ bị khó thở hoặc ngưng thở đột ngột, mạch đập nhanh, huyết áp tăng;
• Có dấu hiệu co giật, yếu chi, đi đứng loạng choạng, vã mồ hôi lạnh;
• Bé bị mất nước nghiêm trọng, tiểu ít, tiêu chảy và nôn ói nhiều;
• Giật mình chới với khi ngủ, khi chơi hoặc khi thăm khám;
• Bé có dấu hiệu rung giật nhãn cầu, liệt thần kinh sọ, lác mắt;
• Trẻ lừ đừ, ngủ li bì, thậm chí hôn mê. (3)

Cách chăm sóc bé bị tay chân miệng không sốt

Nếu bé bị tay chân miệng nhưng không sốt và bác sĩ chỉ định điều trị tại nhà thì việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, cũng như hỗ trợ bé nhanh hồi phục hơn. Khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà, bố mẹ cần lưu ý đến các vấn đề:

• Chú ý bổ sung nhiều nước và cân bằng điện giải cho trẻ, đề phòng mất nước;
• Cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm, loãng, dễ tiêu hóa và nên để nguội mát; tránh các gia vị cay, chua, mặn để không làm kích ứng vết loét miệng;
• Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ, bao gồm các loại thuốc bôi ngoài da, thuốc giảm ngứa, thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh,…
• Giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, tắm rửa hoặc lau người mỗi ngày;
• Nhắc nhở bé giữ vệ sinh cá nhân để tránh lây nhiễm virus cho người khác; không gãi, cào hoặc làm vỡ các nốt mụn nước;
• Không sử dụng các loại lá đắp lên vết thương da hoặc nấu nước lá tắm cho bé khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ;
• Nên cho bé mặc thoáng mát, tránh ủ kín.

Có thể bạn quan tâm: Trẻ bị tay chân miệng không chịu ăn phải làm sao?

Cách phòng tránh bệnh tay chân miệng cho trẻ

Các nghiên cứu cho thấy virus tay chân miệng có khả năng tồn tại đến 4 tuần trong môi trường bên ngoài. Bên cạnh đó, trẻ đã từng mắc tay chân miệng vẫn có khả năng tái nhiễm bệnh. Vì vậy, bố mẹ cần thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa dưới đây để phòng tránh tay chân miệng cho bé:

• Tiêm vắc xin phòng ngừa tay chân miệng để bảo vệ tối ưu cho bé;
• Hạn chế cho trẻ đến những nơi đông người khi đang có dịch tay chân miệng;
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài, rửa tay sát khuẩn sau khi trở về từ bên ngoài, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh;
• Nhắc nhở trẻ hạn chế chạm tay vào mắt, mũi, miệng, nhất là khi chưa rửa tay;
• Thường xuyên dọn dẹp và vệ sinh sạch sẽ không gian sống, các đồ dùng cá nhân, đồ chơi của trẻ;
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và đa dạng cho bé; tăng cường bổ sung các loại vitamin, khoáng chất giúp bé tăng sức đề kháng, hỗ trợ hệ miễn dịch.

Sắp tới, bố mẹ có thể đưa bé đến Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC để tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh tay chân miệng. Vắc xin phòng ngừa tay chân miệng có hiệu quả bảo vệ lên đến 96,8%, được khuyến cáo tiêm phòng cho trẻ từ trên 2 tháng đến dưới 6 tuổi. Đây là kết quả hợp tác quan trọng giữa Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC và Công ty Substipharm Biologics (Thụy Sĩ), trong việc nỗ lực đẩy lùi dịch tay chân miệng, cũng như giảm thiểu những ảnh hưởng nghiêm trọng do tay chân miệng gây ra tại Việt Nam.

Mặc dù bé bị tay chân miệng không sốt chưa phải là dấu hiệu cảnh báo bệnh trở nặng, song bố mẹ không được chủ quan. Phụ huynh cần chú ý theo dõi sát sao các triệu chứng, chăm sóc trẻ đúng cách và đưa bé đến bệnh viện thăm khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường, đề phòng các biến chứng nguy hiểm của bệnh.