Vảy nến và viêm da cơ địa đều là những bệnh da liễu thường gặp và đôi khi có biểu hiện triệu chứng khá tương đồng với nhau khiến cho việc phân biệt chúng trở nên khó khăn. Vảy nến có phải viêm da cơ địa không? Phân biệt như thế nào? Qua bài viết này, Thạc sĩ, bác sĩ Huỳnh Công Trí, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các vấn đề trên.
Vảy nến không phải là bệnh viêm da cơ địa. Vảy nến và viêm da cơ địa là 2 bệnh da liễu hoàn toàn khác nhau. Mặc dù cả 2 đều gây ra các biểu hiện ngoài da như viêm, đỏ, ngứa và bong tróc nhưng nguyên nhân, triệu chứng và đặc điểm của chúng lại khác biệt. Việc phân biệt rõ ràng 2 bệnh này là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.
Nếu bạn đang gặp tình trạng da nổi mảng đỏ, tróc vảy, khô da kèm cảm giác ngứa, có thể bạn đang băn khoăn liệu đâu là bệnh vảy nến và viêm da cơ địa. Mặc dù đây là 2 bệnh da liễu khác nhau, chúng có một vài điểm chung đáng chú ý: (1,2)
Để phân biệt được vảy nến có phải viêm da cơ địa không, bạn có thể kiểm tra và quan sát các đặc điểm dưới đây:
| Tiêu chí | Vảy nến | Viêm da cơ địa |
| Nguyên nhân | Rối loạn miễn dịch, da sản sinh tế bào quá nhanh. | Hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, rối loạn đáp ứng miễn dịch, yếu tố bên ngoài gây kích ứng và dị ứng. |
| Đặc điểm tổn thương | Mảng da đỏ, bề mặt có vảy trắng, khô. Ranh giới vùng da bệnh và da lành thường rõ ràng. | Mảng đỏ da, da khô, có thể có mụn nước, chảy dịch, lichen hoá (da trở nên dày, thô ráp, sẫm màu). Ranh giới vùng da bệnh và da lành thường không rõ ràng. |
| Cảm giác trên da | Ngứa, đau rát, cảm giác châm chích hoặc nóng. | Ngứa dữ dội, có thể gây chảy máu do gãi. |
| Vị trí thường gặp | Các vùng tì đè như khuỷu tay, đầu gối, da đầu, lưng dưới, móng tay, móng chân, lòng bàn tay, lòng bàn chân. | Các nếp gấp da (khuỷu tay, đầu gối, cổ), lòng bàn tay, bàn chân, các ngón. |
| Tác nhân kích thích | Căng thẳng, nhiễm trùng, chấn thương da, một số loại thuốc. | Dị ứng thức ăn, dị ứng thời tiết, chất kích ứng (xà phòng, hóa chất), căng thẳng. |
| Thời điểm khởi phát | Thường xuất hiện trong độ tuổi 15 – 35. | Thường xuất hiện từ nhỏ, có thể giảm khi lớn lên. |
| Diễn tiến bệnh | Thường mạn tính với những đợt tái phát. | Thường mạn tính với những đợt tái phát, đối với trẻ nhỏ có thể thuyên giảm. |
| Liên quan đến bệnh khác | Viêm khớp vảy nến, bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì, bệnh gan, viêm ruột. | Dị ứng, hen suyễn, viêm mũi dị ứng, bệnh tuyến giáp. |
Vảy nến và viêm da cơ địa đều gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người bệnh. Về thể chất, cả 2 bệnh đều gây ra các tổn thương da, gây ngứa ngáy, đau rát, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hàng ngày. Vảy nến còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, viêm khớp, trong khi viêm da cơ địa dễ dẫn đến nhiễm trùng da.
Ngoài ra, cả 2 còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của người bệnh, gây tự ti, lo lắng, mất ngủ, thậm chí trầm cảm, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
Để có thể phân biệt và trả lời câu hỏi vảy nến có phải viêm da cơ địa không, bác sĩ thường dựa vào triệu chứng lâm sàng. Để chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ da liễu sẽ tiến hành khám một cách toàn diện. Đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập thông tin về tiền sử bệnh của bạn, tiền sử dị ứng, các triệu chứng hiện tại và các vấn đề sức khỏe khác. Tiếp theo, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám da, niêm mạc và móng tay để quan sát trực tiếp các tổn thương.
Trong một số trường hợp, bệnh viện có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán, đánh giá biến chứng cũng như theo dõi đáp ứng điều trị như định lượng IgE, công thức máu, sinh hóa máu, dị ứng nguyên,… hoặc để có thể loại trừ các nguyên nhân khác gây bệnh như vi nấm,… Nếu triệu chứng bệnh không rõ ràng, sinh thiết da cũng có thể được thực hiện để giúp bác sĩ xác định chính xác loại bệnh da liễu bạn đang mắc phải.
Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, cả vảy nến và viêm da cơ địa đều có thể được kiểm soát một cách hiệu quả thông qua nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ da liễu là chìa khóa để tìm ra phác đồ điều trị tối ưu, bao gồm việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không kê đơn, thuốc uống và thuốc bôi theo toa, tránh các tác nhân kích thích và duy trì lối sống lành mạnh.
Các phương pháp điều trị và phòng ngừa tái phát cho cả 2 bệnh có một số điểm tương đồng, bao gồm tránh các yếu tố có thể gây khởi phát bệnh, vệ sinh da sạch sẽ bằng xà phòng dịu nhẹ, dưỡng ẩm một cách thường xuyên cho da mềm mại. Điều trị đợt bùng phát bệnh tập trung vào việc giảm viêm tại chỗ kết hợp thuốc uống toàn thân nếu cần.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, mặc dù một số loại thuốc như steroid tại chỗ có thể hiệu quả cho cả 2 bệnh, nhưng các loại thuốc sinh học lại nhắm vào cơ chế cụ thể của từng bệnh. Do đó, thuốc sinh học hiệu quả cho vảy nến sẽ không có tác dụng đối với bệnh chàm và ngược lại. Liệu pháp quang trị liệu cũng là một lựa chọn điều trị cho cả 2 bệnh.
Cả vảy nến và viêm da cơ địa (chàm) đều là những bệnh da liễu mạn tính, nghĩa là không có cách chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là người bệnh phải sống chung với các triệu chứng khó chịu của bệnh suốt đời.
Ngày nay, với sự phát triển của y khoa hiện đại có rất nhiều phương pháp giúp kiểm soát các triệu chứng, giảm thiểu nguy cơ tái phát và mức độ của các đợt bùng phát, kéo dài thời gian lui bệnh, từ đó cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Hoàn toàn có khả năng 1 người mắc đồng thời cả vảy nến và viêm da cơ địa. Hai bệnh này không loại trừ lẫn nhau, tuy nhiên theo một số nghiên cứu thì trường hợp này thường hiếm khi xảy ra.
Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường trên da và phân vân không biết rằng là vảy nến hay viêm da cơ địa, bạn nên gặp bác sĩ:
Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên da, bạn nên đến khám tại Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM hoặc Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7. Tại đây, bạn sẽ được trải nghiệm dịch vụ chăm sóc tận tâm, chu đáo cùng với sự tư vấn, chẩn đoán và điều trị chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng qua bài viết này, quý độc giả đã có câu trả lời rõ ràng cho thắc mắc: “Vảy nến có phải viêm da cơ địa không?”. Việc chủ động phòng ngừa và kiểm soát bệnh thông qua chế độ sinh hoạt lành mạnh, chăm sóc da đúng cách và tránh các yếu tố kích thích là rất quan trọng. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
